Калі́нкі ’свята ў гонар маладой, калі яна аказалася нявіннай’ (З—ч). Рус. арэнб. калинка, параўн.: «Пирушка на второй день свадьбы, когда присутствующим показывают свадебную сорочку новобрачной, свидетельствующую о ее невинности, а родителей новобрачной угощают калиновой настойкой» (СРНГ, 12, 356), варонеж. распивать калинку (пра абрад на трэці дзень вяселля) больш далёкае, аднак таксама звязана з калінай. Калину ломати — у вясельных песнях: ’губляць нявіннасць’, калину стратити ’згубіць нявіннасць’. Семантыка, відаць, усх.-слав., аднак што датычыць бел. калінкі і рус. паралелі, цяжка сцвярджаць, што тут утварэнне таго ж перыяду, хутчэй за ўсё інавацыя ў абмежаваным арэале з наступнай экспансіяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нядзе́ля ж.
1. (день) воскресе́нье ср.;
2. см. ты́дзень;
○ право́дная н. — этн. кра́сная го́рка;
крыва́вая н. — ист. крова́вое воскресе́нье
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Пятра́ и Пятро́: на Пятра́ церк. в Петро́в день;
чака́й П., сыр з’ясі́ — посл. далеко́ кулику́ до Петро́ва дня
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
урачы́сты в разн. знач. торже́ственный;
у. дзень — торже́ственный день;
гавары́ць ~тым то́нам — говори́ть торже́ственным то́ном;
~тая кля́тва — торже́ственная кля́тва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
проболта́тьсяI сов., прост. (без дела) прасно́ўдацца, правалэ́ндацца, прабадзя́цца, прасланя́цца; працяга́цца;
проболта́лся где́-то весь день прабадзя́ўся (працяга́ўся) не́дзе ўвесь дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Stat sua cuique dies
Кожнаму наканаваны свой дзень.
Каждому назначен свой день.
Гл.: Non clangunt...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Dolorem dies longa consumit
Доўгі дзень паслябляе боль.
Долгий день ослабляет боль.
Гл.: Dies aegritudinem...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ушчыльні́ць сов., в разн. знач. уплотни́ть;
у. жыхаро́ў — уплотни́ть жильцо́в;
у. рабо́чы дзень — уплотни́ть рабо́чий день;
у. плот — уплотни́ть забо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прожа́тьII сов., в разн. знач. пража́ць;
прожа́ть доро́жку во ржи пража́ць сце́жку (даро́жку) у жы́це;
прожа́ть це́лый день пража́ць цэ́лы дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
це́лый в разн. знач. цэ́лы;
це́лый день цэ́лы дзень;
уходи́, пока́ цел! разг. ідзі́ (уцяка́й), паку́ль цэ́лы!;це́лое число́ мат. цэ́лы лік.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)