жвір, -у, м.

Асадачная горная парода ў выглядзе дробных каменьчыкаў, ужыв. ў будаўнічых, дарожных работах.

|| прым. жвіро́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жвіры́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

Крупінка жвіру.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жві́рысты, -ая, -ае.

З вялікай колькасцю жвіру.

Ж. грунт.

|| наз. жві́рыстасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жгут, -а́, М жгуце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Эластычная гумавая трубка, бінт або іншы прадмет для перавязвання канечнасці, каб спыніць кровацячэнне.

Налажыць ж.

2. Туга скручаны кавалак тканіны, пучок саломы і пад.

Саламяны ж.

|| памянш. жгу́цік, -а, мн. -і, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жгу́цік, -а, мн. -і, -аў м.

1. гл. жгут.

2. Орган руху ў прасцейшых арганізмаў, які мае выгляд тонкай ніці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жгу́цікавыя, -ых.

Назва класа прасцейшых арганізмаў, якія рухаюцца пры дапамозе жгуцікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жда́нкі, -нак (разм.).

Тое, чаго чакаюць, на што спадзяюцца.

Жданкі паесці — не дачакаўшыся, страціць надзею на чый-н. прыход, прыезд і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жлу́кта, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -кце, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў (разм.).

Пра таго, хто многа п’е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жлу́кціць, -кчу, -кціш, -кціць; незак., што (разм.).

Многа і прагна піць.

Ж. ваду.

Ж. гарэлку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жме́ня, -і, мн. -і, жмень, ж.

1. Далонь і пальцы рукі, складзеныя так, каб імі можна было зачэрпнуць або ўтрымаць што-н.

Зачэрпваць жменяй.

2. Колькасць чаго-н., што змяшчаецца ў складзеную так руку.

Ж. мукі.

3. перан., чаго. Зусім невялікая колькасць каго-, чаго-н.

Ж. сена.

Поўнай жменяй — шчодра, не шкадуючы.

|| памянш. жме́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

Засталася ж. байцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)