прикрепля́ться
1. прымацо́ўвацца; (прибиваться) прыбіва́цца; (прикалываться) прыко́лвацца, прышпі́львацца; (приклеиваться) прыкле́йвацца; (пришиваться) прышыва́цца;
2. (становиться на учёт для какого-л. обслуживания) прымацо́ўвацца; см. прикрепи́ться;
3. страд. прымацо́ўвацца; прыбіва́цца; прыко́лвацца, прышпі́львацца; прыкле́йвацца; прышыва́цца; см. прикрепля́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АБЕЛІЁВІЧ Леў Майсеевіч
(6.1.1912, Вільня — 3.12.1985),
бел. кампазітар. Засл. дз. маст. Беларусі (1963). Вучыўся ў Варшаўскай кансерваторыі (1935—39), скончыў Бел. кансерваторыю (1941). Асн. дасягненні Абеліёвіча ў галіне лірыка-філас. сімфанізму. Муз. драматургія яго сімфоній вылучаецца канфліктнасцю, шматпланавасцю вобразнага развіцця. Значны ўклад Абеліёвіча ў вак. музыку. У творах 1970-х г. выявіліся рысы неакласіцызму.
Тв.:
4 сімфоніі (1962—1970), уверцюра (1955), «Гераічная паэма» (1957) і Сімф. карціны (1958) для сімф. арк.;
канцэрт для фп. (1979) і вакаліз памяці Дз.Шастаковіча (1976) з сімф. арк.;
арыя для скрыпкі і камернага арк.;
санаты;
фп. цыкл «Фрэскі»;
паэма для голасу з фп.;
зб. рамансаў і вак. цыклы на вершы М.Багдановіча, Я.Коласа, Ф.Цютчава, Р.Бёрнса, А.Пушкіна;
«Партызанскія балады» на вершы А.Астрэйкі, М.Танка, У.Дубоўкі, «Ваенныя балады» на вершы розных паэтаў;
хары, песні, музыка да радыёспектакляў.
Літ.:
Калеснікава Н. Леў Абеліёвіч. Мн., 1970;
Дубкова Т.А. Беларуская сімфонія. Мн., 1974. С. 162—186.
Р.М.Аладава.
т. 1, с. 20
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВА́ГІ АНАЛІТЫ́ЧНЫЯ,
вагі для дакладнага вымярэння масы цела. Бываюць раўнаплечыя, аднаплечыя і электронныя. Манціруюцца на пластмасавай або шкляной аснове і змяшчаюцца ў спец. шафку. Забяспечваюцца прыстасаваннямі для павышэння дакладнасці і хуткасці ўзважвання: заспакойвальнікамі ваганняў каромысла, цеплавымі экранамі, механізмамі накладання і здымання ўбудаваных гіраў, найменнымі шкаламі і інш.
Апоры рычага (каромысла) вагі аналітычныя — прызмы і падушкі са спец. сталяў або цвёрдых камянёў (карунд, агат). Пункт апоры бывае пасярэдзіне (раўнаплечыя) ці зрушаны ад сярэдзіны рычага (аднаплечыя вагі аналітычныя). Асн. частка нагрузкі на адну з шаляў ураўнаважваецца гірамі на другой, астатняе вымяраецца па вугле адхілення каромысла ад становішча раўнавагі па найменнай шкале. Электронныя вагі аналітычныя маюць аналагавы і лічбавы выхад са стандартнымі сігналамі для далучэння да ЭВМ, дысплеяў, графапабудавальнікаў і інш. Прадугледжана магчымасць далучэння блока праграмнага кіравання. У памяці мікрапрацэсарнага блока закладзены праграмы для падрыхтоўкі да работы, праверкі функцыянавання, дыягностыкі дэфектаў і інш.
П.А.Пупкевіч.
т. 3, с. 429
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАЗАПРАВО́Д,
комплекс трубаправодаў і дапаможных збудаванняў (газакампрэсарныя станцыі, газаразмеркавальныя станцыі, газарэгулятарныя пункты, газавыя сховішчы і інш.) для транспартавання і размеркавання газаў прыродных гаручых. Бываюць магістральныя (са стальных труб, якія злучаюцца зваркай) і размеркавальныя (са стальных і поліэтыленавых труб).
Магістральныя газаправоды служаць для падачы газу ад месца здабычы да размеркавальных станцый. Пракладваюцца падземным (у траншэях), надземным (на апорах, жалезабетонных або метал. эстакадах) спосабамі, у насыпе, пад вадой (у дзюкерах). Працягласць да некалькіх тысяч кіламетраў, дыяметр труб звычайна 1420 мм, рабочы ціск 5,5 або 7,5 МПа. Абсталёўваюцца тэлемех. апаратурай для кантролю і кіравання ціскам і расходам газу. Размеркавальныя газаправоды прызначаны для транспартавання і размеркавання газу ў горадзе або на прадпрыемстве праз газавую сетку. Бываюць вонкавыя (вулічныя, унутрыквартальныя, дваровыя, міжцэхавыя) і ўнутраныя (унутрыдамавыя, унутрыцэхавыя); нізкага (да 0,005 МПа), сярэдняга (0,005—0,3 МПа) і высокага (0,3—1,2 МПа) ціску. Гл. таксама Газавая прамысловасць, Трубаправодны транспарт.
В.В.Арціховіч, В.М.Капко.
т. 4, с. 428
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
аб’язджа́нне ср.
1. (тренировка лошади для езды) объе́здка ж., нае́здка ж., вы́ездка ж.; см. аб’язджа́ць 2;
2. в др. знач. обка́тка ж.;
а. аўтамашы́ны — обка́тка автомаши́ны;
а. даро́гі — обка́тка доро́ги; см. аб’язджа́ць 3, 4
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
капе́ц, -пца́ м.
1. (место для хранения овощей) бурт;
2. на́сыпь со сто́лбиком как межево́й знак;
3. разг. иску́сственный холм;
4. прост. (гибель, конец) кры́шка ж.;
тут табе́ і к. — тут тебе́ и кры́шка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
до́ўбня ж.
1. уст. (молот) балда́;
2. (орудие для убоя скота) бойни́ца;
3. разг., бран. (глупый человек) балда́ м. и ж., обалду́й м., чурба́н м.;
◊ чака́ць як вол до́ўбні — погов. ждать как вол о́буха́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пісьмо́вы
1. пи́сьменный;
п. знак — пи́сьменный знак;
~вая рабо́та — пи́сьменная рабо́та;
п. стол — пи́сьменный стол;
у ~вай фо́рме — в пи́сьменной фо́рме;
2. (связанный с принадлежностями для письма) писчебума́жный;
магазі́н ~вых прыла́д — магази́н писчебума́жных принадле́жностей
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
міжакруго́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да рада акругоў, агульны для некалькіх акругоў.
2. Які адбываецца паміж акругамі. Міжакруговыя шахматныя спаборніцтвы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навадны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які часова наводзіцца для пераправы. Навадны мост.
2. Які наводзіць на правільны адказ, дапамагае знайсці яго. Навадное пытанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)