свяці́цца, свячуся, свецішся, свеціцца; незак.

1. Выпраменьваць святло. На ясным небе загараліся зоркі, дрыгацелі, свяціліся рознакаляровымі агеньчыкамі. Колас. // Быць асветленым якой‑н. крыніцай святла. Вокны ў доме свяціліся, але ніхто на грук не выходзіў. Навуменка.

2. Зіхацець, блішчаць пад уздзеяннем святла. Сонца ўсходзіла хораша. Вялікае, рыжае, яно ўзнімалася над горадам, і ўсё — шызаватае неба, паветра, дамы — пачало ружавець, свяціцца. Карпаў. Колькі свеціцца ў ім [бару] ствалоў, Маладых, прамяністых, гонкіх, Распачаўшых у неба гонку, Колькі свеціцца ў ім ствалоў! Тармола. // Выдзяляцца сваёй белізной на іншым фоне, быць бачным з-пад чаго‑н. З-пад каўняра бушлата свяціўся гюйс фланелькі, як кавалачак сіняга мора, і хораша, прыгожа адцяняў загарэлы твар і шыю. Шамякін.

3. перан. Іскрыцца радасцю, святлом, ажыўляцца ад шчасця, радасці (пра твар, вочы). Твар [дзяўчыны] свеціцца такім цяплом і дабратой, што, здаецца, хапіла б іх на ўсю планету. Аляхновіч. Радасцю свяціліся вочы трактарыста... Бялевіч. // Адлюстроўваць нейкія пачуцці (пра вочы, твар, знешнасць чалавека). Маці ўзняла галаву, у вачах свяціўся гонар за сына. Гурскі. Амаль усе.. [вучні] былі па калена мокрыя, але на іх тварах свяціліся радасць і задаволенасць. Скрыпка. На бадзёрых тварах усіх, нават Яшы Лабуса, які аж прыгнуўся пад цяжарам свайго баяна, свяцілася адзнака шчаслівага і ганаровага абавязку. Грамовіч. // Выражаць знешнім выглядам задавальненне, шчасце, радасць. Доктар быў вясёлы, радасна свяціўся, але, пабачыўшы Олю, адразу нахмурыўся. Мележ. // Спадзявацца на што‑н. Тое, што скрашвала зараз яго незайздроснае жыццё і свяцілася нейкай жаданай надзеяй на сустрэчу з партызанамі, загінула беззваротна. Якімовіч.

4. перан. Станавіцца бачным. Перад чытачом раскрываецца далей яшчэ адна сардэчная Галіна тайна, праз якую свеціцца яе душэўная чысціня. Майхровіч. Ва ўсіх лепшых творах сучаснай беларускай лірыкі свеціцца вялікая любоў да чалавека, спагадлівасць, сардэчнасць. Гіст. бел. сав. літ. Каб ярка свяцілася.. слова, Каб людзям зіхцела — на ўсе бакі, Яго шліфавалі як след, адмыслова Найлепшыя ў свеце тачылы — вякі. Цвірка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

игра́ть несов.

1. гуля́ць;

де́ти игра́ли в саду́ дзе́ці гуля́лі ў са́дзе;

игра́ть в футбо́л гуля́ць у футбо́л;

игра́ть в пря́тки гуля́ць у хо́ванкі;

игра́ть в ка́рты гуля́ць у ка́рты;

2. (на музыкальном инструменте) ігра́ць;

игра́ть вальс ігра́ць вальс;

игра́ть на скри́пке ігра́ць на скры́пцы;

игра́ть в две (в четы́ре) руки́ ігра́ць у дзве (у чаты́ры) рукі́;

3. (обращаться с каким-л. предметом как с игрушкой) гуля́ць (з чым); забаўля́цца (з чым);

игра́ть ве́ером гуля́ць (забаўля́цца) з ве́ерам;

игра́ть цепо́чкой гуля́ць (забаўля́цца) з ланцужко́м;

4. (обращаться с чем-л. легкомысленно, несерьёзно) жартава́ць;

игра́ть с огнём жартава́ць з агнём;

5. (на сцене) ігра́ць;

игра́ть пье́су ігра́ць п’е́су;

игра́ть роль ігра́ць ро́лю;

6. (притворяться) гуля́ць (у што), выдава́ць сябе́ за…, стро́іць з сябе́ (каго);

игра́ть в великоду́шие гуля́ць у велікаду́шнасць;

7. перен., в разн. знач. ігра́ць;

игра́ть людьми́ ігра́ць людзьмі́;

игра́ть на не́рвах ігра́ць на не́рвах;

8. (сверкать, переливаться) гуля́ць, пераліва́цца, зіхаце́ць;

со́лнце игра́ет на пове́рхности воды́ со́нца гуля́е (пераліва́ецца) на паве́рхні вады́;

брилья́нт хорошо́ игра́ет брылья́нт зіхаці́ць (пераліва́ецца);

9. (пениться) пе́ніцца, іскры́цца;

вино́ игра́ет віно́ пе́ніцца, іскры́цца;

10. (о чувствах) гуля́ць, бурлі́ць;

улы́бка игра́ла на его́ лице́ усме́шка гуля́ла на яго́ тва́ры;

игра́ть большу́ю, опа́сную игру́ гуля́ць у вялі́кую, небяспе́чную гульню́;

игра́ть пе́рвую скри́пку ігра́ць пе́ршую скры́пку;

игра́ть коме́дию стро́іць каме́дыю;

игра́ть глаза́ми падмі́ргваць;

игра́ть слова́ми забаўля́цца сло́вамі;

игра́ть на би́рже гуля́ць на бі́ржы;

игра́ть на́ руку ігра́ць на руку́;

игра́ть пе́сни обл. спява́ць;

игра́ть сва́дьбу обл. спраўля́ць (гуля́ць) вясе́лле;

игра́ть в зага́дки гуля́ць у зага́дкі;

игра́ть в ку́клы гуля́ць у ля́лькі;

игра́ть свое́й жи́знью рызыкава́ць сваі́м жыццём;

игра́ть все́ми цвета́ми (ра́дуги) зіхаце́ць (пераліва́цца) усі́мі ко́лерамі (вясёлкі);

кровь игра́ет кроў бурлі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)