хрысці́ны, ‑цін; адз. няма.
Хрысціянскі і абрад хрышчэння, а таксама пачастунак пасля хрышчэння. Там [у кадубку] два пярсцёнкі, крыжык медны, здабыты сыну ў час хрысцін. Колас. [Брыгадзір:] — Скупы і строгі быў наш поп Васіль.. Беднякоў як ліпку абдзіраў: то за радзіны, то за хрысціны, то за хаўтуры — за ўсё лупіў, як хацеў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сухары́ба (сухорыба) ’гусцера, Blicca bjoerkna L.’ (вілен., Этимология–1978), сухарэ́ба ’тс’ (там жа; лід., Сл. ПЗБ), сухарэ́па (сухарепа) ’тс’ (там жа). Параўноўваецца польск. sucha ryba, suchareba ’тс’, літ. sukarèbka ’тс’, што да рыба (гл.) з азначэннем паводле канфігурацыі або формы цела, гл. сухі (Усачова, Слав. ихт. терм., 123); фармальныя змены пад уплывам сухарэбрыца, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́мацька, та́мацькі ’там’ (Нас., Бяльк., Сл. ПЗБ; бых., Яшк. Мясц.; Яўс.). Да там, тамака (гл.); Карскі (2–3, 69) дапускае паходжанне “ласкальнага” мяккага ц як з т, параўн. та́матка (рагач., Мат.), так і з ч, параўн. та́мачка (Мат. Гом.), пры гэтым геаграфія слоў схіляе да прыняцця апошняга (зона т. зв. цокання ў паўночна-ўсходняй Беларусі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крама́ль ’спражка’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. ням. Klammer ’тс’ (там жа, 2, 514). Новае запазычанне з нямецкай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крампа́дла ’калочак для звязвання снапоў, кулёў’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. польск. krępować ’звязваць’ (там жа, 2, 515). Паланізм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нясто́чнік (несточникъ) ’не майстар, няўмелы’ (Нас.). Паводле Насовіча (там жа), звязана з рус. точь‑в‑точь; гл. стбчнік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Морка ’морква’ (Сцяшк.; навагр., ваўк., маст., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 77), з літ. morkà ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Му́мы ’вошы’ (шальч.) (пераноснае) ’малыя дзеці’ (лаг., Сл. ПЗБ). З літ. mū̃mas ’вош’ (Грынавяцкене, там жа, 3, 83).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Муштрукі́ ’цуглі’ (беласт., Сл. ПЗБ), лід., шальч., лях. мушту́к, мушты́к ’тс’ (там жа). Да мушту́к (гл.). Устаўное ‑р‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мышава́ць ’рыць зямлю лычом (пра свіней)’ (вільн., Сл. ПЗБ). З літ. mišýti ’мяшаць’ (Грынавяцкене, там жа, 3, 94).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)