намітусі́цца сов., разг.

1. насуети́ться; намета́ться;

і́ўся за дзень — насуети́лся (намета́лся) за́ день;

2. (в хлопотах) насуети́ться, нахлопота́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скуры́ць сов. вы́курить; искури́ть;

с. папяро́ску — вы́курить папиро́ску;

за дзень ~ры́ў уве́сь тыту́нь — за день искури́л весь таба́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

приго́жий

1. обл., нар.-поэт. прыго́жы;

приго́жий челове́к прыго́жы чалаве́к;

2. (погожий) разг. паго́дны, паго́длівы;

приго́жий день паго́дны (паго́длівы) дзень.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Калі́нкі ’свята ў гонар маладой, калі яна аказалася нявіннай’ (З—ч). Рус. арэнб. калинка, параўн.: «Пирушка на второй день свадьбы, когда присутствующим показывают свадебную сорочку новобрачной, свидетельствующую о ее невинности, а родителей новобрачной угощают калиновой настойкой» (СРНГ, 12, 356), варонеж. распивать калинку (пра абрад на трэці дзень вяселля) больш далёкае, аднак таксама звязана з калінай. Калину ломати — у вясельных песнях: ’губляць нявіннасць’, калину стратити ’згубіць нявіннасць’. Семантыка, відаць, усх.-слав., аднак што датычыць бел. калінкі і рус. паралелі, цяжка сцвярджаць, што тут утварэнне таго ж перыяду, хутчэй за ўсё інавацыя ў абмежаваным арэале з наступнай экспансіяй.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нядзе́ля ж.

1. (день) воскресе́нье ср.;

2. см. ты́дзень;

право́дная н.этн. кра́сная го́рка;

крыва́вая н.ист. крова́вое воскресе́нье

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пятра́ и Пятро́: на Пятра́ церк. в Петро́в день;

чака́й П., сыр з’ясі́посл. далеко́ кулику́ до Петро́ва дня

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

урачы́сты в разн. знач. торже́ственный;

у. дзень — торже́ственный день;

гавары́ць ~тым то́нам — говори́ть торже́ственным то́ном;

~тая кля́тва — торже́ственная кля́тва

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

проболта́тьсяI сов., прост. (без дела) прасно́ўдацца, правалэ́ндацца, прабадзя́цца, прасланя́цца; працяга́цца;

проболта́лся где́-то весь день прабадзя́ўся (працяга́ўся) не́дзе ўвесь дзень.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВАДАП’Я́НАЎ Павел Аляксандравіч

(н. 10.2.1940, в. Паланая Карэліцкага р-на Гродзенскай вобл.),

бел. філосаф. Д-р філас. н. (1983), праф. (1984). Скончыў Ленінградскі ун-т (1967). Працаваў у Ін-це філасофіі і права АН Беларусі, з 1982 у Бел. тэхнал. ун-це. Даследуе філас. праблемы прыродазнаўства, эвалюц. біялогіі і сац. экалогіі. Распрацаваў тэарэтыка-метадычныя асновы канцэпцыі ўстойлівасці біясферы і заканамернасцей яе эвалюцыі.

Тв.:

Устойчивость в развитии живой природы. Мн., 1974;

Экологические последствия научно-технического прогресса. Мн., 1980;

Устойчивость и динамика биосферы. Мн., 1981;

Динамика биосферы и социокультурные традиции. Мн., 1987 (разам з А.І.Зелянковым);

Великий день гнева: Экология и эсхатология. Мн., 1993 (разам з В.С.Крысачэнкам).

т. 3, с. 434

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Stat sua cuique dies

Кожнаму наканаваны свой дзень.

Каждому назначен свой день.

Гл.: Non clangunt...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)