грыме́ць

1. dónnern vi, dröhnen vi, róllen vi (пра гром); erschállen* vi (s), schméttern vi (s) (пра музыку); klírren vi, rásseln vi (звякаць);

гром грымі́ць der Dónner rollt [grollt];

3. перан. (пра імя, славу і г. д.) erschállen* vi (s), ertönen vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адгрыме́ць, ‑міць; зак.

1. Перастаць грымець (пра гром). Адгрымела ноччу навальніца, Птушак пазванчэлі галасы, І пяюць на сто ладоў сініцы — Пэўна, упіліся ад расы. Панчанка. Дождж прамачыў наскрозь Лясныя нетры. Гром адгрымеў. Чуваць быў толькі звон. Свірка. // Скончыць грымець (пра што‑н. гучнае). Адгрымеў развітальны салют з вінтовак. Лынькоў.

2. перан. Прайсці, закончыцца (пра што‑н. буйнае, шумнае). Адгрымела слава. □ Змоўклі бітвы. Развеяўся дым. Адгрымелі часы баявыя. Броўка. Вайна адгрымела. Салют Уславіў шляхі перамогі. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагруката́ць, прагрукаце́ць, прагру́каць dónnern vi, (er)dröh nen vi; rásseln vi (пабразгаць), róllen vi;

гром прагруката́ў der Dónner róllte

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

рэдзь, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і столка. [Чмаруцька:] — Тут добрая дратва патрэбна, ды ў дзве ці тры рэдзі. Лынькоў. Гром страляе, дождж ліе ў тры рэдзі, падаюць маланкі на лясок... Лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брантатэ́рыі

(ад гр. bronte = гром, пярун + -тэрый)

групы буйных млекакормячых атрада няпарнакапытных са своеасаблівымі касцявымі нарасцямі на чэрапе (тытанатэрый, эмбалатэрый і інш.), якія жылі ў палеагене.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

◎ Неграме́чы ’пераборлівы ў ежы’ (карэл., Марц.). Відаць, ад грумёнаць (варыянт — глумёчаць) ’грэбаваць’ (ТС), што можа быць звязана з літ. grumti ’мяць, умінаць’, grömaloti ’перажоўваць’; варыянтнасць вакалізму, як у гром, грымець, параўн. таксама грумёць ’грымець’ (ваўк., Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

не́мы, ‑ая, ‑ае.

Дзікі, роспачны. Раптам крык, Немы крык, З лесу крык страсянуў цішыню. Куляшоў. Пачуўся гром выбуху, лёскат жалеза, усплёск вады і немы, роспачны голас чалавека... Дуброўскі.

•••

Немым голасам гл. голас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стогало́сы, ‑ая, ‑ае.

У якім налічваецца сто і больш галасоў; шматгалосы. / у паэт. ужыв. І здаецца, што хутка блісне .. маланка, загрыміць стогалосы гром. Ваданосаў. А пад вечар навасёлаў [птушак] Стогалосы чуўся звон. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагры́мліваць, ‑ае; незак.

Разм. Грымець час ад часу. Дажджу не было, але неба ўхутана было хмарамі, і ва ўсіх баках пагрымліваў гром і мільгацела маланка. Чарот. / у безас. ужыв. Недзе далёка пагрымлівала. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трэ́снуць ‘ударыць, стукнуць’ (Шымк. Собр., Яруш., Касп., Вушац. сл., Бяльк., ТС), ‘лопнуць, раскалоцца’ (Бяльк., Скарбы), ‘стукнуць, грукнуць’ (Ласт.), ‘стукнуць, пацэліць’ (пра гром, маланку)’ (Мат. Маг. 2, Сержп. Прымхі): kab ćabʼé pʼerún trésnuŭ (zabíu, uźaŭ) (зах.-бел., Маш. Atlas). Аднакратны дзеяслоў да трэскаць (гл. трэск), выводзіцца з прасл. *trěsknǫti (ESJSt, 16, 980), параўн. укр. трі́снути ‘трэснуць, стукнуць’, рус. тре́снуть ‘лопнуць, стукнуць, выдаць моцны гук (пра гром і пад.)’, польск. trzasnąć ‘тс’, чэш. třesknouti ‘тс’, славац. tresknuť ‘тс’, балг. тресна ‘тс’, макед. тресне ‘тс’, ст.-слав. трѧснѫти ‘тс’. Утворана на базе гукапераймальнага *tresk‑, як і літ. treškė́ti ‘лопаць, трэскаць’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)