ку́зня, ‑і, ж.
Майстэрня або цэх для апрацоўкі металу коўкай. З самай раніцы і да позняга вечара з кузні даносіўся перазвон малаткоў. Даніленка. // Высок. Пра месца, дзе ствараецца што‑н. вельмі важнае, каштоўнае. Універсітэт — кузня кадраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мундзі́р, ‑а, м.
Ваеннае або цывільнае форменнае адзенне. Быў выхадны дзень, салдатам далі звальненне. Ішлі вясёлыя, у парадных мундзірах. Хомчанка. Памешчыкі лёгка мянялі свае фракі і сурдуты на чыноўніцкія мундзіры. «Полымя».
•••
Бульба ў мундзірах гл. бульба.
[Ням. Montur, ад фр. monture — забеспячэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налупі́ць, ‑луплю, ‑лупіш, ‑лупіць; зак., каго-чаго.
1. Надраць нейкую або пэўную колькасць чаго‑н. Налупіць воз кары.
2. Разм. Нарваць вялікую колькасць чаго‑н. Дзеці налупілі дзеразы. Налупіць морквы.
3. Разм. Набіць каго‑н.; налупцаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насчэ́сваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Счасаць 1, вычасаць пэўную або вялікую колькасць чаго‑н. Насчэсваць шэрсці.
насчэ́сваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Счасаць 2 скрэблам, сякерай і пад. многа чаго‑н. Насчэсваць кары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паапуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Апусціць усё, многае або ўсіх, многіх. Паапускаць крылы. Паапускаць шторы. Паапускаць вочы. □ [Фікусы] таксама, мабыць, з адзіноты зблажэлі, паапускалі лісце. Сабаленка.
2. Павыключаць, павыкрэсліваць з тэксту многа чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыду́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Выдушыць усіх, многіх або ўсё, многае. Павыдушваць шыбы. □ [Шульга:] — Ты давай, вунь, давай, круці абаранак, ды лепш глядзі, куды едзеш. А то ўжо ўсіх курэй у Азёрах павыдушваў... Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павырыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
1. Вырвацца з чаго‑н. або куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Павырывацца з рук. Павырывацца наперад.
2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Адарвацца — пра ўсё, многае. Гузікі павырываліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падцмо́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Цмокаць нягучна або ў такт чаму‑н. Падцмокваць языком. □ Нашы людзі трывалыя: што ім жаласнае ні гавары, будуць слухаць, падцмокваць, памогуць бяду бедаваць, а слязы з вока не ўпусцяць. Калюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазако́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Паклаўшы ў якое‑н. паглыбленне, засыпаць зверху — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. [Цётка Хіма:] — Мы ведаем, як.. [хлеб] ухаваць, — у снег пазакопваем. Сабаленка.
2. Засыпаць, зараўнаваць усё, многае. Пазакопваць ямы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазама́звацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Замазацца, заляпіцца — пра ўсё, многае. Шчыліны добра пазамазваліся.
2. Разм. Запэцкацца, забрудзіцца — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. Сукенкі пазамазваліся. Дзеці пазамазваліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)