рассвіта́нне, ‑я, н.

Пара, калі пачынае рассвітаць; світанне. Якраз на самым рассвітанні Міхал вярнуўся з пахавання. Колас. Толькі гадзін за дзве да рассвітання з боку гарадка бухнула гармата. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

very​2 [ˈveri] adv.

1. ве́льмі, на́дта, ду́жа;

at the very latest найпазне́й;

very well до́бра (згода);

I like it very much. Мне гэта вельмі падабаецца;

I feel very much better. Я адчуваю сябе значна лепш.

2. абсалю́тна, безумо́ўна; са́мы;

I did the very best I could. Я зрабіў усё, што мог.

3. менаві́та, якра́з;

in the very same words якра́з ты́мі сло́вамі;

very much the other way якра́з наадваро́т

4. (пасля адмоўя) зусі́м не, нязна́чна; даво́лі, до́сыць;

not very well нява́жна;

not very rich небага́ты

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

barely

[ˈberli]

adv.

1) ледзь, то́лькі як

barely enough — якра́з до́сыць

2) адкры́та, про́ста

3) бе́дна, сьці́пла

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ На ба́х ’акурат, якраз’ (ваўкав., Арх. Федар.). Магчыма, суадносіцца з серб.-харв. бах, убах ’зусім’ (параўн. у выразе удрити у бах ’пярэчыць, адмаўляць’) і балг. хващам бъх ’?’, з якімі Брукнер (19) звязвае польск. bechtać, nabechtać ’паклёпнічаць, абгаворваць’, ц.-слав. бехма, бохма ’зусім, цалкам’. Гл. бах, бахаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

и́менно част. і́менна, менаві́та; (как раз) якра́з;

◊

а и́менно (в знач. союза) а і́менна;

(вот) и́менно (да, действительно) (вось) і́менна, сапраўды́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рэхт 1 выклічнік ’няхай будзе так’ (Нас.), ’досыць, даволі’ (Шат., Ян.). Сюды ж рэхта ’канец, гатова’ (ТС). З ідыш або з ням. Recht ’права, закон’ < recht ’слушны, сапраўдны; які мае рацыю; які пасуе’ (Рэйзак, 532).

Рэхт 2 ’накшталт, якраз’ (ТС). Скарочанае ад рыхтык (гл.) пад уплывам рэхт 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

суб’ектыві́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да суб’ектывізму, суб’ектывістаў. Суб’ектывісцкае тлумачэнне. □ Пры разглядзе і ацэнцы твораў якраз момант суб’ектыўны часам дзе хто не ўлічвае або лічыць як нешта суб’ектывісцкае, непатрэбнае. Андраюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ба́са ’вялікая кадушка’ (Сцяшк. МГ, Сцяц.). Мяркуем, што гэта можа быць скарачэннем слова басэ́тля (гл.), якое ў значэнні вялікая бочка’ ўжываецца якраз у зэльвенскіх гаворках. Іншая магчымая этымалогія: запазычанне з польск. fasa ’бочка’ (< ням. Faß), з субстытуцыяй f > b. З гэтага апошняга ўзята і бел. фаска (гл. Слаўскі, 1, 221).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ву́сяка ’вось, якраз’ (Шат.). Са спалучэння вось як шляхам універбацыі, лабіялізацыі о ў пазіцыі пасля в і далучэння прыслоўнага суфікса ‑а; параўн. ту́та (< тут), та́ма (< там) і г. д., або ад вось пры дапамозе «пустога» суфікса ‑ка, як ву́нека ад вунь; параўн. авосе́ка ’вось’ (Шуба, Прыслоўе, 62; Карскі 2-3, 69).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сельпо́ўскі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае адносіны да сельпо, належыць сельпо. Сельпоўская машына. □ Мікола Валюжынец якраз сядзеў у сельпоўскай краме на бочцы з-пад селядцоў і насмешліва жмурыўся на прадаўца. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)