намітусі́цца сов., разг.
1. насуети́ться; намета́ться;
~сі́ўся за дзень — насуети́лся (намета́лся) за́ день;
2. (в хлопотах) насуети́ться, нахлопота́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скуры́ць сов. вы́курить; искури́ть;
с. папяро́ску — вы́курить папиро́ску;
за дзень ~ры́ў уве́сь тыту́нь — за день искури́л весь таба́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
приго́жий
1. обл., нар.-поэт. прыго́жы;
приго́жий челове́к прыго́жы чалаве́к;
2. (погожий) разг. паго́дны, паго́длівы;
приго́жий день паго́дны (паго́длівы) дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Калі́нкі ’свята ў гонар маладой, калі яна аказалася нявіннай’ (З—ч). Рус. арэнб. калинка, параўн.: «Пирушка на второй день свадьбы, когда присутствующим показывают свадебную сорочку новобрачной, свидетельствующую о ее невинности, а родителей новобрачной угощают калиновой настойкой» (СРНГ, 12, 356), варонеж. распивать калинку (пра абрад на трэці дзень вяселля) больш далёкае, аднак таксама звязана з калінай. Калину ломати — у вясельных песнях: ’губляць нявіннасць’, калину стратити ’згубіць нявіннасць’. Семантыка, відаць, усх.-слав., аднак што датычыць бел. калінкі і рус. паралелі, цяжка сцвярджаць, што тут утварэнне таго ж перыяду, хутчэй за ўсё інавацыя ў абмежаваным арэале з наступнай экспансіяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нядзе́ля ж.
1. (день) воскресе́нье ср.;
2. см. ты́дзень;
○ право́дная н. — этн. кра́сная го́рка;
крыва́вая н. — ист. крова́вое воскресе́нье
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пятра́ и Пятро́: на Пятра́ церк. в Петро́в день;
чака́й П., сыр з’ясі́ — посл. далеко́ кулику́ до Петро́ва дня
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
урачы́сты в разн. знач. торже́ственный;
у. дзень — торже́ственный день;
гавары́ць ~тым то́нам — говори́ть торже́ственным то́ном;
~тая кля́тва — торже́ственная кля́тва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проболта́тьсяI сов., прост. (без дела) прасно́ўдацца, правалэ́ндацца, прабадзя́цца, прасланя́цца; працяга́цца;
проболта́лся где́-то весь день прабадзя́ўся (працяга́ўся) не́дзе ўвесь дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАДАП’Я́НАЎ Павел Аляксандравіч
(н. 10.2.1940, в. Паланая Карэліцкага р-на Гродзенскай вобл.),
бел. філосаф. Д-р філас. н. (1983), праф. (1984). Скончыў Ленінградскі ун-т (1967). Працаваў у Ін-це філасофіі і права АН Беларусі, з 1982 у Бел. тэхнал. ун-це. Даследуе філас. праблемы прыродазнаўства, эвалюц. біялогіі і сац. экалогіі. Распрацаваў тэарэтыка-метадычныя асновы канцэпцыі ўстойлівасці біясферы і заканамернасцей яе эвалюцыі.
Тв.:
Устойчивость в развитии живой природы. Мн., 1974;
Экологические последствия научно-технического прогресса. Мн., 1980;
Устойчивость и динамика биосферы. Мн., 1981;
Динамика биосферы и социокультурные традиции. Мн., 1987 (разам з А.І.Зелянковым);
Великий день гнева: Экология и эсхатология. Мн., 1993 (разам з В.С.Крысачэнкам).
т. 3, с. 434
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Stat sua cuique dies
Кожнаму наканаваны свой дзень.
Каждому назначен свой день.
Гл.: Non clangunt...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)