о́вы

(лац. ovum = яйцо)

яйцападобныя арнаментальныя матывы ў іанічным і карынфскім архітэктурных ордэрах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

я́йка, ‑а, н.

Тое, што і яйцо (у 2 знач.). — Ну, дык дай масла, яек і млека!.. — звярнуўся да .. [кабеты].. паляк. Нікановіч. Не прыцэньваючыся, Шарупічы купілі адтопленага малака, ігруш, яек. Карпаў.

•••

Сядзець на яйках гл. сядзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

jądro

н.

1. ядро;

~o sprawy — сутнасць справы;

2. анат. яйцо

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ко́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. што. Стукнуўшы, разбіць. Кокнуць талерку. Кокнуць яйцо. // без дап. Трэснуць, лопнуць. Шклянка кокнула.

2. каго. Забіць, знішчыць. — А гэта не зброя? Сем паліцаяў кокнем, вось табе сем вінтовак. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Во́блівакяйцо з тонкай шкарлупінай’ (Шат., Мат. Гом., Інстр. I). Рус. о́бливок ’непалітая градка або яе частка; поле, якое абмінае дождж’. Да абліць. Гл. вылівак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ei

n -es, -er я́йка, яйцо́

wiches ~ — я́йка ўсмя́тку

hrtes ~ — я́йка ўкруту́ю

tubes ~ — яйцо́-баўту́н

ier lgen — не́сціся (пра курыцу)

aus dem ~ krechen* — вы́лупіца з яйца́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

аво́ід

(ад лац. ovum = яйцо + -оід)

геал. плоская крывая яйцападобнага разрэзу з адной воссю сіметрыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Блаві́сночка «ритуальный хлебец, величиной с яйцо, который пекли на благовещенье из ’первого’ теста, святили и сохраняли в течение года» (Клім.). З *благовістн‑очка (да ўкр. благові́сний, благовіст).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ава́л (БРС). Новае запазычанне з рускай мовы. Слова гэта распаўсюдзілася па Еўропе ў XVIII–XIX ст. У рускай з франц. ovale, якое ўзыходзіць да лац. ovalis < ovumяйцо’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наі́граны, найгра́ны ’пра яйцо з зародкам’ (стаўб., Нар. сл.; нараўл., Мат. Гом.). На базе эўфемізма іграць, параўн. тураўск. певень с курой грае (= апладняе яе). Параўн. таксама награ́ны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)