Verbum

лу́жына, -ы, мн. -ы, -жын, ж.

1. Невялікая ўпадзіна, напоўненая вадой.

Лужыны на дарогах.

2. Разлітая на паверхні чаго-н. вадкасць.

Л. на падлозе.

◊

Сесці ў лужыну (разм.) — пацярпець няўдачу; апынуцца ў няёмкім становішчы.

|| памянш. лу́жынка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

ма́ксімум, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Найбольшая велічыня, колькасць чаго-н.; проціл. мінімум.

М. намаганняў.

2. у знач. прысл. Самае большае, не больш як.

Каштуе м. пяцьдзясят рублёў.

3. у знач. прым., нязм. Тое, што і максімальны (ужыв. пасля азначаемага слова).

Праграма-м.

ма́нія, -і, ж.

1. Псіхічнае расстройства, якое характарызуецца павышанай псіхічнай актыўнасцю, узбуджанасцю (спец.).

2. Выключная засяроджанасць свядомасці, пачуццяў на якой-н. адной ідэі.

М. вялікасці.

М. праследавання.

3. перан. Хваравітая неадольная цяга да чаго-н.

М. пісаць вершы.

|| прым. маніяка́льны, -ая, -ае.

М. стан.

мара́ль, -і, ж.

1. Сукупнасць прынцыпаў і норм паводзін людзей між сабой і ў адносінах да грамадства.

Чалавек высокай маралі.

2. Лагічны павучальны вывад з чаго-н.

М. байкі.

3. Павучанне, натацыя (разм.).

Чытаць м.

|| прым. мара́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

М. кодэкс.

круго́м, прысл. і прыназ.

1. прысл. 3 усіх бакоў.

К. лес.

К. людзі.

2. прысл. Робячы кругавы рух.

Абляцець к.

Павярнуцца к.

3. прысл. Поўнасцю.

К. вінавата.

4. прыназ. з Р. Вакол каго-, чаго-н.

К. хаты растуць кветкі.

К. лесу поле.

Абысці к. стала.

адпе́рціся, адапру́ся, адапрэ́шся, адапрэ́цца; адапро́мся, адапраце́ся, адапру́цца; адпёрся, -пе́рлася; адапры́ся; зак.

1. Будучы ў зачыненым памяшканні, адчыніць яго.

Дзверы адперліся.

2. Не прызнацца ў чым-н., адмовіцца ад чаго-н. (разм.).

А. ад сваіх слоў.

|| незак. адпіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адпіра́нне, -я, н.

акамада́цыя, -і, ж. (кніжн.).

1. Прыстасаванне (арганізма).

2. У мовазнаўстве: фанетычны працэс прыстасавання вымаўлення сумежных зычных і галосных гукаў, у выніку чаго ўласцівасць аднаго гука часткова пашыраецца на іншы.

○

Акамадацыя вока — здольнасць вока прыстасоўвацца да разгляду прадметаў на розных адлегласцях.

|| прым. акамадацы́йны, -ая, -ае.

ача́г, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Прыстасаванне, дзе распальваюць і падтрымліваюць агонь.

Гарыць агонь у ачагу.

2. перан. Месца, адкуль што-н. распаўсюджваецца, цэнтр чаго-н. (кніжн.).

А. асветы.

А. землетрасення.

А. хваробы.

3. перан. Родны дом, сям’я.

Хатні а.

|| прым. ачаго́вы, -ая, -ае.

рашэ́нне, -я, н.

1. гл. рашыць.

2. Пастанова.

Р. з’езда.

Судовае р. (прысуд).

3. Заключэнне, вывад з чаго-н.

Прыйсці да канчатковага рашэння.

4. Адказ да задачы, красворда і пад.

Знайсці р.

5. Ажыццяўленне творчай задумы; сама такая задума.

Рэжысёрскае р. п’есы.

Смелае канструктарскае р.

рэфо́рма, -ы, мн. -ы, -фо́рм і -аў, ж.

1. Пераўтварэнне, змена, перабудова чаго-н.

Р. адукацыі.

Р. правапісу.

Грашовая р.

2. Пераўтварэнне ў якой-н. галіне палітычнага жыцця, якое не датычыць асноў існуючага сацыяльнага ладу.

Палітычныя рэформы.

|| прым. рэфо́рменны, -ая, -ае (да 2 знач.; уст.).