апілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., што.

Апрацаваць пілою, напільнікам.

А. бервяно.

|| незак. апіло́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. апіло́ўванне, -я, н. і апіло́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

|| прым. апіло́вачны, -ая, -ае.

А. станок.

Апіловачныя работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аргані́зм, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Усякая жывая істота, расліна.

Развіццё арганізмаў.

2. Сукупнасць фізічных і духоўных уласцівасцей чалавека.

Здаровы а.

3. Складанае арганізаванае адзінства (перан.).

Дзяржаўны а.

|| прым. аргані́зменны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ато́жылак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

1. Малады парастак расліны.

Каля дрэва з’явілася многа атожылкаў.

2. Адгалінаванне руданоснай жылы.

3. перан. Пра патомка, нашчадка.

Дзеці, унукі — нашы атожылкі.

|| прым. ато́жылкавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абва́л, -у, м.

1. Падзенне будынка і пад. або часткі якой-н. вялікай масы.

А. сцяны.

А. на шахце.

2. Снежная лавіна або абломкі скал, камяні, якія абрушваюцца з гор.

А. у гарах.

|| прым. абва́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ава́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

Пашкоджанне, выхад са строю якога-н. механізма, машыны ў час руху, работы.

Пацярпець аварыю (таксама перан.: пра няўдачу, правал якой-н. справы).

|| прым. авары́йны, -ая, -ае.

Аварыйная служба (па ліквідацыі аварый).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

калейдаско́п, -а, м.

1. мн. -ы, -аў. Трубка з люстранымі пласцінкамі і каляровымі шкельцамі, якія пры паварочванні складваюцца ў розныя ўзоры.

2. перан. Хуткая змена разнастайных з’яў (кніжн.).

К. падзей.

|| прым. калейдаскапі́чны, -ая, -ае.

Калейдаскапічная змена ўражанняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кандуі́т, -а, М -дуіце, мн. -ы, -аў, м. (уст.).

У дарэвалюцыйнай Расіі (пераважна ў духоўных навучальных установах і кадэцкіх карпусах): журнал, у які заносіліся звесткі пра паводзіны вучняў або ваеннаслужачых.

Запісаць у к.

|| прым. кандуі́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каніце́льшчык, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

1. Рабочы каніцельнай вытворчасці.

2. перан. Нерастаропны, марудны чалавек, якому ўласціва запаволенае бесталковае вядзенне справы.

Ён у нас вядомы к.

|| ж. каніце́льшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. каніце́льшчыцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кано́плі, канапе́ль.

Высокая травяністая расліна сямейства каноплевых, са сцёблаў якой вырабляюць пяньку, а з семя — алей, а таксама семя гэтай расліны.

Як Піліп з канапель (разм.) — знянацку выскачыць, з’явіцца адкуль-н.

|| прым. канапля́ны, -ая, -ае.

К. алей.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каранці́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Часовая ізаляцыя заразных хворых і асоб, якія былі ў кантакце з такімі хворымі.

2. Санітарны пункт для агляду людзей і грузаў, якія прыбылі з заражанай мясцовасці.

|| прым. каранці́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)