адлучы́цца, -лучу́ся, -лу́чышся, -лу́чыцца; зак.

1. Пакінуць якое-н. месца на нейкі час; часова выйсці.

А. на мінутку з дому.

2. Аддзяліцца, адысці ад каго-, чаго-н.

А. ад калоны людзей.

|| незак. адлуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адлу́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Самавольная а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адмежава́цца, -мяжу́юся, -мяжу́ешся, -мяжу́ецца; -мяжу́йся; зак.

1. Аддзяліцца мяжой ад каго-н.

2. перан. Заняць адасобленае ад каго-, чаго-н. становішча, спыніць зносіны з кім-н., выказаць нязгоду з чым-н.

А. ад такіх сяброў.

|| незак. адмяжо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. адмяжо́ўванне, -я, н.

|| наз. адмежава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адно́сны, -ая, -ае.

1. Які вызначаецца пры параўнанні, супастаўленні з чым-н., правільны толькі пры пэўных умовах.

А. поспех.

Зіма адносна (прысл.) цёплая.

Адносная прыгажосць.

2. У мовазнаўстве: які паказвае адносіны паміж чым-н., да чаго-н.

А. прыметнік.

А. займеннік.

|| наз. адно́снасць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.

Паўночны Ледавіты а.

2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.

Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.

|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.

Акіянскі флот.

Акіянічнае рыбалоўства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

амярцве́лы, -ая, -ае.

1. Які страціў адчувальнасць (пра клеткі, тканкі і пад.).

Амярцвелая тканка.

2. перан. Які страціў рухомасць пад уплывам чаго-н.; які заціх; які пазбавіўся маральных сіл, адчувае спустошанасць.

А. горад.

Амярцвелае сэрца.

3. перан. Які аджыў, страціў значэнне, жыццёвасць.

Амярцвелыя традыцыі.

|| наз. амярцве́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

апра́ва, -ы, мн. -ы, -ра́ў, ж.

1. Тое, у што ўстаўляецца што-н., аздоба чаго-н., рамка.

Люстэрка ў бляшанай аправе.

Акуляры ў дарагой аправе.

2. перан. Тое, што акружае як рамка.

Возера ў аправе кучаравых кустоў.

3. Металічнае пакрыццё абразоў як аздоба.

А. абраза.

|| прым. апра́вачны, -ая,-ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абката́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Ездзячы, зрабіць роўным, гладкім, прыгодным для язды.

А. дарогу.

2. Пробнай яздой праверыць прыгоднасць чаго-н. (спец.).

А. машыну.

|| незак. абка́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абка́тванне, -я, н., абка́тка, -і, ДМ -тцы, ж. і абка́т, -у, Ма́це, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абра́міць, -млю, -міш, -міць; -млены; зак., што (спец.).

1. Уставіць у раму.

А. партрэт.

2. перан. Акружыць сабой што-н., размяшчацца вакол чаго-н., акружаючы як рамкай.

3. спец. Уводзіць абрамленне ў мастацкі твор; служыць абрамленнем у мастацкім творы.

|| незак. абрамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. абрамле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абтрапа́цца, -раплю́ся, -рэ́плешся, -рэ́плецца; -рапі́ся; зак.

1. Ачысціць сябе ад чаго-н.

А. ад снегу.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ачысціцца ад кастрыцы (пра лён, пяньку).

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). У выніку доўгай носкі падрацца, абабіцца па краях.

Гарнітур мой зусім абтрапаўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адбудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што.

1. Закончыць пабудову чаго-н.; пабудаваць.

Адбудавалі цудоўную школу.

2. Пабудаваць нанава, аднавіць што-н. пасля разбурэння, пажару і пад.

А. горад.

|| незак. адбудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адбудо́ва, -ы, ж. (да 2 знач.); прым. адбудо́ўчы, -ая, -ае.

А. перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)