1. Змяніць, разбурыць што‑н. уздзеяннем ветру, кліматычнымі ўмовамі. На кольненскіх, боркаўскіх, млінкоўскіх палях стаяць велізарныя штабялі торфу з гноем, складзеныя дбала, па-гаспадарску: іх ні сонца не высушыць, ні вецер не выветрыць, ні паводка не змые.Палтаран.// Добра праветрыць, прымусіць знікнуць пад уздзеяннем ветру, свежага паветра.
2.перан. Прымусіць забыць. Сэрца — не сухое поле. З яго не выветрыш памяці па пясчынцы.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слізгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
1.Аднакр.да слізгаць.
2. Хутка, непрыкметна прайсці, прабегчы; хутка схавацца дзе‑н., шмыгнуць куды‑н. Кузя прапоўз некалькі метраў, слізгануў убок і нібы растварыўся ў зеляніне.Жычка.Тады, не разважаючы больш, .. [Тышкевіч] слізгануў з-пад абрыву ў ваду, зноў апёкся, аж захаланула сэрца, пайшоў па рэчцы, шукаючы адхонны бераг.Асіпенка.
3. Ссунуцца з чаго‑н., спаўзці, з’ехаць. Чорная коцікавая шапка слізганула з .. галавы [Андрэя].Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успо́мніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што, пракаго-што і здадан.сказам.
Аднавіць у памяці, прыпомніць. Жанчына раптам успомніла ўчарашні дзень, і сэрца яе па-ўчарашняму заныла болем.Брыль.Міхась пачаў успамінаць, што ён чытаў пра партызан грамадзянскай вайны. Успомніў і пра дзеда Талаша.Якімовіч.Зося прыпамінала і ніяк не магла ўспомніць, дзе яна чула гэтае прозвішча.Хомчанка.
•••
Успомніш маё слова — збудзецца тое, аб чым гаворыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уціхамі́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Супакоіцца, суняцца. [Васіль Міронавіч:] — Пачынаем вечар пытанняў і адказаў... Таварышы — уціхамірцеся... Нічога не пачуеш там ззаду.Пташнікаў.// Заспакоіцца душэўна. [Галіна] кінулася да калыскі, і сэрца ўціхамірылася.Сабаленка.// Аслабець (пра сілу, праяўленне чаго‑н.); аціхнуць. Перастала штарміць. Мора ўціхамірылася.Машара.
2. Стаць паслухмяным, пакорным; утаймавацца. Раз’юшаны тыгр нарэшце ўціхамірыўся. □ Я скрыгатаў зубамі, лаяўся, махаў кулакамі, а хросны падскокваў да мяне, хапаў за рукі, прасіў уціхамірыцца.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хітры́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Нейкая доля хітрасці (звычайна ў выразе: з хітрынкай). Праўда, недзе ў глыбіні душы, недзе там, у адным з закутачкаў сэрца, адна думка з хітрынкай пашэптвала: «Не слухай іх, Віця».Даніленка.— Я прапаную, — Апейка глядзеў усё з хітрынкай, — улічваючы абстаноўку — пераходную форму.Мележ.Чорныя вочы глядзяць адкрыта, на той харошай мяжы яшчэ ўсё ледзь не дзіцячай шчырасці і першай дзявочай хітрынкі.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыні́ць, чыню, чыніш, чыніць; незак., што.
1. Рабіць, учыняць, тварыць. Чыніць суд і расправу. □ Ніякай бяды.. [рака] ніколі не чыніла: не пагражала людзям разлівам, не размывала берагоў, не шумела злоснай пенай.Кулакоўскі.Як у хаты рабункі чыніць Панаедуць чужыя салдаты, Сэрца ўраз зашчыміць, зашчыміць — Бо ўмясціла ўсе хаты.Куляшоў.Запас бяды не чыніць.Прымаўка.// Ствараць, утвараць; ставіць. Амерыканскія ўлады чынілі розныя перашкоды савецкім журналістам.«ЛіМ».
2. Рабіць кудзелю. Дзяўчаты чынілі кудзелю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штось1, чагось, чамусь, штось, чымсь, аб чымсь, займ.неазначальны.
Тое, што і штосьці 1. Вусны.. [Джуліі], не перастаючы, шапталі штось незразумелае, іншамоўнае, але Іван і без таго адчуваў усё.Быкаў.— Ну, маладзіца, прысядзь трохі: маю штось у цябе запытаць, — лагодненька пачынае Гудзілка.Колас.
штось2, прысл.
Тое, што і штосьці 2. Штось пад канец сваволіць сэрца, Прыступак пяць бы тут [на лесвіцы] адняць.Прыходзька.Як відаць, .. [сабака] не выспаўся або так штось заленаваўся.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
przejmować się
przejm|ować się
незак.czym браць што да сэрца; узрушвацца ад чаго; пераймацца чым;
nie ~uj się! — не перажывай!; не бяры да галавы!; не пераймайся!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
чуцьI
1. hören vt, vernéhmen*vt;
не чу (быцьглухаватым) schwer hören, schwérhörig sein;
тут нас ніхто́ не чуе hier hört uns níemand;
2.разм. (адчуваць) spüren vt, empfínden*vi;
я чую пах ich ríeche etwas
◊
чуе маё сэ́рца ich fühle, ich habe ein (Vór)gefühl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
падступі́цьсов.
1.в разн. знач. подступи́ть, подойти́;
п. бліжэ́й — подступи́ть (подойти́) бли́же;
вада́ ~пі́ла пад агаро́ды — вода́ подступи́ла (подошла́) к огоро́дам;
2.безл., разг. (о чувстве боли и т.п.) подступи́ть, подкати́ть;
~пі́ла да сэ́рца — подступи́ло (подкати́ло) к се́рдцу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)