дэрыва́цыя, -і, ж. (спец.).
1. Бакавое адхіленне снарадаў і куль пры палёце.
2. Адвод вады ад галоўнага рэчышча ракі ў бок па канале.
3. Утварэнне новых слоў ад слова-асновы.
|| прым. дэрывацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэса́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Высадка войск на тэрыторыю праціўніка.
Зрабіць д.
2. Войскі, высаджаныя з караблёў, самалётаў і пад. на тэрыторыю праціўніка для баявых аперацый.
Марскі д.
Паветраны д.
Высадзіць д.
|| прым. дэса́нтны, -ая, -ае.
Дэсантныя войскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэса́нтнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Удзельнік дэсантных аперацый.
Парашутысты-дэсантнікі.
2. Ваеннаслужачы дэсантных войск.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэсе́рт, -у, М -рце, мн. -ы, -аў, м.
Салодкія стравы, садавіна ці цукеркі, якія падаюцца ў канцы абеду.
|| прым. дэсе́ртны, -ая, -ае.
Дэсертнае віно.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэ́спат, -а, М -паце, мн. -ы, -аў, м.
1. Вярхоўны правіцель у рабаўладальніцкіх манархіях старажытнага Усходу, які карыстаўся неабмежаванай уладай.
2. перан. Самаўладны, жорсткі, бязлітасны чалавек.
Быць дэспатам у сям’і.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэспаты́зм, -у, м.
1. Неабмежаваная ўлада, самавольства.
Д. самаўладства.
2. перан. Паводзіны дэспата (у 2 знач.).
Сямейны д.
|| прым. дэспаты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэспаты́чны, -ая, -ае.
1. гл. дэспатызм, дэспатыя.
2. перан. Самаўладны, які не лічыцца з воляй і жаданнямі іншых.
Дэспатычная натура.
|| наз. дэспаты́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэспаты́я, -і, ж.
1. Форма неабмежаванай дзяржаўнай улады.
2. Дзяржава, якой кіруе дэспат (у 1 знач.).
|| прым. дэспаты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэталёвы, -ая, -ае.
Падрабязны, з усімі дэталямі (у 1 знач.).
Дэталёвае даследаванне.
|| наз. дэталёвасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэталізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.
Распрацаваць (распрацоўваць) у дэталях (у 1 знач.), падрабязна ўдакладніць (удакладняць).
Д. план правядзення сесіі.
|| наз. дэталіза́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)