заня́ць, займу́, зо́ймеш, зо́йме; займі́; заня́ты; зак.
1. што. Запоўніць сабой якую-н. прастору, прамежак часу.
Кнігі занялі ўсю паліцу.
Гэта работа зойме ў нас дні два.
2. што. Размясціцца дзе-н.; уступіць куды-н., авалодаўшы чым-н.
З. месца ў вагоне.
З. кватэру.
Полк штурмам заняў варожы гарнізон.
З. крэпасць.
3. перан., каго (што). Зацікавіць, цалкам захапіць.
Мяне заняла гэта работа.
4. каго (што). Даць работу, занятак каму-н.
З. на ўроку ўсіх вучняў.
З. гасцей размовамі.
5. што. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі: заняць пасаду.
З. вакансію.
З. месца малодшага навуковага супрацоўніка.
З. кафедру ў інстытуце.
6. каго-што. Захапіць, збіраючы ў адно месца і гонячы куды-н. (пра жывёлу).
З. статак і гнаць дадому.
7. што. Распачаць.
З. шырокі пракос.
◊
Дух заняло (разм.) — стала цяжка дыхаць ад чаго-н. (хвалявання, хуткага руху і пад.).
Мову заняло каму — страціў здольнасць гаварыць.
|| незак. займа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—5 і 7 знач.).
|| наз. заня́цце, -я, н. (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дабрэ́йшы прил.
1. сравнит. ст. добре́е; подобре́е; бо́лее до́брый; см. до́бры 2;
2. (очень добрый) добре́йший;
гэ́та ж д. чалаве́к — э́то же добре́йший челове́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заіка́цца несов., в разн. знач. заика́ться;
з. ад канту́зіі — заика́ться от конту́зии;
ты пра гэ́та і не ~ка́йся — ты про э́то и не заика́йся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патрабава́ць несов., в разн. знач. тре́бовать;
п. дапамо́гі — тре́бовать по́мощи;
п. дакла́днасці — тре́боватъ то́чности;
гэ́та спра́ва ~бу́е вялі́кага во́пыту — э́то де́ло тре́бует большо́го о́пыта
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
про́ціў разм.
1. см. су́праць;
2. в выражении: п. но́чы на́ ночь гля́дя;
3. в знач. сущ. упря́мец;
гэ́та такі́ п.! — э́то тако́й упря́мец!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыпо́мніць сов.
1. припо́мнить, вспо́мнить;
2. перен. (не забыть сделанного кем-л., чтобы отомстить) припо́мнить, попо́мнить;
я табе́ ~ню гэ́та! — я тебе́ припо́мню э́то!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рашэ́нне ср., в разн. знач. реше́ние;
гэ́та зада́ча ма́е два ~нні — э́та зада́ча име́ет два реше́ния;
р. суда́ — реше́ние суда́;
◊ саламо́нава р. — соломо́ново реше́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
само́ мест. опред., ср. само́; см. сам 1;
◊ гэ́та гаво́рыць с. за сябе́ — э́то говори́т само́ за себя́;
с. сабо́й (разуме́ецца) — само́ собо́й (разуме́ется)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трубі́ць несов., в разн. знач. труби́ть;
т. у трубу́ — труби́ть в трубу́;
т. трыво́гу — труби́ть трево́гу;
пра гэ́та ўсе тру́бяць — про э́то все трубя́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
я́гадка ж.
1. уменьш.-ласк. я́годка;
2. (при обращении) я́годка; голу́бушка;
◊ гэ́та яшчэ́ то́лькі кве́тачкі, а ~кі бу́дуць — посл. э́то цвето́чки, а я́годки впереди́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)