абагаці́ць, -гачу́, -гаці́ш, -гаці́ць; -гаці́м, -гаціце́, -гаця́ць; -га́чаны; зак.
1. каго-што. Зрабіць багатым, багацейшым.
А. народ.
А. мову.
2. што. Палепшыць якасць, павысіць каштоўнасць чаго-н., уносячы ці выдаляючы пэўнае рэчыва і пад. (спец.).
А. руду.
А. глебу.
|| незак. абагача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абагачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кіру́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.
1. Узяты напрамак куды-н.
Эшалон узяў к. на ўсход.
2. перан., чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога-н. дзеяння, з’явы і пад.
К. ваеннай палітыкі.
Гаворка ішла ў розных кірунках.
3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; групоўка, школа.
Літаратурныя кірункі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кла́сны, -ая, -ае.
1. гл. клас.
2. у знач. наз. кла́сны, -ага, м.; кла́сная, -ай, ж. Класны кіраўнік (разм.).
3. Які мае пэўны клас, разрад (пра судна і г.д.; спец.).
4. Які мае высокую ступень чаго-н.; які паказвае клас (у 7 знач.).
К. сталявар.
К. спартсмен.
Класная гульня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ліпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; незак. (разм.).
1. Ледзь-ледзь трымацца (пра каго-, што-н.).
Дзверы ледзь ліпяць.
2. Пра вельмі слабае праяўленне якіх-н. працэсаў, пра стан заняпаду чаго-н.
Агонь ледзь ліпіць.
◊
Ліпець на валаску (на павуцінцы) (разм.) — быць у вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мадэлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е, -лю́й; -лява́ны і мадэлі́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -ра́ваны; незак., што.
Рабіць, ствараць мадэль (у 1 і 4 знач.) чаго-н.
|| зак. змадэлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны і змадэлі́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -ра́ваны.
|| наз. мадэлява́нне, -я, н. і мадэлі́раванне, -я, н.
М. гідразбудаванняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
парэ́заць, -э́жу, -э́жаш, -э́жа; -э́ж; -э́заны; зак.
1. што. Параніць чым-н. вострым.
П. руку.
2. што і чаго. Нарэзаць у якой-н. колькасці, разрэзаць на часткі.
П. дроў.
3. каго (што). Зарэзаць у якой-н. колькасці.
П. гусей.
|| звар. парэ́зацца, -э́жуся, -э́жашся, -э́жацца; -э́жся (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
перакапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Ускапаць нанава.
П. бульбянішча.
2. Падзяліць што-н. ровам, канавай упоперак.
П. дарогу.
3. перан. У пошуках чаго-н. дэталёва перагледзець, перабраць паперы, рэчы і пад.
Перакапаў усе рэчы ў шуфлядзе.
|| незак. перако́пваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перако́пванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пралажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што.
Тое, што і пракласці.
П. дарогу праз лес.
◊
Пралажыць (пракласці) сабе дарогу — пераадольваючы цяжкасці, дасягнуць чаго-н.
|| незак. праклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і пракла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. праклада́нне, -я, н., пракла́дванне, -я, н. і пракла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прачы́сціць, -ы́шчу, -ы́сціш, -ы́сціць; -ы́шчаны; зак., што.
1. Вычысціць унутранасць чаго-н.
П. канал ствала.
П. лес.
2. Правесці некаторы час, ачышчаючы што-н.
|| незак. прачышча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).
|| наз. прачы́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.) і прачышчэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прыкупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак.
1. каго-што і каго-чаго. Купіць дадаткова.
П. бульбы.
2. У некаторых картачных гульнях: атрымаць у прыкупе.
П. дзясятку і даму.
|| незак. прыкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыку́пліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыку́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і прыку́пліванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)