кант¹, -а, М ка́нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Востры край, рабро чаго-н.
К. стала.
2. Каляровы шнурок, аблямоўка па краях або швах адзення, часцей форменнага.
3. Палоска, якой абклеены (абведзены) па краях у выглядзе рамкі малюнак, табліца і пад.
|| памянш. ка́нцік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. ка́нтавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кара́, -ы́, ж.
1. Паверхневая частка ствала, галін і кораня дрэвавых раслін.
К. бярозы.
2. чаго або якая. Верхні цвёрды слой на чым-н.
Ледзяная к.
○
Зямная кара — верхняя цвёрдая абалонка Зямлі.
Кара вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга; кара галаўнога мозга — паверхневы слой галаўнога мозга ў вышэйшых пазваночных і чалавека.
|| прым. каравы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
наступа́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. гл. наступіць¹.
2. Ведучы актыўныя ваенныя дзеянні, рухацца наперад, на праціўніка.
Н. на ўсіх франтах.
3. Падступаць да каго-н. з просьбамі, пагрозамі і пад.
4. перан. Набліжацца да чаго-н., распаўсюджвацца, насоўвацца на што-н.
Хвалі наступаюць на бераг.
|| наз. наступле́нне, -я, н. (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падкла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; падкладзі́; -ла́дзены; зак.
1. што. Палажыць пад што-н.
П. падушку пад галаву.
2. што і чаго. Кладучы, дадаць.
П. кашы на талерку.
3. што. Палажыць тайком, з якім-н. намерам.
П. ананімнае пісьмо.
|| незак. падклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і падкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падлажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. што. Палажыць пад што-н.
П. камень пад кола.
2. што. Залажыўшы, падшыць.
П. ніз спадніцы.
3. чаго. Кладучы, дабавіць.
П. дроў у печ.
4. што. Палажыць скрытна, з якой-н. мэтай.
У стол падлажылі запіску.
|| незак. падклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і падкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пае́сці, пае́м, паясі́ пае́сць; паядзі́м, паясце́, паяду́ць; пае́ў, -е́ла; пае́ш; пае́дзены; зак.
1. гл. есці.
2. чаго і без дап. З’есці трохі.
П. перад дарогай.
3. каго-што. З’есці без астатку.
Вусень паеў усё лісце.
4. што. Сапсаваць, грызучы, кусаючы.
Шашаль паеў дрэва.
|| незак. паяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пазаця́гваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. каго-што. Зацягнуць куды-н. або ў што-н. усё, многае ці ўсіх, многіх.
П. лодкі да ракі.
2. што, пераважна безас. Пакрыць тонкім слоем чаго-н. усё, многае; загаіць усё, многае.
Сажалку пазацягвала раскай.
Раны пазацягвала.
3. што. Туга сцягнуць усё, многае.
П. рукзакі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
навалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; навало́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., чаго (разм.).
1. Прыцягнуць, прынесці за некалькі прыёмаў у значнай колькасці.
Н. галля.
2. каго. Прывесці, навесці ў вялікай колькасці куды-н. (неадабр.).
Н. незнаёмых.
3. пераважна безас. Зацягнуць, закрыць.
З захаду навалакло хмар.
|| незак. навалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нагада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.
1. каго-што. Паказацца падобным да каго-, чаго-н.
2. што, пра што, аб чым, з дадан. і без дап. Выклікаць успамін.
Пісьмо нагадала мінулае.
3. што і без дап. Успомніць.
Н. дзяцінства.
|| незак. нага́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. нага́дванне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нака́т, -у, М -ка́це, м.
1. гл. накатаць.
2. Рад бярвён, жэрдак і пад., насланых наверх або пад нізам чаго-н.; насціл.
Бліндажу тры накаты.
3. Слой фарбы на прыладзе для атрымання адбітку на якой-н. паверхні (на сцяне, паперы і інш.), а таксама ўзор на сценах.
Прыгожы н.
|| прым. нака́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)