◎ Кры́цік ’верхні сноп, якім накрываюць бабку’ (Шатал.). Да крыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ве́рхнік 1 ’адтуліна для дыму ў столі курнай хаты, якая выкарыстоўваецца ў якасці коміна’ (мін. Зял., 2, гродз. Шн., 3). Рус. пск. ве́рхник ’адтуліна ў столі ў курных хатах’; ’акенца ў адрыне’, свярдл. ’юшка ў коміне’. Адпрыметнікавае ўтварэнне пры дапамозе суф. ‑ік, якое (у дадзеным выпадку) абазначае прадмет паводле яго якасці. Да ве́рхні (гл.). Параўн. вяршок 4 (гл.).
Ве́рхнік 2 ’верхні камень у жорнах’ (Інстр. III, полац., КЭС). Укр. верхня́к, рус. перм., свярдл. верхник, польск. wierzchniak, славен. vrhnják ’тс’. Беларуска-паўночнаруская ізалекса, якая ўзнікла шляхам семантычнай кандэнсацыі ад верхні камень; аналагічна ні́жнік (гл.). Да ве́рхні (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перыёст
(ад перы- + гр. osteon = косць)
верхні злучальнатканкавы слой косці, надкосніца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эпілімніён
(ад эпі- + гр. limnion = азярцо)
верхні слой вады ў азёрах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
згаблява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што.
Габлюючы, зняць верхні слой чаго‑н. Згабляваць няроўнасці. □ — Ідзі, Мікалай, мне тут у гэтай дошцы кант згаблюй — я збіваць пачну. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плакіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.
Спец.
1. Тое, што і плакіраванне.
2. Верхні слой, абліцоўка плакіраваных прадметаў.
3. Дзёран, які высцілае плакіраваны ўчастак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ско́ўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Трэннем, коўзаннем сцерці верхні слой чаго‑н. Скоўзаць палазы ў санях.
2. Качаючыся, змяць, пакамячыць што‑н. Скоўзаць пасцель.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смята́на, ‑ы, ж.
Густы і тлусты верхні слой сквашанага малака. Смятана з тварагом. Бліны са смятанай. □ Пад гарой аладак гнецца столік, І смятаны — аж па берагі. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́стаў ’ніжні і верхні камяні ў жорнах’ (Шатал.). Гл. пастаўʼ 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звастры́ць, звастру, звострыш, звострыць; зак., што.
1. Зняць няроўнасць або верхні слой якой‑н. паверхні тачыльным інструментам. Звастрыць шчарбіну на нажы.
2. Вострачы, зрабіць тонкім, вузкім (пра лязо).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)