«БЕ́ЛЫЯ РО́СЫ»,
ансамбль песні, музыкі і танца Гродзенскай абласной філармоніі. Створаны ў 1987. Уключае балетную і аркестравую групы. У рэпертуары апрацоўкі бел. нар. песень («Ой ты, сонца яснае», «Чаму не прыйшоў», «Пад дубіною»), нар. танцы («Трапятуха», «Церніца», «Каханачка», «Хустачка») і музыка на аснове фальклору Гродзеншчыны (пераважна Дзятлаўшчыны і Навагрудчыны), інш. рэгіёнаў Беларусі. У адрозненне ад інш. падобных калектываў артысты балета ў ім спалучаюць танец са спевамі і ігрой на муз. інструментах. Маст. кіраўнік Я.Штоп (з 1987).
т. 3, с. 84
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕ́ЛІЯС,
Гелій, у грэчаскай міфалогіі бог Сонца, сын тытанаў Гіперыёна і Феі, брат Селены і багіні світання Эас. Геліяс усёвідушчы, бачыць справы багоў і людзей, часцей за ўсё дрэнныя; яго заклікаюць у сведкі і мсціўцы. Геліяса ўяўлялі ў асляпляльным святле і ззянні са страшэннымі вачамі, у залатым шлеме, на залатой калясніцы ці на троне з каштоўных камянёў у раскошным палацы ў акружэнні чатырох пор года. Геліяс паведаміў Дэметры, што Персефону выкраў Аід. У рым. міфалогіі Геліясу адпавядае Соль.
т. 5, с. 141
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
skirt2 [skɜ:t] v.
1. быць разме́шчаным або́ ісці́ ўздоўж мяжы́; акружа́ць (таксама перан.)
2. прахо́дзіць, абыхо́дзіць бо́кам; быць на валасо́к (ад чаго-н.);
skirt round death быць на валасо́к ад сме́рці;
The road skirts the forest. Дарога ідзе вакол лесу;
The sun skirted the cloud with gold. Сонца пазалаціла край воблака.
3. skirt round a question ухіля́цца ад пыта́ння;
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Exspecta, bos, olim herbam
Карова, чакай у будучым травы.
Корова, жди в будущем травы.
бел. Пакуль сонца ўзыдзе, раса вочы выесць. Пакуль тыя барышы, у бацькоў не будзе і душы. Калі тое свята будзе.
рус. Пока трава зазеленеет, кобылка околеет. Пока солнце взойдёт, роса очи выест. Покуда у бабы поспеют кныши, у деда не будет души. Пока зацветут цветы, у нас не будет души. Улита едет, да когда то будет. Пока толстый похудеет, из тощих дух вон. Пока трава подрастёт, много воды утечёт.
фр. Attendre le boiteux (Ожидать хромого).
англ. While the grass grows the horse starves (Пока растёт трава, конь голодает).
нем. Indessen das Gras wächst, verhungert der Gaul (Пока вырастет трава, умрёт с голоду лошадь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
olśnić
olśni|ć
зак.
1. асляпіць, уразіць бляскам;
blask słońca ~ł mi oczy — бляск сонца асляпіў мне вочы;
2. захапіць, зачараваць;
~ła wszystkich pięknością — яна зачаравала ўсіх красою (прыгажосцю; хараством)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пашко́дзіць сов.
1. (принести вред) повреди́ть;
со́нца вам не п. — со́лнце вам не повреди́т;
2. (поломать, поранить, испортить и т.п.) повреди́ть;
п. ка́бель — повреди́ть ка́бель;
3. порази́ть;
туберкулёз ~дзіў лёгкія — туберкулёз порази́л лёгкие;
не п. — не повреди́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бы́дла, ‑а, н., зб. (рэдка).
Буйная рагатая жывёла. — Выганяй, выганяй, брат, быдла, — заўважыў дзядзька Марцін: — Сонца, унь, ужо высока над лесам стаіць. Колас. [Бацька:] — Чаго ж ты [Грышка] сярдуеш? Вось падрасцеш крыху, пачнеш быдла пасвіць, дык і перастануць свінапасам абзываць... Чарот. // Пры выказванні зневажальных, пагардлівых адносін да каго‑н. Саша з дзяцінства толькі і чуў: «мужык, быдла». Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмя́кнуць, ‑не; пр. адмяк, ‑ла; зак.
Зрабіцца мякчэйшым ад вільгаці; адсырэць, размякнуць. Гразь на штанах, мусіць, яшчэ з Карчаватак. Падсохла на сонцы за дзень, пасля зноў адмякла ў рацэ, калі цягалі калёсы. Пташнікаў. // Аслабнуць, адваліцца (пра мароз, холад). Удзень было сонечна, марозна і ціха, а перад захадам сонца неба пачало хмурыцца, адмяк мароз і з усходу павеяў вецер. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балю́ча,
1. Прысл. да балючы (у 2, 3 знач.).
2. безас. у знач. вык., каму-чаму і з інф. Пра фізічны і душэўны боль. Калі мы падышлі да рэчкі, узышло сонца, і снег так заблішчаў, што ажно вачам стала балюча. Хомчанка. Было сорамна, брыдка і балюча да слёз, што ў такі адказны момант не здолеў [Даміра] стрымаць сябе. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барана́, ‑ы; мн. бароны; ‑рон; ж.
Землеапрацоўчая прылада ў выглядзе рамы з вертыкальнымі зубамі або дыскамі, пры дапамозе якой разрыхляюць глебу. Крутаплечы, з пудовымі кулакамі, каваль Кастусь Махнач з ранку да вечара рамантаваў са сваімі памочнікамі плугі, бараны, перацягваў колы, акоўваў перадкі. Курто. Заблішчалі ў праменях сонца дыскавыя вароны і пайшлі рэзаць гэтыя доўгія палоскі. Сташэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)