катара́льны

(фр. catarrhal, ад гр. katarrhoos = сцяканне)

які мае адносіны да катару, звязаны з катарам (напр. к. кашаль).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Карзі́на ’кашолка’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Яруш.), ’кош з лазы’ (Нар. сл., Яшк.), карзінка ’кош’ (Мат. Маг.). Зыходзячы з формы і значэння лексемы корзаць (гл.), карзіна вытворнае ад корзаць: бел. корзаць ’плесці’, укр. корзити ’плесці, моршчыцца’. Магчыма, сюды ж рус. корза ’старая (= маршчыністая)’. Параўн. лат. kur̄za ’маршчына’ (Фасмер, 2, 327). Праз значэнне ’плесці’ корзаць звязана з карзіна. Адносіны ўсходнеславянскіх і латышскіх паралелей няясныя.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Та́пці ’лёгкі хатні абутак’ (ваўк., ЛА, 4), ’тапкі’ (чэрв., Сл. ПЗБ), адз. л. та́паць ’лапаць; сандаля’ (Яўс.), то́пці ’тапачкі’ (ТС), тэ́пці ’тапкі’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Відаць, утварэнне ад тапкі (гл.), змененае пад уплывам лапці, топаць, тэпаць, гл. Непразрыстыя адносіны да семантычна блізкіх польск. kapcie ’хатні абутак’ (з XVI ст.), дыял. papcie ’тс’, славац. kapce ’суконны абутак з халяўкамі’ няяснага паходжання (Слаўскі, 2, 52).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

суб’е́ктны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да суб’екта (у 5, 6 знач.). Суб’ектныя адносіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарма́льны в разн. знач. форма́льный;

~ныя асаблі́васці слоў — форма́льные осо́бенности слов;

атрыма́ць ф. дазво́л — получи́ть форма́льное разреше́ние;

~ныя адно́сіны да спра́вы — форма́льное отноше́ние к де́лу;

~ная дэмакра́тыя — форма́льная демокра́тия;

○ ~ная ло́гіка — форма́льная ло́гика

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

rasowy

rasow|y

1. расавы;

dyskryminacja ~a — расавая дыскрымінацыя;

stosunki ~e — расавыя адносіны;

2. пародзісты; пародны; чыстакроўны;

~y pies — пародны сабака

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

абскуранты́зм

(ням. Obskurantismus, ад лац. obscurans, -ntis = які зацямняе)

крайне варожыя адносіны да асветы, навукі, прагрэсу, да ўсяго новага і перадавога; цемрашальства.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

касмапаліты́зм

(фр. cosmopolitisme, ад гр. kosmopolites = грамадзянін свету)

ідэалогія, якая прапагандуе адмаўленне ад нацыянальнага суверэнітэту, абыякавыя адносіны да радзімы і нацыянальнай культуры.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

кампаньёнскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кампаньёна, кампаньёнаў, уласцівы ім. Кампаньёнскія адносіны. Кампаньёнскія абавязкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасто́равы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да прасторы (у 1 знач.). Прасторавыя адносіны. Прасторавыя паняцці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)