Verbum

залі́цца¹, -льюся, -лье́шся, -лье́цца; -льёмся, -льяце́ся, -лью́цца і -лію́ся, -ліе́шся, -ліе́цца; -ліёмся, -ліяце́ся, -лію́цца; -ліўся, -ліла́ся, -ло́ся; -ліся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вадкае: пранікнуць куды-н.

Вада залілася за каўнер.

2. перан. Пакрыцца чым-н., што выступіла на паверхню.

З. чырванню.

3. Захлынуцца (разм.).

Плаваць не ўмеў і заліўся.

|| незак. заліва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

засу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь; -нуты; зак., што.

1. Пасунуўшы, паставіць, пакласці ў што-н., за што-н., пад што-н., схаваць куды-н.

З. сякеру за пояс.

З. чамадан пад ложак.

З. шуфляду.

З. руку ў кішэню.

З. паперы ў стол.

2. Зачыніць, закрыць на засаўку (разм.).

З. дзверы на засаўку.

|| незак. засо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

грузі́ць, гружу́, гру́зіш, гру́зіць; гру́жаны; незак.

1. што кім-чым. Напаўняць грузам.

Г. баржу дрывамі.

2. каго-што. Складваць груз куды-н., змяшчаць у якасці грузу.

Г. скаціну ў вагоны.

|| зак. нагрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны, загрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны і пагрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны (да 2 знач.).

|| наз. пагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

ахвярава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Прынесці (прыносіць) у дар, бязвыплатна зрабіць (рабіць) уклады куды-н.

А. грошы.

2. кім-чым. Не пашкадаваць (не шкадаваць) каго-, чаго-н., адмовіцца (адмаўляцца) ад каго-, чаго-н.

А. здароўем.

А. ферзя.

|| незак. таксама ахвяро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ахвярава́нне, -я, н. (да 1 знач.).

аказа́цца¹, акажу́ся, ака́жашся, ака́жацца; акажы́ся; зак.

1. Стаць, з’явіцца ў сапраўднасці кім-, чым-, якім-н.

Мікола аказаўся добрым настаўнікам.

Аказалася, што хлопцы ведалі адзін аднаго.

2. Апынуцца дзе-н., у якім-н. месцы, трапіць куды-н.

Дырэктар аказаўся на сходзе.

3. Знайсціся, быць у наяўнасці.

Добра, што з сабою аказаліся грошы.

|| незак. ака́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

панаганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; зак.

1. каго-чаго. Нагнаць, сабраць у адным месцы многа каго-, чаго-н.

П. жывёлы на бойню.

П. лодак у бухту.

2. што. Нацерці (пра мазалі).

П. мазалі на руках.

3. што. Набіваючы, насадзіць на што-н. усё, многае.

П. абручы на бочку.

4. чаго. Увагнаць многа чаго-н. куды-н.

П. цвікоў у сцяну.

патра́піць, -плю, -піш, -піць; зак. (разм.).

1. у каго-што, на што. Папасці, пацэліць.

Не п. рукой у рукаў.

2. Апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

Як ты сёння патрапіла аж у горад?

3. каму. Дагадзіць.

Яму цяжка п.

4. з інф. Змагчы, здолець зрабіць што-н.

Я не патрапіў дакладна адказаць ім.

|| незак. патрапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

пацяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Перамясціць, перанесці куды-н. усё, многае.

П. жэрдзе.

2. каго-што і без дап. Цягаць некаторы час.

П. па судах.

3. каго-што. Пакрасці, прысвоіць сабе ўсё, многае.

Яны снапы ў мяне з азярода пацягалі.

4. каго-што за што. Патузаць, паторгаць за што-н.

П. за косы.

пуцёўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -цёвак, ж.

1. Афіцыйны дакумент, які выдаецца асобе пры накіраванні куды-н.

П. ў санаторый.

Турысцкая п.

2. Лісток у вадзіцеляў транспарту з указаннем маршруту і задання (спец.).

◊

Пуцёўка ў жыццё — пра які-н. паваротны момант у жыцці, які дае магчымасць займацца карыснай працоўнай дзейнасцю.

|| прым. пуцёвачны, -ая, -ае.

рага́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Перашкода на шляху пранікнення куды-н. у выглядзе некалькіх накрыж збітых калоў, прымацаваных да доўгага бруса.

2. перан. звычайна мн. Перашкода, замінка.

Бюракратычныя рагаткі.

3. Невялікая драўляная развіліна з прывязанай да абодвух яе канцоў гумкай для кідання чаго-н.

Страляць з рагаткі.

|| прым. рага́тачны, -ая, -ае (да 1 знач.).