аргані́зм, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Усякая жывая істота, расліна.
Развіццё арганізмаў.
2. Сукупнасць фізічных і духоўных уласцівасцей чалавека.
Здаровы а.
3. Складанае арганізаванае адзінства (перан.).
Дзяржаўны а.
|| прым. аргані́зменны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ГІБІ́СКУС
(Hibiscus),
род кветкавых раслін сям. мальвавых. Каля 300 відаў. Пашыраны пераважна ў трапічных і субтрапічных, радзей ва ўмераных абласцях зямнога шара. На Беларусі як рэдкая занесеная аднагадовая расліна трапляецца гібіскус трайчасты (Н. trionum). Многія віды вырошчваюць у адкрытым грунце, у аранжарэях і пакоях. Найб. вядомыя гібіскусы: кітайская ружа, або клянок (Н. rosa-sinensis), — доўгаквітучая пакаёвая расліна; гібрыдны (Н. x hybridus) — уключае шматгадовыя буйнакветкавыя полігібрыды; у Крыме, на Каўказе і ў Сярэдняй Азіі культывуюць гібіскус сірыйскі (Н. syriacus). Гасп. значэнне мае каштоўная тэхн. расліна гібіскус каноплевы (Н. cannabinus), вядомая пад назвай кенаф, і гібіскус ядомы, або бамія (Н. esculentus).
Шматгадовазялёныя або лістападныя дрэвы і кусты, таксама шмат- ці аднагадовыя травяністыя расліны. Лісце пераважна пальчаталопасцевае, кветкі звычайна двухполыя, буйныя, яркаафарбаваныя. Плод — каробачка. Дэкар., харч. і тэхн. (валакністыя, алейныя) расліны, некат. віды выкарыстоўваюць на выраб валакна і паперы, у ежу.
Г.У.Вынаеў.
т. 5, с. 214
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
аза́лея, ‑і, ж.
Паўднёвая дэкаратыўная кустовая расліна сямейства верасовых з жоўтымі і інш. кветкамі. Недалёка ад вёскі Замошша, каля Жыткавіч, ёсць участак зямлі з раслінай, узрост якой, па сцвярджэнні вучоных, мільён гадоў. Гэта пантыйская азалея — старажытная і амаль усюды вымерлая расліна. А тут на невялікім кавалачку палескай зямлі яна захавалася. «Звязда».
[Ад грэч. azaleos — сухі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мнагадо́мны, ‑ая, ‑ае.
У выразе: мнагадомныя расліны — расліны, у якіх, акрамя звычайных двухполых кветак, ёсць і аднаполыя. Грэчка — мнагадомная расліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нут, ‑у, М нуце, м.
Аднагадовая або шматгадовая расліна сямейства бабовых, зерне якой ідзе ў ежу і на корм жывёле.
[Тат. нохут.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
архідэ́я, ‑і, ж.
Шматгадовая травяністая трапічная расліна сямейства архідных з духмянымі кветкамі дзівоснай формы і разнастайнай афарбоўкі. // Кветка гэтай расліны.
[Ад грэч. orchidion — ядро, ядзерца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барку́н, ‑ну, м.
Меданосная араматычная расліна сямейства бабовых з белымі і жоўтымі кветкамі. Выкарыстоўваецца ў медыцыне, тытунёвай і гарэлачнай прамысловасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капрыфо́лій, ‑лію і капрыфо́ль, ‑ю, м.
Павойная кустовая расліна сямейства бружмелевых з пахучымі ружовымі або жоўтымі кветкамі (разводзіцца як дэкаратыўная).
[Ад лац. caprifolium — казліны ліст.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ляўко́нія, ‑і, ж.
Аднагадовая або двухгадовая травяністая дэкаратыўная расліна сямейства крыжакветных з пахучымі кветкамі рознай афарбоўкі, сабранымі ў гронкі; мацыёла.
[Грэч. leukos — белы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калі́на, ‑ы, ж.
1. Кустовая расліна сямейства бружмелевых з белымі кветкамі і чырвонымі горкімі ягадамі.
2. зб. Ягады гэтай расліны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)