Тыкі — энклітычная часціца, што далучаецца да слоў для пацвярджэння сказанага: мне тыкі гэта на руку (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тыкі — энклітычная часціца, што далучаецца да слоў для пацвярджэння сказанага: мне тыкі гэта на руку (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэруя́ ‘пацяруха ад сена’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
к, ко предлог с
подойти́ к столу́ падысці́ да стала́;
зайти́ к това́рищу зайсці́ да тава́рыша;
любо́вь к ро́дине любо́ў да радзі́мы;
вперёд, к но́вым побе́дам! упе́рад, да но́вых перамо́г!;
во́ля к труду́ во́ля да пра́цы;
прислу́шиваться к слова́м прыслухо́ўвацца да слоў;
обрати́ться к аудито́рии звярну́цца да аўдыто́рыі;
подгото́виться к убо́рке урожа́я падрыхтава́цца да ўбо́ркі ўраджа́ю;
к пяти́ приба́вить четы́ре да пяці́ дада́ць чаты́ры;
присоедини́ться к большинству́ далучы́цца да бо́льшасці;
к вопро́су о происхожде́нии языка́ да пыта́ння аб пахо́джанні мо́вы; кроме того, иногда переводится также иными предлогами или конструкциями без предлогов, в частности: а) (для выражения направленности действия к временному пределу в значении: около)
к ве́черу ве́тер ути́х
к утру́ положе́ние измени́лось
быть к десяти́ часа́м быць к дзесяці́ гадзі́нам;
успе́ть к обе́ду паспе́ць к абе́ду (да абе́ду);
к годовщи́не Октября́ да гадаві́ны Кастры́чніка;
к тысячеле́тию со дня образова́ния да тысячаго́ддзя з дня ўтварэ́ння; б) (для указания на назначение, соответствие
оде́жда к пра́зднику адзе́нне на свя́та;
пригото́вить к за́втраку прыгатава́ць на сне́данне;
к нача́лу го́да на пача́так го́да (к пача́тку го́да);
к сча́стью на шча́сце;
к моему́ стыду́ на мой со́рам;
немно́го к восто́ку крыху́ на ўсход;
к за́паду на за́хад; в) (в бранных выражениях) к (чаму);
к чёрту к чо́рту.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
для предлог с
он мно́го сде́лал для нау́ки ён шмат зрабі́ў для наву́кі;
непроница́емый для воды́ непраніка́льны для вады́;
кни́га для дете́й кні́га для дзяце́й;
для ма́стера э́то де́ло просто́е для ма́йстра гэ́та спра́ва про́стая;
для своего́ вре́мени э́то бы́ло достиже́нием для свайго́ ча́су гэ́та было́ дасягне́ннем; кроме того, иногда переводится также иными предлогами или конструкциями без предлогов, в частности: а) (в знач.: ради, по случаю, с целью чего-л.) дзе́ля (каго, чаго);
я э́то сде́лаю то́лько для вас я гэ́та зраблю́ то́лькі дзе́ля вас;
всё для побе́ды усё дзе́ля (для) перамо́гі;
угости́ть для пра́здника пачастава́ць дзе́ля свя́та; б) (для указания на назначение предмета) для (каго, чаго), на (што),
ваго́н для куря́щих ваго́н для курцо́ў;
мешо́к для карто́феля мяшо́к на бу́льбу (для бу́льбы);
ка́дка для капу́сты каду́шка
прибо́р для бритья́ прыбо́р для гале́ння (брыцця́); в) (при таких возможностях, как у кого-, чего-л.) для (каго, чаго); а также переводится конструкциями без предлогов;
для него́ э́то непоси́льно для яго́ гэ́та не
для свои́х лет он о́чень ра́звит для сваі́х гадо́ў (на свае́ гады́) ён ве́льмі разві́ты;
для чего́? нашто́?, наво́шта?, для чаго́?;
для того́, что́бы для таго́, каб;
не́ для чего няма́ чаго́, няма́ дзе́ля чаго́;
◊
для ви́да для ві́ду, для вы́гляду.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
грунт
(
1) верхні пласт зямлі, глеба;
2) зямная паверхня наогул (
3) дно вадаёма (донны г.);
4) слой рэчыва, які наносіцца на палатно будучай карціны для надання паверхні гладкасці, патрэбнага колеру і
5)
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
заце́рціся, ‑труся, ‑трэшся, ‑трэцца; ‑тромся, ‑трацеся;
1. Знікнуць, стаць нябачным, невыразным
2. Схавацца, забраўшыся ў натоўп, у групу людзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачо́с 1, ‑у,
Размяшчэнне валасоў, зачасаных грэбенем у якім‑н. напрамку.
зачо́с 2, ‑а,
Зачасанае, счасанае месца на ствале дрэва, бервяне і
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здаі́ць, здай, здоіш, здоіць;
1.
2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зму́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць;
Мучэннямі давесці да поўнай знямогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заважда́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца;
1. Пачаць важдацца.
2. Займаючыся чым‑н., затрымацца, заняць многа часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)