fundament

[ˈfʌndəmənt]

n.

1) фунда́мэнт -а m., падму́рак -ка m.; асно́ва f.

2)

а) аза́дак -ка m., я́гадзіцы pl.

б) за́дні прахо́д (у чалаве́ка)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

анілі́нгус

(ад лац. anus = задні праход + lingere = лізаць)

варыянт папярэдніх інтымных ласкаў у час любоўнай прэлюдыі, пры якой палавое ўзбуджэнне дасягаецца праз раздражненне заднепраходнай вобласці партнёра языком і губамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

aft

[æft]

1.

adv., Naut.

на карме́, у бок кармы́

fore and aft — ад но́са да кармы́, на ўсю́ даўжыню́ (карабля́)

2.

adj.

кармавы́, за́дні

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АР’ЕРГА́РД

(ад франц. arrière задні, тылавы + garde варта),

мотастралковая (танкавая) часць (падраздзяленне), прызначана для прыкрыцця войскаў у час іх адыходу або маршу ад фронту ў тыл. Ідзе следам за гал. сіламі. Задача ар’ергарду затрымаць наступаючыя сілы праціўніка, выйграць час, неабходны для адрыву гал. сіл, і забяспечыць ім планамерны адыход на новыя рубяжы. Склад. задачы і аддаленасць ар’ергарду ад гал. сіл залежыць ад памеру калоны і баявых абставін. Звычайна асн. сілы ар’ергарду ўзмацняюцца ці падтрымліваюцца інш. спец. падраздзяленнямі і авіяцыяй.

т. 1, с. 477

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

прахо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. праходзіць — прайсці.

2. Месца, па якім можна прайсці праз што‑н., паміж чым‑н. Юркава парта стаяла побач са Сцёпкавай. Іх падзяляў вузкі, як прайсці аднаму чалавеку, праход. Курто. Манг мігам упёрся жардзінай у сцяну, а бацька тым часам хутка прасунуў човен у праход. Маўр.

•••

Задні праход — адтуліна прамой кішкі, праз якую выходзяць вонкі спаражненні.

Не даваць праходу гл. даваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

tylny

tyln|y

задні;

~e nogi — заднія ногі;

~e wejście — чорны ход;

~e światło — задняе святло;

~a straż вайск. ар’ергард

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

hnter

I

1.

prp (D) – на пытанне «дзе»?; (a) – на пытанне «куды»? за, зза́ду, за спіно́й

2.

a за́дні, ты́льны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

план, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Чарцёж, які паказвае на плоскасці мясцовасць, збудаванне і пад.

П. зямельнага ўчастка.

2. Загадзя намечаная сістэма мерапрыемстваў, якая прадугледжвае парадак, паслядоўнасць і тэрмін выканання работ.

Вытворчы п.

Працаваць па плане.

Каляндарны п.

3. Праект, праграма якога-н. дзеяння.

П. падарожжа.

4. Узаемнае размяшчэнне частак, паслядоўнасць, сістэма.

П. урока.

5. Месца, размяшчэнне якога-н. прадмета ў перспектыве.

Пярэдні п.

Адысці на задні п. (перан.: страціць актуальнасць, стаць другарадным).

6. Маштаб паказу прадметаў, асоб пры здымках, у творах і пад.

Паказаць што-н. на кінаэкране буйным планам.

7. Галіна праяўлення чаго-н. або спосаб разгляду чаго-н., пункт гледжання (кніжн.).

Роля гераічнага плана ў кінафільме.

У тэарэтычным плане.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заслані́цца, ‑сланюся, ‑слонішся, ‑слоніцца; зак.

1. Засланіць сябе чым‑н. Засланіцца шчытом ад удару. Засланіцца рукой ад сонца.

2. Аказацца нябачным, заслоненым чым‑н. Адна жоўтая лапінка ўвесь час паказваецца праз лісце. Мільгне, на момант заслоніцца, а потым зноў ярка жаўцее, амаль свеціцца, як уначы агонь машыны. Кулакоўскі.

3. перан. Адысці на задні план. Раззбраенне польскага канвою, арышт Панаса, знікненне дзеда Талаша, жорсткая расправа палякаў у Вепрах — усё гэта адышло цяпер на другі план, засланілася ганусанскімі падзеямі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эска́рп

(фр. escarpe, ад іт. scarpa = укус)

ваен. 1) задні (унутраны) спадзісты схіл знешняга рова ўмацавання (параўн. контрэскарп 1);

2) супрацьтанкавая перашкода ў выглядзе крутога зрэзу ўзгорка, звернутага ў бок ворага (параўн. контрэскарп 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)