міры́цца, міру́ся, мі́рышся, мі́рыцца; незак.

1. з кім і без дап. Спыняць сварку, варожыя адносіны, пачынаць жыць у згодзе.

2. з чым. Цярпіма адносіцца да чаго-н.

М. са сваім становішчам.

|| зак. паміры́цца, -міру́ся, -мі́рышся, -мі́рыцца (да 1 знач.) і прыміры́цца, -міру́ся, -мі́рышся, -мі́рыцца; наз. прымірэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напрасі́цца, -рашу́ся, -ро́сішся, -ро́сіцца; зак.

1. Просьбамі і намёкамі дабіцца запрашэння на ўдзел у чым-н.

Н. ў госці.

2. на што. Сваімі паводзінамі выклікаць якія-н. адносіны да сябе.

Н. на камплімент.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узнікнуць, з’явіцца.

Напрасілася рашэнне.

|| незак. напро́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грамадзя́нскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян у дзяржаве.

Г. кодэкс.

Грамадзянскія законы.

2. Уласцівы грамадзяніну як свядомаму члену грамадства (высок.).

Г. абавязак.

3. Неваенны, цывільны.

Грамадзянскае адзенне.

4. Нецаркоўны.

Г. шрыфт.

○

Грамадзянская вайна — узброеная барацьба ўнутры дзяржавы паміж палітычнымі, рэлігійнымі, этнічнымі або ідэалагічнымі групамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ма́сла, -а, н.

1. Харчовы тлушч, атрыманы збіваннем смятанкі або смятаны.

Топленае м.

2. Тлустае рэчыва мінеральнага паходжання.

Змазачнае м.

◊

Масла масленае — пра таўталогію, паўтарэнне чаго-н.

Падліць масла ў агонь — абвастрыць якія-н. непрыязныя адносіны, пачуцці.

Як па масле — лёгка, без цяжкасцей.

|| прым. ма́слены, -ая, -ае.

Масленая пляма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ры́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Сфера таварнага абарачэння, тавараабароту.

Знешні р.

Унутраны р.

Рынкі збыту (раёны рэалізацыі тавараў; спец.).

2. Месца рознічнага гандлю пад адкрытым небам або ў гандлёвых радах; базар.

Калгасны р.

Крыты р.

Гандляваць на рынку.

|| прым. ры́начны, -ая, -ае.

Рыначныя адносіны.

Рыначная цана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

суха...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) сухі (у 1 знач.), які мае адносіны да сухасці (у 1 знач.), напр.: сухавей, сухалюбівы, сухаядзенне;

2) з сухім (у 3 знач.), у сухім выглядзе, напр.: сухапрасаваны, сухасалёны, сухафрукты;

3) з сухім (у 4 знач.), напр.: сухабокі, сухаверхі, сухарукі, сухастой.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

твой, твайго́, м., твая́, тваёй, ж., тваё, твайго́, н., мн. твае́, тваі́х; займ. прынал.

1. Які мае адносіны да цябе, належыць табе.

Т. дом.

Твая кніга.

Тваё паліто.

2. у знач. наз. твой, твайго́, м., твая́, тваёй, ж. Муж, каханы або жонка, каханая. — Ці т. дома? — Не, кудысьці пайшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

relation

[rɪˈleɪʃən]

n.

1) су́вязь f., дачыне́ньне n.; адно́сіны pl.

The relation of mother and child is the closest in the world — Су́вязь паміж ма́ці й дзі́цем найцясьне́йшая ў сьве́це

2) свая́к -а́ m., свая́чка f.; радня́ f.

3) раска́з, апо́вед -у m., апавяда́ньне n.

•

- relations

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АДЗІ́НСТВА І БАРАЦЬБА́ ПРОЦІЛЕ́ГЛАСЦЯЎ,

адзін з асн. законаў дыялектыкі, што раскрывае ўнутраную крыніцу і рухаючыя сілы развіцця. Выяўляе пэўныя дачыненні паміж бакамі, момантамі, тэндэнцыямі ўнутры любой з’явы, якія знаходзяцца ў адносінах узаемасувязі, узаемадапаўнення, узаемадапускання, узаемаразумення, узаемаадмаўлення. Такія адносіны паміж процілегласцямі, што адначасова характарызуюцца ўзаемадапаўненнем і ўзаемаадмаўленнем, наз. супярэчнасцю. Калі б процілегласці толькі ўзаемавыключалі адна адну, але не знаходзіліся ў арганічным адзінстве, такія адносіны маглі б служыць толькі кароткачасовым імпульсам, штуршком да змены. Калі паміж імі існавала б толькі адзінства, гармонія і не было ўзаемавыключэння, не было б і стымулу, імкнення да развіцця. Але паколькі процілегласці адначасова ўзаемавыключаюць і ўзаемадапускаюць адна адну, ствараецца ўнутранае напружанне, стан неспакою, пры якім узаемавыключальныя бакі не могуць разысціся і вымушаны ўзаемадзейнічаць, што стварае пастаянны імпульс развіцця. Адносіны процілегласцяў у супярэчанні не статычныя, а дынамічныя і імкнуцца рэалізавацца, выйсці за свае межы, перайсці ў новую якасць, што і з’яўляецца пастаянна дзеючай крыніцай развіцця. Узаемадапусканне і ўзаемавыключэнне процілегласцяў з’яўляюцца неабходнай умовай супярэчнасці, але формы ўзаемадапускання і ўзаемавыключэння могуць быць розныя на розных этапах развіцця супярэчнасці.

Літ.:

Материалистическая диалектика как общая теория развития. М., 1987;

Горбач В.И. Проблемы диалектических противоречий. М., 1972;

Закон единства противоположностей. Киев, 1991.

А.І.Осіпаў.

т. 1, с. 109

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

блі́зкі

1. (недалёкі) nah; nah gelégen;

на блі́зкай адле́гласці in nächster Nähe (знаходзіцца); aus nächster Nähe (глядзець і г. д.);

2. (падобны) nah, ähnlich;

3. (пра адносіны) nah, intím;

блі́зкі свая́к ein náher Verwándter;

блі́зкі да паліты́чных ко́лаў éine den polítischen Kréisen náhe stéhende Persönlichkeit;

блі́зкія адно́сіны énge Bezíehungen;

4.

Блі́зкі Усход der Náhe Ósten, Nahóst;

краі́ны Блі́зкага Усхо́ду die Nahóststaaten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)