pant
[pænt]
v.
1) ця́ жка й ча́ ста ды́ хаць, задыха́ цца
2) гавары́ ць задыха́ ючыся
3) мо́ цна пра́ гнуць, тужы́ ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
get under one’s skin
а) назаля́ ць, дакуча́ ць; зале́ зьці за ску́ ру
б) мо́ цна ўплыва́ ць на каго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
насадзі́ ць ², -саджу́ , -са́ дзіш, -са́ дзіць; зак.
1. каго-што . Моцна , шчыльна надзець на што-н.
Н. сякеру на тапарышча.
Н. чарвяка на кручок.
2. перан. , што . Узбіўшыся на што-н. вострае, параніць (разм. ).
Н. нагу на цвік.
|| незак. наса́ джваць , -аю, -аеш, -ае.
|| наз. наса́ дка , -і, Д М -дцы, ж. (да 1 знач. ) і наса́ джванне , -я, н. (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праня́ ць , прайму́ , про́ ймеш, про́ йме; праня́ ў, -няла́ , -ло́ ; праймі; праня́ ты; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв. ), каго-што . Прабраць, пранікнуць усярэдзіну.
Сырасць праняла мяне наскрозь.
Праняў холад.
2. перан. , каго . Моцна падзейнічаць на каго-н.
Нічым яго не проймеш.
Гэта гора праняло ўсіх да слёз.
3. безас. , каго . Пранесці (пра панос; разм. ).
|| незак. прайма́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сярдзі́ ты , -ая, -ае.
1. Схільны сердаваць, злавацца; злосны.
Сярдзітая суседка.
2. Які выражае раздражненне, злуецца на каго-, што-н.
С. позірк.
С. на жонку.
3. перан. Які моцна дзейнічае (пра алкаголь, табаку, гарчыцу і пад. ).
Сярдзітая гарчыца.
С. перац.
4. перан. Вельмі моцны (пра мароз, вецер і пад. ; разм. ).
С. мароз.
|| наз. сярдзі́ тасць , -і, ж. (да 2 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уляпі́ ць , уляплю́ , уле́ піш, уле́ піць; уле́ плены; зак.
1. што ў што . Лепячы, уставіць.
У. мазаіку ў сцяну.
2. перан. , што і каму . Моцна ўдарыць, выцяць каго-н. (разм. ).
У. яму снежкай.
У. у вуха.
3. перан. , што . Прычыніць, зрабіць што-н. (замяняе дзеясловы даць, паставіць і пад. ; разм. ).
У. вымову.
У. вучню двойку.
|| незак. уле́ пліваць , -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упі́ цца ¹, уп’ю́ ся, уп’е́ шся, уп’е́ цца; уп’ёмся, уп’яце́ ся, уп’ю́ цца; упі́ ўся, -піла́ ся, -ло́ ся; упі́ ся; зак. , у каго-што.
Моцна , глыбока пранікнуць, уваткнуцца, увайсці ў што-н. (чым-н. вострым, тонкім).
П’яўка ўпілася ў цела.
У. зубамі ў мяса.
Сякера ўпілася ў дрэва.
У. вачамі ў каго-н. (перан. : пільна, не адрываючыся, пачаць глядзець на каго-н. ).
|| незак. упіва́ цца , -а́ юся, -а́ ешся, -а́ ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Лягу́ ша ’конь, які брыкаецца’. Да ляга́ цца (гл.). Гл. і наступнае слова. Да генетычнай тоеснасці лягушка і лягацца параўн. рус. свярдл. лягу́ н ’конь, які моцна брыкаецца’ і арл. , бран. лягу́ н ’самец жабы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́ ґла ’моцна , рэзка’ (шальч. , Сл. ПЗБ ). Паходзіць з літ. miklùs ’спрытны’. Ма‑ , як і ў наступным слове з мі‑ .
Магла́ ’імгла’ (іўеў. , Сл. ПЗБ ). Відазмененае літ. miglà ’тс’. Да імгла́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́ гаць , ры́ гаць ’рыпаць, брымкаць’ (ТС ), рэгацца ’моцна брахаць’ (Ян. ). Славен. ré̥gati ’квакаць’, серб. і харв. ре̏гати , регѐтати ’рычаць’, ре̏га ’рык’. Прасл. *regati , гукапераймальны корань *rech‑ (Бязлай , 3, 167). Гл. яшчэ рогат .
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)