ужы́ць¹, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві́; зак. (пераважна з адмоўем).
Змагчы жыць, пражыць дзе-н., з кім-н.; ужыцца.
Там ніхто не ўжыве.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узвыша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. гл. узвысіцца.
2. Пра што-н. высокае: стаяць, знаходзіцца дзе-н., вылучаючыся сярод чаго-н. сваёй вышынёй; высіцца.
Уздоўж набярэжнай узвышаліся будынкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эсплана́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -на́д (спец.).
1. Шырокая вуліца з адеямі пасярэдзіне.
2. Пустое, незабудаванае месца паміж сценамі крэпасці (уст.).
3. Плошча перад вялікім будынкам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
anywhere [ˈeniweə] adv.
1. (y пыт. ск.) дзе-не́будзь, куды-не́будзь; не́дзе, дзе́сьці;
Did you go anywhere yesterday? (Ці) хадзілі вы куды-не́будзь учора?
2. (y адм. ск.) нідзе́; ніку́ды;
I can’t find my purse anywhere. Я нідзе не магу знайсці свой кашалёк.
3. (y сцвярдж. ск.) усю́ды, скрозь; дзе хо́чаш/хо́чаце; куды́ хо́чаш/хо́чаце;
You can buy it anywhere. Вы гэта можаце купіць усюды (у любой краме).
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ubi dolet, ibi manus adhibemus
Дзе баліць, туды рукі цягнем.
Где болит, туда руки протягиваем.
бел. Дзе баліць, там ручка, а дзе міла, там вочка. Дзе свярбіць, там і чэшуць. Язык заўсёды трэцца аб хворы зуб.
рус. Где мило, там глаза, где больно, там рука. Где зудит, там и чешут. Где мило, там глядь да глядь, где больно, там хвать да хвать.
фр. La langue va où la dent fait mal (Язык идёт туда, где болит зуб).
англ. Don’t take your harp to the party (He бери свою арфу на вечеринку, т. е. не отягощай других своими проблемами).
нем. Wo der Schmerz ist, da ist auch die Hand (Где боль, там также и рука).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
такаві́шча 1, ‑а, н.
Месца, дзе такуюць птушкі. Прыляцелі, сабраліся [глушцы], дзівакі, Дзе было такавішча, на ўзбярэжжы ракі. Лукша.
такаві́шча 2, ‑а, н.
1. Тое, што і ток 2 (у 1 знач.).
2. Месца, дзе быў ток 2 (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zarwać
зак. разм.
1. здабыць;
zarwać gdzie trochę pieniędzy — здабыць дзе трохі грошай;
2. абарваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Suadelae multae fabricabunt atria stulte
Чым больш парад, тым горшы дом.
Чем больше советов, тем хуже дом.
бел. Дзе кухараў шэсць, там нечага есць. У сямі нянек дзіця без носу. Дзе нянек многа, там дзіця бязнога. Дзе трое на куце сядзіць, там у гаршку трасца кіпіць. Дзе гаспадыняў многа, там ладу няма. Дзе бабаў многа, там хата немяцёна.
рус. У семи нянек/мамок дитя без глазу. Чем больше поваров, тем хуже суп. У семи пастухов овцы не стало. Где нянек много, там дитя безного. Где много лекарей, там много недугов. У семи дворов один топор, да и тот без топорища.
фр. Plus il y a de cuisiniers moins la soupe est bonne (Чем больше поваров, тем хуже суп). Chez sept nourrices l’enfant sans yeux (У семи нянек дитя без глаз).
англ. Too many cooks spoil the broth (Слишком много поваров портят бульон).
нем. Viele Köche verderben den Brei (Много поваров портят кашу). Viele Hirten, übel gehütet (Много пастухов плохо стерегут).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
бугры́на, ‑ы, ж.
Сухое ўзвышанае месца. Сушылі [калгаснікі] сінюху, зносілі вязкамі, а дзе было можна — ссоўвалі коньмі копы да стажар’яў, на бугрыны, дзе сушэй. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарсу́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Народны суд.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)