◎ По́ціць ’утвараць’: пчолы воск адцяць, выдзяляюць з цела (ваўк., Сл. ПЗБ). Утворана ад пот (гл.) на базе народных уяўленняў пра ўтварэнне мёду. Менш верагодна з літ. paitsiі ’класці яйцы’ (Грынавяцкене і інш., Междунар. конф. балтистов, 148).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перапусці́ць сов., разг.

1. перепусти́ть;

п. віно́ ў другу́ю бо́чку — перепусти́ть вино́ в другу́ю бо́чку;

2. перетопи́ть, перепусти́ть;

п. воск — перетопи́ть (перепусти́ть) воск;

3. (што, чаго) поступи́ться (чем), уступи́ть (в чём);

ён свайго́ не перапу́сціць — он свои́м не посту́пится

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Ле́йтар ’кавалак топленага воску, які мае форму той пасудзіны, у якой застывае’ (Анох.). Няясна. Магчыма, з ням. Leiter ’лесвіца’, выгляд якой маюць крыжыкі ў борці, на якія пчолы вешаюць вашчыны. Наступны этап — перанос лексемы з вашчын на воск (Г. Цыхун, вусн. паведамл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сто́пліваць несов.

1. (расплавляя, смешивать) ста́пливать;

2. (расплавлять всё до конца) иста́пливать, раста́пливать; (воск — ещё) расплавля́ть;

1-2 см. стапі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пот 1 ’вадкасць, вылучаемая падскурнымі залозамі’, ’вільготны налёт на прадметах’ (ТСБМ: пух., бяроз., КЭС; драг., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.; Сл. ПЗБ, Ян., ТС, Бяльк.), ст.-бел. пот (Сл. Скар.), сюды ж путкі ’потны’ (Нас., Касп., Байк. і Некр.). Параўн. укр. піт, рус. пот, польск. pot, в.-луж. pót, чэш. pot, славац. pot, славен. pȏt, серб. по̏т, харв. pôt, балг. пот, макед. пот, ст.-слав. потъ ’тс’. Няма адпаведнікаў у балтыйскіх мовах. Агульнапрынятая этымалогія (Міклашыч, 260; Махэк₂, 474; Скок, 3, 17; Фасмер, 3, 343; Голуб-Копечны, 288; Шустар-Шэўц, 2, 1141; Бязлай, 3, 94) ад *pok‑/*pek‑ (што звязана з пячы, гл.) > *pok‑tъ (дзе ‑іь‑ — суфікс, як у мост, молат і пад.) > *potъ. Даслоўна азначае ’выпек’, ’вынік перагрэву’. Семантычна блізкія н.-луж. znoj ’пот’, ст.-слав. варъ/вара ’тс’.

Пот 2 ’воск’ (Анох.). Звязана з уяўленнем пра тое, што воск так выдзяляецца ў пчол, як пот з цела чалавека: пчолы воск поцяць. Гл. пот 1.

Пот 3 ’рыжы, непрыдатны асадак у дзёгці’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, да под ’ніз’ (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АНТЫАЗАНА́НТЫ,

хімічныя рэчывы, якія павышаюць устойлівасць гумы да разбурэння (растрэсквання) пад уздзеяннем атм. азону. Падзяляюцца на хімічнаактыўныя (рэагуюць з азонам з большай скорасцю, чым макрамалекулы каўчуку) і інертныя (утвараюць на паверхні вырабу эластычную ахоўную плёнку, напр., парафін, воск і інш.). Уваходзяць у гумавую сумесь пры яе вытв-сці (1—3% ад масы каўчуку) ці іх наносяць на паверхню вырабу.

т. 1, с. 394

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ланалі́н

(н.-лац. lanolinum, ад лац. lana = воўна + oleum = алей)

жывёльны воск, вязкае буравата-жоўтае рэчыва, якое атрымліваюць пры прамыўцы воўны; выкарыстоўваецца ў медыцыне і касметыцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

шарсцяны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да шэрсці. Шарсцяное валакно. // Які знаходзіцца, змяшчаецца ў шэрсці. Шарсцяны воск. Шарсцяны тлушч.

2. Звязаны з перапрацоўкай шэрсці, з гандлем шэрсцю і пад., а таксама з вытворчасцю вырабаў з яе. Шарсцяная прамысловасць. Шарсцяная мануфактура.

3. Зроблены з шэрсці. Шарсцяныя ніткі. Шарсцяныя пальчаткі. □ Жанчына прапанавала Ўладзіміру Ільічу шарсцяную хустку, але ён адмовіўся. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́рый

1. (рьяный, ревностный) заўзя́ты;

я́рый покло́нник заўзя́ты прыхі́льнік;

2. (яростный) лю́ты; (разъярённый) разлютава́ны; раз’ю́шаны;

я́рый гнев лю́ты гнеў;

3. (неистовый) шалёны; (ожесточённый) зло́сны; (упорный) заця́ты;

я́рые во́лны шалёныя хва́лі;

4. (о воске и т. п.) уст. чы́сты; (хрупкий) кро́хкі;

я́рый воск чы́сты воск;

я́рый чугу́н кро́хкі чыгу́н.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рный в разн. знач. го́рны;

го́рное де́ло го́рная прамысло́васць;

го́рный хруста́ль мин. го́рны хруста́ль;

го́рный воск мин. го́рны воск;

го́рный лён мин. го́рны лён;

го́рный бара́н зоол. го́рны бара́н;

го́рная боле́знь мед. го́рная хваро́ба;

го́рная о́бласть го́рная во́бласць;

го́рное со́лнце мед. го́рнае со́нца;

го́рный хребе́т го́рны хрыбе́т;

го́рный институ́т го́рны інстыту́т;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)