ака́нт, ‑а і ‑у, М ‑нце, м.
1. ‑у. Паўднёвая травяністая расліна з вялікім лісцем, размешчаным разеткай.
2. ‑а. Спец. Скульптурнае ўпрыгожанне капітэлі, карніза і пад. у выглядзе лісцяў гэтай расліны.
[Грэч. akanthos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куко́ль 1, ‑ю, м.
Аднагадовая травяністая расліна сямейства гваздзіковых пераважна з ружовымі кветкамі і ядавітым насеннем; пустазелле, якое расце сярод злакаў.
куко́ль 2, ‑я, м.
Манаскі галаўны ўбор у выглядзе капюшона.
[Ад лац. cucullus — капюшон.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлушча́нка ’расліна Pinguicula L.’ (Кіс.)· Калька лацінскай назвы расліны, параўн. лац. pinguiculus, памянці, ад pinguis ’тлусты, тоўсты’, укр. товстя́нка ’расліна Pinguicula L.’, рус. жиря́нка ’тс’ з-за мясістасці лістоў расліны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ная́да, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: німфа рэк і ручаёў.
2. Аднагадовая водная травяністая расліна сямейства наядавых, якая мае тонкае разгалінаванае сцябло і малапрыкметныя адзіночныя кветкі.
3. Лічынка страказы (а таксама аўсяніка, вяснянкі), якая жыве ў вадаёмах.
|| прым. ная́давы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кве́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Орган размнажэння ў раслін з венчыкам з пялёсткаў вакол песціка і тычынак.
Апылкаванне кветак.
2. Травяністая расліна, якая прыгожа і пахуча цвіце.
Палявыя кветкі.
Садовыя кветкі.
|| памянш.-ласк. кве́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. кве́тачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
малі́ны, -лі́н, адз. -а, -ы, ж.
1. Паўхмызняковая расліна сямейства ружакветных з салодкімі чырвонымі ягадамі, а таксама самі яе ягады.
Лясныя м.
Садовыя м.
Не быць каліне малінаю (прыказка).
2. толькі адз. Аб чым-н. вельмі прыемным (разм.).
Не жыццё, а маліна.
|| прым. малі́навы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Малінавае варэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Раме́ннік ’зараснік бабоўніку’ (жытк., Яшк.), ’шабельнік, расліна падобная на бабоўнік’, ’нейкая вадзяная расліна’ (ТС). Магчыма, звязана з высаджваннем расліны па краі, вакол зямельнага надзелу. Больш за тое не ясна. Гл. ра́мень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Буліна́ ’расліна палын звычайны, чарнобыль, Artemisia vulgaris L.’ (Арх. Бяльк., слонім.), бульняк ’тс’ (Кіс.). Гэта расліна часта носіць назвы, вытворныя ад прасл. *bylь, *bylina і да т. п. ’расліна’. Параўн. чарнобыль, быліца, быльнік, быльняк і г. д. (гл. і Мяркулава, Очерки, 122). Формы буліна́, бульня́к < быліна, быльняк з тых дыялектаў, дзе пасля губных вядомы пераход ы > у.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
алеа́ндр, ‑а, м.
Паўднёвая вечназялёная расліна сямейства кутравых з вузкім лісцем і вялікімі белымі або ружовымі пахучымі кветкамі. Вялікі ўчастак зямлі быў абсаджаны алеандрамі. Кусты спляліся і ўтварылі жывую вечназялёную агароджу. Шамякін.
[Фр. oleandre.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аганёк, ‑нька, м.
Пакаёвая травяністая расліна, якая найчасцей цвіце ярка-чырвонымі кветкамі. Гэта прасторная святліца з мноствам фікусаў, аганькоў, руж, пальмаў, якімі былі застаўлены ўсе вокны і палавіна падлогі, і была [Сашына кватэра]. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)