Verbum

перыферы́я, -і, ж.

1. Аддаленая ад цэнтра мясцовасць, а таксама мясцовыя ўстановы, арганізацыі ў адрозненне ад цэнтральных.

Працаваць на перыферыі.

2. Частка чаго-н., аддаленая ад цэнтра (спец.).

П. сятчаткі вока.

|| прым. перыферы́йны, -ая, -ае і перыферы́чны, -ая, -ае (да 2 знач.).

пік, -а і -у, мн. -і, -аў м.

1. -а. Спічастая вяршыня гары.

2. -у, перан. Найвышэйшы ўздым у развіцці чаго-н., у якой-н. дзейнасці.

П. у рабоце.

3. нязм. Які адносіцца да кароткачасовага рэзкага ўздыму.

Гадзіны п. у рабоце транспарту.

арыента́цыя, -і, ж.

1. Уменне вызначыць сваё месцазнаходжанне.

А. на мясцовасці.

2. Дасведчанасць у чым-н. (кніжн.).

А. ў новай літаратуры.

А. ў пытаннях палітыкі.

3. на каго-што і якая. Накіраванасць дзейнасці ў інтарэсах каго-, чаго-н. (кніжн.).

А. на перадавую моладзь.

ахо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што.

1. Абараняць ад чыйго-н. нападу, вартаваць, сцерагчы.

Чыгунку ахоўвала ўзмоцненая варта.

2. Берагчы, шанаваць.

А. прыроду.

3. Засцерагаць ад чаго-н. шкоднага.

А. ад сонца.

|| зак. ахава́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ахо́ва, -ы, ж.

абсле́даваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; -даваны; зак. і незак., каго-што.

1. Зрабіць (рабіць) агляд, праверку чаго-н.

2. Уважліва азнаёміцца (знаёміцца) з чым-н., вывучаць (вывучыць) што-н.

А. жыллёвыя ўмовы.

А. мясцовасць.

|| наз. абсле́даванне, -я, н.

Легчы ў бальніцу на а.

абцячы́, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -цячэ́; зак.

1. каго-што. Абагнуць, абысці сваім цячэннем.

Рака абцякла вёску з абодвух бакоў.

2. Сцячы з чаго-н. мокрага (пра вадкасць).

Вада абцякла з адзення.

|| незак. абцяка́ць, -а́е.

|| наз. абцяка́нне, -я н.

адво́д, -у, М -дзе, м.

1. гл. адвесці.

2. Заява аб адхіленні каго-н. ад удзелу ў чым-н.

Даць а. кандыдату.

3. Адгалінаванне (у трубе, электрасетцы і пад.).

А. ад батарэі.

◊

Для адводу вачэй (разм.) — з мэтай адцягнуць увагу ад чаго-н.

аддава́ць¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дае́; незак.

1. чым (разм.). Мець які-н. прысмак, пах і пад.

Бочка аддае рыбай.

2. перан. Нагадваць што-н., мець адценне, рысы чаго-н.

У канцы жніўня ночы аддавалі ўжо восенню.

Думка аддае даўніной.

інспірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

1. Выклікаць з’яўленне чаго-н.

І. з’яву рэдукцыі.

2. Нагаворамі, падбухторваннем вы́клікаць (выкліка́ць) у каго-н. якія-н. думкі, погляды і пад.

І. беспарадкі.

|| наз. інспіра́цыя, -і, ж. і інспірава́нне, -я, н.

інтарэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. мн. Патрэбы, імкненні, мэты, неабходнасць у чым-н.

Эканамічныя інтарэсы дзяржавы.

2. Карысць, сэнс, выгода.

Няма ніякіх інтарэсаў ехаць туды.

3. Асаблівая ўвага, цікавасць, якія праяўляюцца да каго-, чаго-н.

Вялікі і. да ўсяго новага.