правака́тар, ‑а, м.

1. Тайны агент, які дзейнічае шляхам правакацыі (у 1, 2 знач.). Ганне Сяргееўне і раней у падполлі прыходзілася сустракацца з такімі выпадкамі, калі трэба было ліквідаваць правакатараў. Няхай.

2. Падбухторшчык, які дзейнічае са здрадніцкай мэтай. Правакатар вайны.

[Ад лац. provocator.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Та́йнікагент тайнай паліцыі, сышчык, шпік’ (вілен., Стан.), ’шпіён’ (глыб., Жыв. НС). Семантычная кандэнсацыя словаспалучэння та́йны агент. Сюды, відаць, і та́йнік ’сябар, супольнік, памочнік’ (Ласт.), параўн. польскае wtajemniczony ’ўведзены ў курс справы’. Да тайны1 (гл.).

Тайні́к1 ’тайнае сховішча’ (ТСБМ). Запазычанне з рус. тайни́к ’памяшканне, месца, якое служыць таемным прыбежышчам або сховішчам’; у гэтым значэнні ст.-рус. та́иникъ фіксуецца з канца XV ст. (Сразн.).

Тайні́к2 ’падучая хвароба’ (Касп.). Семантычная кандэнсацыя словаспалучэння та́йная хвароба, дзе семантыка тайны1 (гл.), хутчэй за ўсё, ’няясны па паходжанні’, г. зн. не маючы знешніх прыкмет; унутраны. Сярод апісаных найбольш прадуктыўных славянскіх семантычных мадэлей эпілепсіі (Усачова, Слав. др., 3, 611–612) матыў ’тайны’ з такім разгалінавым напаўненнем не адзначаны, таму яго трэба лічыць уласна беларускім этналінгвістычным феноменам. Часцей, у прыватнасці ў замовах (жлоб., карм., нараўл., БНТ, Зам.), патайнік, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аге́нцтва

(ад агент)

1) прадстаўніцтва, аддзяленне якой-н. установы ці прадпрыемства;

2) установа інфармацыйнага, пасрэдніцкага характару.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шпег

(польск. szpieg < чэш. špeh, ад ням. Späher)

тайны агент, які сочыць за кім-н.; шпік.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шпіён

(ням. Spion)

засакрэчаны агент, які выведвае дзяржаўныя і ваенныя тайны і выдае іх іншай дзяржаве.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Infiltrnt

m -en, -en (варо́жы) аге́нт (які́ пранікае ў якую-н. арганізацыю)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

undercover

[,ʌndərˈkʌvər]

adj.

падпо́льны, сакрэ́тны, та́йны

an undercover man for the police — та́йны аге́нт палі́цыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

bloodhound

[ˈblʌdhaʊnd]

n.

1) саба́ка -выве́днік

2) Sl. шпік -а́ m., аге́нт вы́шуку, дэтэкты́ў -ва m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

антрэпрэнёр

(фр. entrepreneur)

1) уст. прадпрымальнік, агент па гандлю;

2) прыватны тэатральны прадпрымальнік.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Vertrter

m -s, -

1) прадстаўні́к, рэпрэзента́нт

2) наме́снік

3) аге́нт (напр., у фірме)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)