сча́стье не ча́сто улыба́лось ему́ шча́сце не ча́ста выпада́ла яму́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
render
[ˈrendər]
v.
1) рабі́ць (-ца)
а) An accident has rendered him helpless — Нешчасьлі́вы вы́падак зрабі́ў яго́ бездапамо́жным
б) She rendered us a great service — Яна́ зрабі́ла нам вялі́кую паслу́гу
2) дава́ць для разгля́ду ці зацьве́рджаньня; здава́ць
The treasurer rendered an account of all the money spent — Ска́рбнік здаў справазда́чу з усіх вы́даткаваных гро́шай
3) выка́зваць
to render thanks — выка́зваць падзя́ку, дзя́каваць
4) выко́нваць
to render the part of Hamlet — ігра́ць ро́лю Га́млета
5) пераклада́ць (з аднае́ мо́вы на другу́ю)
6) перато́пліваць
Fat from pigs is rendered into lard — Сьвіно́е са́ла перато́пліваюць на шма́лец
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
honor
1.
n.
1) сла́ва, чэсьць f.
2) го́нар -у m.
to be an honor to one's family — быць го́нарам сям’і́
3) пава́га, паша́на f.
The wealth he held in great honor — Бага́цьце ў яго́ было́ ў вялі́кай паша́не
4) ушанава́ньне
military honors — вайско́выя ўшанава́ньні
5) высо́кае стано́вішча; паса́да f.; до́брае імя́, рэпута́цыя f.
2.
v.t.
1) шанава́ць, паважа́ць
2) аддава́ць паша́ну
3) ста́віцца з паша́най
4) удасто́іць
to be honored by a royal visit — быць удасто́еным карале́ўскага візы́ту
5) плаці́ць у час раху́нкі
•
- do honor
- upon my honor!
- do the honors
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
stiff
[stɪf]
adj.
1) цьвярды́, нягну́ткі
a stiff collar — цьвярды́ каўне́р
stiff cardboard — нягну́ткі карто́н
2) тугі́
a stiff cord — ту́га наця́гнуты шнуро́к
stiff dough — туго́е це́ста
3) адубяне́лы
He was stiff and sore — У яго́ ўсё це́ла адубяне́ла і ны́ла ад бо́лю
4) наця́гнуты; сухі́
a stiff style — сухі́ стыль
5) заця́ты, упа́рты
a stiff resistance — упа́рты супраці́ў
6) мо́цны, рэ́зкі (пра ве́цер)
7) Figur. цяжкі́, стро́гі
a stiff examination — цяжкі́ экза́мэн
8) суро́вы
a stiff penalty — суро́вае пакара́ньне
9) мо́цны
a stiff drink — мо́цны напо́й
10) informal завысо́кі, непамярко́ўны
a stiff price — высо́кая цана́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
vote
[voʊt]1.
n.
1) го́лас -у m.
The chairman is elected by a majority of the votes — Старшыня́ выбіра́ецца бальшынёй галасо́ў
2) пра́ва го́ласу
Not everybody has a vote — Ня ўсе́ ма́юць пра́ва го́ласу
3) галасава́ньне n.
4) вы́барчы бюлетэ́нь
to cast a vote — галасава́ць
2.
v.i.
1) галасава́ць
to vote by proxy — галасава́ць паво́дле ўпаўнава́жаньня
2) informal прапанава́ць
I vote that we go — Прапану́ю пайсьці́
3.
v.t.
1) пастанаўля́ць галасава́ньнем
He was voted president — Яго́ абра́лі старшынём
2) прызнава́ць; ацэ́ньваць
The play was voted a failure — П’е́са была́ ацэ́неная няўда́чнай
•
- vote down
- vote in
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АХО́ВА ВО́ДАЎ,
комплекс міжнар., дзярж., рэгіянальных гасп.-адм. і грамадскіх мерапрыемстваў па захаванні, узнаўленні і рацыянальным выкарыстанні водных рэсурсаў; састаўная частка аховы прыроды. Накіравана на ліквідацыю і папярэджанне адмоўнага ўплыву гасп. дзейнасці на стан паверхневых і падземных водаў, на захаванне воднага балансу тэрыторый, а таксама ў мэтах чалавека і як жыццёвага асяроддзя для мноства жывых арганізмаў. Уключае мерапрыемствы па вывучэнні рэсурсаў водаў і ўстанаўленні навукова абгрунтаваных прававых патрабаванняў да ўсіх водакарыстальнікаў, дзярж. і грамадскі кантроль за станам і рацыянальным выкарыстаннем водных рэсурсаў.
На Беларусі ахова водаў рэгулюецца нормамі і палажэннямі воднага заканадаўства, а таксама шэрагу інш.яго раздзелаў, міжнар. пагадненнямі, канвенцыямі і інш.Арганізац.-тэхн. мерапрыемствы па ахове водаў прадугледжваюцца ў планах эканам. і сац. развіцця: выяўленне крыніц забруджвання паверхневых і падземных водаў і яго прадухіленне, арганізацыя даследаванняў і ўкараненне новых метадаў ачысткі сцёкавых водаў, буд-ва ачышчальных збудаванняў, зваротных сістэм водакарыстання, укараненне безадходных тэхналогій, размяшчэнне гасп. аб’ектаў з улікам водаахоўных патрабаванняў і інш., а таксама стварэнне запаведнікаў, спецыялізаваных гідралаг. заказнікаў (гл.Асабліва ахоўныя прыродныя тэрыторыі і аб’екты), выдзяленне спец. водаахоўных зон, тэр., лясоў і гэтак далей. Кантроль за мерапрыемствамі па ахове водаў ажыццяўляюць Мін-ва прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, Галоўгідрамет і інш.дзярж. ўстановы з залучэннем грамадскасці. Праблемы аховы водаў даследуюцца ў Комплекснага выкарыстання водных рэсурсаў Цэнтральным НДІ, Меліярацыі і лугаводства Беларускім НДІ, Бел.дзярж. ін-це па праектаванні водагасп. і меліярац. будаўніцтва і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВІ́ЛАНД
(Wieland) Крыштаф Марцін (5.9.1733, Обергольцгайм, каля г. Біберах-ан-дэр-Рыс, Германія — 20.1.1813),
нямецкі пісьменнік-асветнік. Вучыўся ў Цюбінгенскім ун-це. Яго раннія творы пазначаны піетызмам і рэліг. роздумам (паэма «Выпрабаванне Аўраама», 1753, і інш.). З 1760-х г. у творчасці ўзмацняюцца сатыр. і вальнадумныя матывы. Раман «Перамога прыроды над летуценнасцю, або Прыгоды дона Сільвіо з Разальвы» (1764) — ням. аналаг «Дон Кіхота» М.Сервантэса. Аўтар сатыр.-дыдактычнага рамана «Залатое люстэрка...» (т. 1—4, 1772), антыклерыкальнага «Агафадэман» (1796—97), вершаваных «Камічных навел» (1765), серыі дыялогаў «Новыя гутаркі багоў» (1789—93; наследаванне Лукіяну). «Гісторыя Агатона» (1766—67) — адзін з першых ням. «раманаў выхавання». Вяршыня сатыры — раман «Гісторыя абдэрытаў» (т. 1—2, 1774), у якім горад-дзяржава Абдэра паўстае як сімвал тыраніі, глупства і мяшчанства. Другі бок творчасці Віланда — паэмы на сюжэты з еўрап. і ўсх. казак, куртуазных раманаў у стылі ракако: «Ідрыс і Зеніда» (1768), «Зімовая казка» (1776) і інш.Яго фантастычная паэма «Аберон» (1780) — адзін з найлепшых паэт. твораў 18 ст. Віланд садзейнічаў папулярнасці жанру нар. і літ. казкі (зб-кі «Апавяданні і казкі», 1776—80; «Джыністан...», 1786—89). Пераклаў на ням. мову поўныя зборы твораў У.Шэкспіра (т. 1—8, 1762—66) і Лукіяна (1788—89).
Тв.:
Рус.пер. — История абдеритов. М., 1978.
Літ.:
Пуришев Б.И. Виланд // История немецкой литературы. М., 1963. Т. 2;
Вебер П. Х.М.Виланд и «воспитательный роман» // Исторня немецкой литературы: Пер. с нем. М., 1985. Т. 1.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АНСА́МБЛЬ
(франц. ensemble літар. разам) у архітэктуры і горадабудаўніцтве, гарманічнае адзінства прасторавай кампазіцыі будынкаў, інж. збудаванняў (масты, набярэжныя і інш.),
манум. жывапісу і скульптуры, зялёных насаджэнняў. Ствараецца за невял. адрэзак часу, паводле адзінай задумы і ў адным стылі (Скарыны праспект у Мінску, Гарадніца ў Гродне і інш.) або за працяглы час дапаўненнем першапач. кампазіцыі. Цэласнасць такога ансамбля дасягаецца толькі пры захаванні агульных прынцыпаў яго пабудовы, арган. спалучэнні новага са старым (ансамбль Крамля Маскоўскага, П’яцца Сан-Марка ў Венецыі, Дварцовая плошча ў С.-Пецярбургу, Жыровіцкі Успенскі манастыр). Для больш глыбокага раскрыцця ідэйна-вобразнай сутнасці ансамбля і эмацыянальнага ўздзеяння на гледача ў яго кампазіцыю часам уключаюць творы розных відаў мастацтва (гл.Сінтэз мастацтваў): пл. Дзекабрыстаў у С.-Пецярбургу з помнікам Пятру І, палацава-паркавыя ансамблі 17—18 ст. (Версаль, Петрадварэц, Гомельскі палацава-паркавы ансамбль і інш.), плошчы Перамогі ў Мінску і Віцебску. Прынцыпы ансамблевасці забудовы закладваюцца ў генпланах.
У кампазіцыі ансамбля адрозніваюць: глыбінна-прасторавую будову перспектывы (уздоўж выцягнутай плошчы, праспекта, вуліцы, бульвара), замкнёную ці напаўзамкнёную прастору, абмежаваную забудовамі ці зялёнымі насаджэннямі (гар. і паркавыя плошчы, унутрыквартальныя прасторы і інш.), жывапісную (гал. чынам у пейзажных парках і зялёных зонах). Як твор мастацтва ансамбль падпарадкоўваецца агульным прынцыпам пабудовы маст. формы (гарманічныя суадносіны частак і цэлага, вылучэнне гал. элементаў кампазіцыі і інш.). Пры стварэнні ансамбля актыўна выкарыстоўваюць сіметрыю, асіметрыю, маштаб, прапорцыі, кантраст, нюанс і інш. сродкі арх. выразнасці.
Літ.:
Иконников А.В. Эстетические проблемы архитектуры. М., 1970;
Формирование архитектурных ансамблей в современном городе. М., 1974.