bezpieczeństwo

bezpieczeństw|o

н. бяспека, бяспечнасць;

hamulec ~a — стоп-кран;

władze ~a — органы дзяржаўнай бяспекі;

Rada ~a ONZ — Савет Бяспекі ААН;

system ~a zbiorowego — сістэма калектыўнай бяспекі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

саве́т м

1. гіст (орган улады) Sowjét m -s, -s;

Вярхо́ўны саве́т der Óberste Sowjét;

саве́т наро́дных дэпута́таў der Sowjét der Vólksdeputierten;

2. (калегіяльны орган) Rat m -(e)s, Räte;

кансультаты́ўны саве́т Béirat m;

Саве́т Бяспе́кі (ААН) Sícherheitsrat der UNO), UN-Sícherheitsrat; гл тс рада 2.

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

presence [ˈprezns] n.

1. прысу́тнасць;

a massive police presence at a football match прысу́тнасць вялі́кай ко́лькасці паліцэ́йскіх на футбо́льным ма́тчы;

the UN presence прысу́тнасць во́йскаў ААН

2. lit. што-н. таямні́чае, незямно́е; бо́ская альбо́ чаро́ўная сі́ла

♦

in the presence of smb./in smb.’s presence у прысу́тнасці каго́-н.;

the presence of mind прысу́тнасць ду́ху

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АРГАНІЗА́ЦЫЯ МІЖНАРО́ДНАЙ ГРАМАДЗЯ́НСКАЙ АВІЯ́ЦЫІ

(Internacional Civil Aviation Organization; ІКАО),

спецыялізаваная ўстанова ААН па супрацоўніцтве дзяржаў у галіне грамадзянскай авіяцыі. Засн. ў 1944 на аснове Чыкагскай канвенцыі аб міжнар. грамадз. авіяцыі. Членамі яе з’яўляюцца каля 150 краін. Гал. мэты: распрацоўка і уніфікаванне тэхн. правілаў, якія рэгулююць міжнар. палёты і эксплуатацыю паветр. суднаў, аэрадромаў, аэранавігацыйных сродкаў; тэхн. дапамога ў арганізацыі грамадз. авіяцыі і кіраванні ёю. Штаб-кватэра ў Манрэалі.

т. 1, с. 465

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АПАРТЭІ́Д,

апартхейд (на мове афрыкаанс apartheid раздзельнае пражыванне), грамадска-палітычная дактрына, якая абгрунтоўвала і заканадаўча замацоўвала палітыку расавай дыскрымінацыі і сегрэгацыі, што праводзілася расісцкімі ўладамі Паўднёва-Афрыканскай рэспублікі (ПАР) у дачыненні да карэннага афр. насельніцтва і інш. этнічных груп нееўрапейскага ці мяшанага паходжання. Як афіц. дзярж. палітыка абвешчана ў 1948 урадам кіруючай Нацыяналіст. партыі. Абазначаў пазбаўленне чорнай і «каляровай» большасці насельніцтва ПАР паліт., сац.-эканам. і грамадзянскіх правоў, яе тэр. адасабленне і ізаляцыю (гл. Бантустаны). Як адна з крайніх формаў расізму апартэід у 1966 у шэрагу дакументаў ААН асуджаны і абвешчаны злачынствам супраць чалавецтва. У 1973 ААН прыняла Міжнар. канвенцыю аб спыненні апартэіду і пакаранні за яго (уступіла ў дзеянне ў 1976). Барацьба карэннага насельніцтва і міжнар. супольніцтва супраць апартэіду прымусіла ўлады ПАР з 1976 мадыфікаваць палітыку апартэіду, адмовіцца ад шэрагу яго асноватворных палажэнняў, расавай дыскрымінацыі і сегрэгацыі. Астатнія палажэнні апартэіду ліквідаваны на пач. 1990-х г. урадам Ф. дэ Клерка.

т. 1, с. 418

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ра́да ж

1. (настаўленне, павучанне) Rat m -(e)s, -schläge; Rátschlag m -(e)s, -schläge;

прасі́ць ра́ды um Rat frágen [bítten*], éinen Rat erbítten*;

2. (калегіяльны орган) Rat m -(e)s, Räte;

вайско́вая [вае́нная] ра́д Kríegsrat m;

педагагі́чная ра́д pädagógischer Rat;

кансультацы́йная ра́д Béirat m;

Ра́да Бяспе́кі (ААН) Sícherheitsrat (der ÚNO)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

member [ˈmembə] n.

1. член, ся́бра (клуба, групы, арганізацыі);

club/union/party members чле́ны клу́ба/прафсаю́за/па́ртыі;

UN member states/countries краі́ны − чле́ны ААН;

a full member паўнапра́ўны член

2. прадстаўні́к (групы людзей, жывёл);

The lion is a member of the cat family. Леў – прадстаўнік сям’і каціных;

a member of staff супрацо́ўнік (фірмы, кампаніі і да т.п.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АЎГУСЦІ́НЧЫЧ

(Augustinčić) Антун (4.5.1900, с. Кланец, Харватыя — 10.5.1979),

харвацкі скульптар. Ганаровы чл. АМ СССР (1975). Праф. Заграбскай АМ. Вучыўся ў Заграбскай АМ (1922—24), парыжскіх школах прыгожых мастацтваў і дэкар. мастацтваў (1924—26). Аўтар манумента Сав. Арміі ў с. Баціна-Скела (1945—47), помніка Міру перад будынкам ААН у Нью-Йорку (1952—54, паст. ў 1955), станковых кампазіцый, партрэтаў, жаночых статуй і торсаў, якім уласцівыя дынаміка, жывапіснасць, абагульненасць манумент. формаў.

т. 2, с. 84

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АГЕ́НЦТВА ПА ШМАТБАКО́ВАЙ АХО́ВЕ ІНВЕСТЫ́ЦЫЙ,

Міжнароднае агенцтва па гарантыях інвестыцый (Multilateral investment guarantee agency), спецыялізаваная міжнар. арг-цыя ААН. Уваходзіць у Сусветны банк. Засн. ў 1988. Асн. мэты: доўгатэрміновае страхаванне прыватных інвестыцый на развіццё краін-удзельніц на выпадак рызыкоўных паліт. сітуацый (ахова ад рызыкі экспрапрыяцыі, незаконнага пераводу плацяжоў, ваеннай і грамадз. нестабільнасці і інш.), адкрыццё дарадчых і кансультацыйных службаў. У крас. 1992 аб’ядноўвала 77 краін-удзельніц, у т. л. Рэспубліку Беларусь (з 1992).

т. 1, с. 74

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БОЙД-ОР

(Boyd-Orr) Джон (23.9 1880, Кілмаурс, Шатландыя — 25.6.1971),

брытанскі дыетолаг. Пэр (1948). Ганаровы чл. Нью-Йорскай АН. Адукацыю атрымаў ва ун-це Глазга. Заснавальнік і дырэктар н.-д. ін-та ў Роўэце (пасля 1-й сусв. вайны), праф. сельскай гаспадаркі ў Абердзінскім ун-це (1942—45). У 1945—48 першы дырэктар Арг-цыі па харчаванні і сельскай гаспадарцы ААН. Распрацаваў «нормы харчавання», абгрунтаваў неабходнасць сусв. харч. палітыкі. Нобелеўская прэмія міру 1949.

т. 3, с. 205

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)