прамару́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
Спазніцца, марудзячы; не зрабіць чаго‑н. своечасова. Машкін яшчэ больш намогся, каб паўзці хутчэй, бо яму здалося, што калі хоць крыху прамарудзіць, то ракета ўпадзе проста яму на плечы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ашэ́стак, ‑тка, м.
Абл. Жэрдачка пад столлю ў сялянскіх хатах, на якую што‑н. вешаюць. — Ну, не разыходзься так, — спакойна азваўся Пракоп: — а то завярнуся і пайду, — пастрашыў ён жонку, вешаючы на ашэстак кажух. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., каго-што.
1. Аднесціся клапатліва да каго‑, чаго‑н. Пашанаваць сваё здароўе. Пашанаваць аўтарытэт.
2. Аднесціся з пашанай, павагай да каго‑, чаго‑н. Шануй людзей, то і цябе пашануюць. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмурава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Абкласці цэглай, каменнем што‑н., мацуючы іх цэментам, глінай і пад. Абмураваць кацёл. □ [Лукаш:] — А цагельню ж зноў такі раблю, каб абмураваць, а то не згледзіш, як яна спарахнее. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куту́зка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.
Уст. Турма, арыштанцкая камера. — Толькі пра гэта цяпер няможна гаварыць, бо як пачуе паліцыя, то як таго дзядзьку Данілу адразу арыштуе і ў кутузку пасадзіць. Каліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзы́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., чаго.
Разм. Зрабіць ласку, даць крыху чаго‑н. [Антон Пракопавіч:] — Хата мне патрэбна? Дык з якой трасцы яе ляпіць? Дайце цэглы — палац мураваны пастаўлю. А то на печ адзычаць — і ўсё. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затамі́цца, ‑тамлюся, ‑томішся, ‑томіцца; зак.
Разм. Стаміцца, замарыцца. Калі браты дабеглі да Сцёпкі, то яны моцна затаміліся ад шпаркага бегу, але твары іх былі вясёлыя. Колас. Затаміўся конь без меры — Да лясніцтва не давёз. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скры́пацца ‘часта хадзіць у хату і з хаты, часта адчыняць дзверы’ (дзярж., карэліц., Нар. сл.), вы́скрыпаць хату ‘выстудзіць хату, часта ходзячы то на двор, то са двара’ (там жа). Магчыма, да скрыпе́ць (гл.); параўн. пару прасл. *skripěti — *skripati ‘скрыпець, скрыгітаць’ (SEK, 4, 301), але Варбат (Этимология–1981, 19) бачыць магчымасць пры параўнанні з літ. skrýbauti ‘хутка рухацца’, роднаснага з літ. skriebti ‘чыркаць’, узнікнення значэння ‘часта хадзіць’ на базе ‘рэзаць’ у гняздзе і.-е. *(s)krei‑; г. зн. ‘рэзаць хуткімі шматразовымі рухамі’, ‘скрабсці’ — ‘хадзіць туды-сюды’, што пацвярджаецца, на яе думку, балг. скри́пъл ‘жывое рухавае дзіця’. Параўн. наступнае слова (гл.).
Скрыпа́цца ‘блытацца’: ніткі скрыпа́юцца (віц., ЛА, 4). Да крыпаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
swing2 [swɪŋ] v.
1. (swung) гу́шкаць, разго́йдваць, калыха́ць; разма́хваць;
swing one’s arms разма́хваць рука́мі;
swing in the wind гайда́цца на ве́тры
2. паваро́чваць; паваро́чвацца; вярце́ць; вярце́цца;
swing the car round развярну́ць машы́ну;
swing the door open расчыні́ць дзве́ры на́сцеж;
The breeze has swung round. Вецер перамяніўся.
3. кру́та мяня́ць (думку, настрой і да т.п.); прыма́ць зусі́м і́ншы пункт гле́джання;
swing constantly from pessimism to optimism пастая́нна ўпада́ць то ў песімі́зм, то ў аптымі́зм
4. выко́нваць джа́завую му́зыку ў сты́лі сві́нгу
5. infml даста́ць (што-н.), зрабі́ць (што-н.);
She managed to swing an interview with the Prince. Яна сумела ўзяць інтэрв’ю ў прынца.
♦
swing into action ху́тка дзе́йнічаць;
there’s no room to swing a cat in ≅ няма́ дзе я́блыку ўпа́сці; няма́ куды́ пе́ўню дзю́бнуць
swing around [ˌswɪŋəˈraʊnd] phr. v. развярну́цца (пра машыну)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
иII част. усилит. і;
а он возьми́ и скажи́ а ён узя́ў і сказа́ў;
а то и а то і;
и сам не рад і сам не ра́ды;
не могу и поду́мать об э́том не магу і паду́маць пра гэ́та;
о нём и говоря́т пра яго́ і гаво́раць (і ка́жуць).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)