Verbum

перабі́ць¹, -б’ю́, -б’е́ш, -б’е́; -б’ём, -б’яце́, -б’ю́ць; -бі́; -бі́ты; зак.

1. каго (што). Забіць усіх, многіх.

П. ваўкоў.

2. што. Разбіць многа чаго-н.

П. посуд.

3. што. Зламаць, пераламаць.

П. плячо.

4. што. Узбіць нанава.

П. падушку.

5. што. Прыбіць іначай або ў іншым месцы.

П. кручок у іншае месца.

|| незак. перабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

перава́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.

1. каго-што. Узважыць яшчэ раз.

П. груз перад здачай.

2. каго-што. Узважыць усё, многае або ўсіх, многіх.

П. усе мяшкі з мукой.

3. каго-што. Перасягнуць у вазе, перацягнуць.

Адна шаля вагаў пераважыла другую.

4. перан. Аказацца больш значным, важкім, перасіліць.

Дапытлівасць пераважыла страх.

|| незак. перава́жваць, -аю, -аеш, -ае.

пераме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Змераць або памераць нанава, яшчэ раз.

П. куплены адрэз.

2. Змераць, памераць усё, многае.

П. усе ўчасткі.

3. перан. Шмат прайсці, пахадзіць па якойн. тэрыторыі (разм.).

Многа дарог мне прыйшлося п. сваімі нагамі.

|| незак. перамяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.) і пераме́рваць, -аю, -аеш, -ае.

піса́цца, пішу́ся, пі́шашся, пі́шацца; пішы́ся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перадавацца на пісьме пэўным чынам.

Імёны і прозвішчы пішуцца з вялікай літары.

2.(1 і 2 ас. не ўжыв.), безас. Аб магчымасці або жаданні пісаць (разм.).

Сёння штосьці не пішацца.

3. кім. Лічыцца ў якім-н. званні, саслоўі, называць сябе як-н., падпісваючыся (уст.).

П. дваранінам.

прабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны і про́баваць, -бую, -буеш, -буе; -буй; -баваны; незак.

1. каго-што. Правяраць стан або якасць.

П. свае сілы.

2. што. Есці для пробы, на смак чаго-н.

П. страву.

3. з інф. Рабіць спробу чаго-н.

П. пісаць вершы.

|| зак. папрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны і папро́баваць, -бую, -буеш, -буе; -буй; -баваны.

прастая́ць, -таю́, -таіш, -таіць; -таім, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.

1. Правесці або прабыць які-н. час стоячы (гл. стаяць у 1, 2, 4, 6, 8—10 знач.).

2. Прабыць у бяздзейнасці, у прастоі.

Цягнік прастаяў на раз’ездзе гадзіну.

3. Праіснаваць, не разбураючыся.

Гэты дом прастаіць яшчэ доўга.

|| незак. прасто́йваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).

прыёмнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Апарат для прыёму чаго-н. (сігналаў, мовы, музыкі, адбіткаў і пад.) пры дапамозе гукавых або электрамагнітных хваль.

2. Тое, што і радыёпрыёмнік.

3. Прыстасаванне ў выглядзе ёмішча для чаго-н. (спец.).

Рыбны п.

4. Установа, якая часова прымае каго-н. (напр., дзяцей, што страцілі бацькоў) для далейшага размеркавання.

П.-размеркавальнік.

прытрыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -ы́маны; зак.

1. каго-што. Злёгку ўтрымаць, не даючы рухацца або ўпасці.

П. каня.

П. збан.

2. што. Тое, што і затрымаць (у 2 знач.).

Дажджы прытрымалі ўборку збожжавых.

3. перан., каго-што. Патрымаць да некаторага часу, прыберагчы; не пусціць у продаж.

П. сена к вясне.

П. тавар.

|| незак. прытры́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

рыво́к, рыўка́, мн. рыўкі́, рыўко́ў, м.

1. Рэзкі, парывісты рух рукамі або целам.

Ускочыць на каня спрытным рыўком.

2. У цяжкай атлетыцы: пад’ём цяжару над галавой на выцягнутых руках адным бесперапынным рухам.

Вынікі ў рыўку.

3. перан. Рэзкае ўзмацненне, якое парушае агульны рытм работы.

Праца без рыўкоў.

|| прым. рыўко́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

сабе́², часц. (разм.).

Ужыв. пры дзеясловах або займенніках для абазначэння і падкрэслівання спакойнага, свабоднага, незалежнага дзеяння.

Еду с. і ні пра што не думаю.

Што яна с. думае?

◊

Нішто сабе (разм.) — не дрэнны.

Няхай (хай) сабе (разм.) — добра, хай будзе так.

Так сабе (разм.) —

1) нідобрае, ні дрэннае (пра каго-, што-н.);

2) проста так, несур’ёзна.