Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mienić się
I
1. пералівацца (пра колер);
2. мяняцца (з твару);
mienić się na twarzy — мяняцца ў твары, змяняцца з твару
IIкніжн.іран.
называць сябе, называцца; рэкамендавацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
beż
Iнескл.
бэж;
koloru beż — колеру бэж; бэжавага колеру
II beż {, ~u}
м. бэжавы колер; рэч бэжавага колеру;
chodzić w ~u — насіць бэжавую вопратку; хадзіць у бэжавым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Бро́сня ’цвіль на вадзе’ (БРС, Бір. Дзярж., Сцяшк. МГ), броснь (Нас., Чач.), бро́снець ’пакрывацца цвіллю’, таксама брасне́ць (Нас., Гарэц.). Дакладная адпаведнасць ва ўкр. мове (бро́сня ’Sporengehäuse’, і гэта слова Рудніцкі (218) лічыць вытворным ад брость ’пупышка на дрэве; зелень на дрэве’ < слав.brъstь ’пупышка, парастак’; да апошняга гл. Бернекер, 90; Фасмер, 1, 219) і польскай (brośń; гэта слова Брукнер (41) з няпэўнасцю параўноўвае з слав.bronъ ’светлы колер’, broněti ’паспяваць (аб збожжавых)’). Тлумачэнне Рудніцкага пераконвае, і можна толькі ўдакладніць, што бел.броснь — утварэнне ад бро́снець (< *бростнѣти < *brъstь). Развіццё значэння: бро́снець < *бростнѣти (*brъstьněti) ’пускаць парасткі, пупышкі, зелянець’ → ’зелянець’ → ’пакрывацца зеленню’ → ’броснець’. Тады польск.brośń — запазычанне з усх.-слав. (бел. або ўкр.), як і brość (з укр.брость). Параўн. яшчэ Міхневіч, БЛ, 1972, 1, 72.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пёстры ’стракаты’ (круп., чэрв., бялын., шкл., маг., чавус., мсцісл., рэч., Жыв. св.), пёстрая (карова) ’пярэстая’ (паўн. і ўсх.-маг., ЛА, 1), укр.пістря́вий, пістри́й, зах.пістряк ’вяснушка’ (на твары), ’плямы (на вымені)’, рус.пёстр, пёстрый, польск.pstry, ст.-чэш.pestr, pstrý, чэш., славац.pestrý, славен.pȅster, балг.пъ́стръ ’стракаты, рознакаляровы’, ц.-слав.пьстръ ’розны’. Прасл.*pьstrь. Суф. ‑rъ, як у іншых назвах колераў: rъdrъ ’руды’, modrъ ’сіні’, sěrъ ’шэры’, ‑t‑ устаўное (Махэк₂, 446). Да асновы-кораня *pьs‑, звязанага чаргаваннем з піса́ць (гл.). Роднаснае літ.paĩšas ’пляма ад сажы’, ст.-грэч.ποικίλος ’стракаты’, ст.-інд.pḗças ’колер’, авест.paēsa‑ ’тс’, ст.-в.-ням.fêh ’стракаты’ (Фасмер, 3, 251), ст.-інд.śilpá‑ < piślā‑ < *piśra‑ (Тадэска, Language, 23, 383; Бязлай, 3, 28). Сюды ж пярэсты, стронга (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
афарбо́ўка, ‑і, ДМ ‑боўцы; Рмн. ‑бовак; ж.
1.Дзеяннепаводледзеясл. афарбаваць (у 1 знач.).
2.Колер, адценне колеру чаго‑н. Невялікая руская печ зіхацела белай мелавой афарбоўкай.Паслядовіч.Зялёнае.. жыта за апошнія дні пачынала набываць васковую афарбоўку.Кавалёў.
3.перан. Асаблівы сэнс, выразнае адценне чаго‑н. Эмацыянальная афарбоўка верша. □ Мелодыя ж спеваў надзвычайна багатая, разнастайная, дзівосна прыгожая і такая.. выразная, што яе можна палажыць на ноты, а мастак-музыка, напэўна, змог бы выканаць на скрыпцы, але афарбоўкі яе тонаў не патрапіць перадаць ніякі музычны інструмент.Колас.
•••
Ахоўная афарбоўка — афарбоўка жывёл, якая робіць іх малапрыкметнымі ў натуральных умовах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каляро́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Афарбаваны ў які‑н. колер, не чорны і не белы. Каляровае шкло. Каляровыя алоўкі. □ Каляровыя палосы перасякалі неба з захаду на ўсход. На поўдні яны былі яскрава-чырвонымі, над галавою — нейкія жоўтыя.Шамякін.// Рознакаляровы. Каляровы фільм. Каляровая лінагравюра. □ Пярэстая панарама горада, раскінута, як каляровы бухарскі халат.Бядуля.То незвычайную медную гайку прывязе бацька, то фарфоравы ізалятар, .. а то проста, каменьчыкаў розных, каляровых.Лынькоў.
2. Не белы, з чорнай або жоўтай скурай (пра людзей). Каляровае насельніцтва. Каляровыя народы.
3. Які мае адносіны да вытворчасці ўсіх металаў, акрамя жалеза. Каляровая металургія.
•••
Каляровыя металыгл. метал.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палымне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Ярка гарэць, палаць; знішчацца ў агні. Людзі пакідалі разбураныя гнёзды, якія палымнелі ў агні, там гінула чалавечая праца, дымам засцілалася неба.Гурскі.
2. Свяціцца яркім святлом; вылучаць святло. Будуецца горад, Заўсёды начамі Увесь палымнее Электраагнямі.Калачынскі.
3. Набываць колер полымя; вылучацца колерам полымя, яркай чырвонай афарбоўкай. Ружовая зара палымнела на ўсходзе.Самуйлёнак.Амаль у кожным двары палымнела чырвоная рабіна.Гроднеў.// Пакрывацца румянцам. Вецер [свістаў] у вушах, калючыя і гарачыя сняжынкі білі ў твар, і твар пачынаў гарэць, палымнець.Мікуліч.
4.перан. Быць ахопленым якім‑н. вельмі моцным пачуццём. Палымнець сэрцам. Палымнее агонь помсты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)