разре́з м.
1. (действие) разрэ́з, -зу м., разраза́нне, -ння ср., разрэ́званне, -ння ср.;
2. в др. знач. разрэ́з, -зу м.;
разре́з на руке́ разрэ́з на руцэ́;
разре́з пла́тья разрэ́з суке́нкі;
разре́з глаз разрэ́з вачэ́й;
попере́чный разре́з папяро́чны разрэ́з;
вертика́льный разре́з вертыка́льны разрэ́з;
у́гольный разре́з ву́гальны разрэ́з;
◊
в э́том разре́зе у гэ́тым разрэ́зе;
идти́ в разре́з с че́м-л. ісці́ ў разрэ́з з чым-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́лас, -са, собир. -су (мн. валасы́) м. во́лос;
ко́нскі в. — ко́нский во́лос;
◊ валасы́ ста́лі дубка́ — во́лосы ста́ли ды́бом;
в. з галавы́ не ўпадзе́ — во́лос с головы́ не упадёт;
дажы́ць да сівы́х валасо́ў — дожи́ть до седы́х воло́с;
і на в. не засну́ў — глаз не сомкну́л;
ірва́ць на сабе́ валасы́ — рвать на себе́ во́лосы;
ні на в. — ни на во́лос;
прыцягну́ць за валасы́ — притяну́ть за во́лосы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завалачы́ сов.
1. разг. (таща, доставить, затянуть куда-л.) затащи́ть; (втащить волоком — ещё) уволо́чь;
з. са́ні ў пу́ню — затащи́ть (уволо́чь) са́ни в сара́й;
2. вдеть;
з. ні́тку ў іго́лку — вдеть ни́тку в иглу́;
3. в др. знач. заволо́чь;
хма́ры ~лаклі́ ўсё не́ба — ту́чи заволокли́ всё не́бо;
слёзы ~лаклі́ во́чы — слёзы заволокли́ глаза́;
бяльмо́ ~лакло́ во́ка — бельмо́ заволокло́ глаз;
бу́хту ~лакло́ вячэ́рняй смуго́й — бу́хту заволокло́ вече́рней ды́мкой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
п’я́ны
1. прил., прям., перен. пья́ный, хмельно́й;
п. чалаве́к — пья́ный (хмельно́й) челове́к;
~нае віно́ — пья́ное (хмельно́е) вино́;
~ныя размо́вы — пья́ные (хмельны́е) ре́чи;
п. ад ра́дасці — пья́ный от ра́дости;
2. в знач. сущ. пья́ный;
◊ з ~ных вачэ́й — с пья́ных глаз;
пад ~ную руку́ — под пья́ную ру́ку;
што ў цвяро́зага ў галаве́, то́е ў ~нага на языку́ — посл. что у тре́звого на уме́, то у пья́ного на языке́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недо́брый
1. нядо́бры; (злой) злы, ліхі́;
2. (плохой) нядо́бры, дрэ́нны;
недо́брые ве́сти нядо́брыя (дрэ́нныя) ве́сткі;
в недо́брое вре́мя, в недо́брую по́ру, в недо́брый час у нядо́брую (ліху́ю) часі́ну;
недо́брое ме́сто нядо́брая мясці́на, нядо́брае ме́сца;
недо́брые лю́ди (о разбойниках) нядо́брыя (ліхі́я) лю́дзі;
недо́брые ру́ки нядо́брыя ру́кі;
недо́брый глаз нядо́брае (зло́е) во́ка;
недо́брый сон нядо́бры (дрэ́нны) сон;
◊
помина́ть (укоря́ть и т. п.) недо́брым сло́вом успаміна́ць (дакара́ць і да таго́ падо́бнае) нядо́брым сло́вам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адарва́ць сов.
1. в разн. знач. оторва́ть; (резким движением — ещё) оборва́ть;
а. кава́лак ні́ткі — оторва́ть кусо́к ни́тки;
а. ве́шалку ў паліто́ — оборва́ть ве́шалку в пальто́;
а. ад рабо́ты — оторва́ть от рабо́ты;
2. (насильственным путём часть территории) оторва́ть, отто́ргнуть;
а. захо́днюю ча́стку краі́ны — отто́ргнуть за́падную часть страны́;
◊ з рука́мі а. — с рука́ми оторва́ть;
гніло́му цяля́ці хваста́ не адарве́ — погов. ти́ше воды́, ни́же травы́;
вачэ́й не а. — глаз не оторва́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
коси́тьI несов.
1. (придавать чему-л. косое положение, направление) касі́ць; (делать кривым) крыві́ць; (о глазах — особенно при неприязненном, угрюмом взгляде) касаву́рыць;
коси́ть лицо́, рот крыві́ць твар, рот;
2. (находиться в косом положении) касабо́чыць; (криво, косо стоять, сидеть, висеть) кры́ва (ко́са) стая́ць, сядзе́ць, вісе́ць;
карти́на коси́т карці́на кры́ва (ко́са) вісі́ць (касабо́чыць);
пиджа́к спе́реди коси́т пінжа́к спе́раду кры́ва (ко́са) сядзі́ць (касабо́чыць);
3. (быть косоглазым) быць касаво́кім;
он коси́т на оди́н глаз ён касаво́кі на адно́ во́ка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́стры в разн. знач. о́стрый; (на вкус — ещё) пря́ный; (о боли — ещё) сверля́щий; (о речи — ещё) хлёсткий;
в. нож — о́стрый нож;
в. зрок — о́строе зре́ние;
в. пах — о́стрый за́пах;
в. боль — о́страя (сверля́щая) боль;
~рыя сло́вы — о́стрые (хлёсткие) слова́;
в. ву́гал — геом. о́стрый у́гол;
◊ в. на язы́к — о́стрый на язы́к; за сло́вом в карма́н не ле́зет;
~рая размо́ва — кру́пный (о́стрый) разгово́р;
~рае во́ка — о́стрый глаз;
згла́дзіць ~рыя вуглы́ — сгла́дить о́стрые углы́;
~рае пяро́ — о́строе перо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пакаці́цца сов.
1. в разн. знач. покати́ться;
ка́мень ~ці́ўся з гары́ — ка́мень покати́лся с горы́;
машы́на ~ці́лася — маши́на покати́лась;
хва́лі ~ці́ліся адна́ за адно́й — во́лны покати́лись одна́ за друго́й;
з вачэ́й ~ці́ліся слёзы — из глаз покати́лись слёзы;
рэ́ха ~ці́лася па цясні́не — э́хо покати́лось по уще́лью;
во́раг ~ці́ўся наза́д — враг покати́лся наза́д;
2. (катясь, удалиться) укати́ться;
мяч ~ці́ўся далёка — мяч укати́лся далеко́;
3. разг. повали́ться, упа́сть;
ён ~ці́ўся на даро́зе — он повали́лся (упа́л) на доро́ге
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
све́жы в разн. знач. све́жий;
с. хлеб — све́жий хлеб;
~жая ры́ба — све́жая ры́ба;
~жае паве́тра — све́жий во́здух;
с. след — све́жий след;
~жая бялі́зна — све́жее бельё;
с. вы́гляд тва́ру — све́жий вид лица́;
~жыя наві́ны — све́жие но́вости;
с. чалаве́к — све́жий челове́к;
~жыя сі́лы — све́жие си́лы;
◊ пада́нне ~жае, але паве́рыць ця́жка — свежо́ преда́ние, а ве́рится с трудо́м;
па ~жых сляда́х — по све́жим следа́м;
на ~жую галаву́ — на све́жую го́лову;
на ~жую па́мяць — на све́жую па́мять;
на ~жае во́ка — на све́жий глаз;
~жая капе́йка — све́жая копе́йка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)