1. Брыдкі, агідны. — Канвойнікі падганяюць нас, пакрыкваюць ды такімі паскуднымі словамі лаюцца, што і слухаць моташна.Колас.// Дрэнны, гадкі. Дровы былі тады, і паскудныя ж — хоць ты сам заместа іх у топку лажыся.Лынькоў.[Дзед Бадыль:] Лагчына там, ды такая ж паскудная! Што ні ступіш, дык навылёт і навылёт.Крапіва.
2.Лаянк. Несумленны, непрыстойны, благі; які любіць рабіць шкоду, подласць. Паскудны чалавек заўсёды пакажа сябе, тут нечаму асабліва здзіўляцца.Лынькоў.[Саўка:] — Я, Цімох, не буду апраўдвацца: я ўзяўся за гадкую, паскудную справу. Мяне нанялі войт і яго сябры, каб я стаў фальшывым партызанам.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нічо́гі ’нядрэнны; дрэнны; слабы здароўем’ (Сл. ПЗБ), ’слабы, малавартасны (пра неадушаўлёныя прадметы), слабы здароўем (пра чалавека, жывёлу)’ (Янк. 1), ’дрэнны, кепскі, паганы, шкодны, шкадлівы; непрыдатны, няўдалы, благі, нікуды не варты; слабы, кволы’ (ТС), ’нікчэмны’ (Сцяшк. Сл.), ’прыгожы; слабы здароўем; нікудышны’ (Мат. Гом.), нычбгы, нычогый ’дрэнны, кепскі’ (бяроз., Шатал.), нічогій ’дрэнны, нікчэмны’ (Доўн.-Зап. ПП), укр.нічогий ’кепскаваты; ніштаваты’. Прыметнік ад нічога (гл.), семантыка пераважна адмоўнага плану на аснове ўсяго спектра значэнняў зыходнага слова, параўн. таксама вытворнае нічогбу́ка ’вельмі дрэнны чалавек’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пла́шыць ’пляскаць (далонню аб далонь)’ (мазыр., Мар. Том.). Няясна; магчыма, балтызм. Параўн. літ.plekšėti ’пляскаць’, ’плёскаць’, plekšnoti ’апладзіраваць’.
◎ Плашы́ць1 ’ганьбіць’ (карэліц., Сцяшк. Сл.), ’ганіць’ (Жд. 1). Да плахі ’благі’, гл. плах. Параўн. плашэй ’горш’ (Юрч. СНЛ). Сюды ж плашэць ’слабець здароўем’ (Юрч. Вытв.), плашаць і плашэць ’пагаршацца’ (Нас.). Паводле Цвяткова (Запіскі, 2, 56). апошняе слова выводзіцца з польск. (“э замест а пасля шыпячых гукаў з агульнаславянскага ъ манафтонгавага”), што неабавязкова, параўн. харашэць і пад.
◎ Плашы́ць2 ’паспрабаваць’ (Бяльк.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тава́рачы, тавараччы ’каровін’ (Мат. Гом.), това́рэчы ’каровін, каровячы’ (ТС), сюды ж словаспалучэнні з прыметнікам: тава́рачы рыжок, тава́рычы рыжкі́ ’грыб ваўнянка, Lactarius torminosus Fr.’ (ельск., ЛА, 1; Расл. св.), тава́рачы грыб, тава́рачыя грыбу́ ’грыбы, якія ядуць каровы, авечкі’ (мазыр., Жыв. сл.), това́рачы бобо́ўнік ’расліна бабок трохлісты, Menyanthes trifoliata’ (лельч., Нар. лекс.). Утварэнні ад тавар1 (гл.), прыметнік таксама ў пераносным значэнні ’неядомы, шкодны, дзікі’, параўн. назвы грыбоў і раслін з азначэннямі конскі, сабачы, воўчы, жабечы, вужовы і благі, дрэнны, паганы, нічогі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wretched[ˈretʃɪd]adj.
1. ва́рты жа́лю, гаро́тны, убо́гі, няшча́сны;
feel wretched адчува́ць сябе́ няшча́сным
2. нікчэ́мны, ніку́ды не ва́рты; дрэ́нны, ке́пскі, благі́;
wretched condi tions ке́пскія ўмо́вы;
wretched weather мярзо́тнае надво́р’е;
a wretched toothache мо́цны зубны́ боль
3.infml злашча́сны, пракля́ты;
Where’s that wretched pen? Куды згінула праклятая ручка?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Aequo animo qui malis miscetur, est malus
Хто спакойна сыходзіцца з благімі людзьмі, той сам благі.
Кто спокойно сходится с плохими людьми, тот сам плохой.
бел. Каля вады намочышся, каля агню апячэшся/каля мукі запылішся.
рус. С кем хлеб-соль водишь, на того и походишь.
фр. Est mauvais le berger qui aime le loup (Плох тот пастух, который любит волка).
англ. He that lives with the wolves learns to howl (Кто живёт с волками, учится выть). A man is known by the company he keeps (Человека знают по компании, с которой он водится).
нем. Wer mit Hinkenden umgeht, lernt hinken (Кто общается с хромым, учится хромать).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Gaul
m -(е)s, Gäule (благі́) конь
das bringt éinen ~ um — разм. гэ́та непасі́льная пра́ца
◊ éinem geschénkten ~ sieht man nicht ins Maul — до́ранаму канр ў зу́бы не глядзя́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)