румя́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; незак.
1. каго-што. Фарбаваць румянамі.
Р. сабе твар.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрываць румянцам.
Мароз румяніць шчокі.
Зара румяніць неба.
|| зак. нарумя́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 1 знач.) і зарумя́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 2 знач.).
|| звар. румя́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца (да 1 знач.); зак. нарумя́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нашчыпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. чаго. Шчыпаючы, набраць, нарваць у якой‑н. колькасці. Нашчыпаць цыбулі. Нашчыпаць шчаўя.
2. што. Разм. Зашчаміць, прышчаміць скуру цела ў многіх месцах. Нашчыпаць шчокі. Нашчыпаць вушы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пу́хця (пухтя) ’той, хто надзьмуў шчокі’ (кобр., Нар. лекс.), укр. пухтя ’таўсцяк’. Аддзеяслоўны назоўнік, параўн. пухтиты ’ўспыхваць, гудзець (пра агонь)’ (Клім.). Рус. пухтеть ’паднімацца, паадходзіць (пра цеста); брадзіць’, серб.-харв. puhtati ’пускаць бурбалкі, бурліць’ і асабліва пу́хор ’попел, што Уздымаецца ўверх’; усё да *puxati ’пыхаць, дзьмуць’ (Скок, 3, 69). Гл. nyxaijь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wydąć
зак. надзьмуць;
wydąć policzki — надзьмуць шчокі;
wydąć wargi — надзьмуць вусны; надзьмуцца; скрывіцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ап’яне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення; захмялелы. Пятро, крыху ап’янелы ад выпітага лікёру, абнімаў.. [Любу] і цалаваў у вусны, у гарачыя шчокі. Шамякін.
2. перан. Узбуджаны чым‑н. Ап’янелы ад шчасця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскудзе́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Разм. Растрапаць, раздзяліць на валокны. Раскудзеліць вужышча. // Распушыць, раскудлачыць. Якім падпёр абедзвюма чорнымі, заскарузлымі далонямі свае даўно нябрытыя, шурпатыя шчокі, раскудзеліў па іх сівыя.., густыя валасы. Нікановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адце́рці, адатру́, адатрэ́ш, адатрэ́; адатро́м, адатраце́, адатру́ць; адцёр, -це́рла; адатры́; -цёрты; зак.
1. што. Трэннем выдаліць што-н. прысохлае, прыклеенае і пад.
А. бруд з вопраткі.
2. каго-што. Расціраючы, вярнуць адчувальнасць каму-, чаму-н.
А. шчокі з марозу.
А. ногі.
3. каго-што. Адціснуць, адцясніць; выцесніць (разм.).
А. саперніка.
4. што. Пашкодзіць, адцяць, прычыніўшы боль (разм.).
А. пальцы.
|| незак. адціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аве́яць, авею, авееш, авее; заг. авей; зак., каго-што.
1. Тое, што і абвеяць. Здаровы холад зімы авеяў і разрумяніў.. [панне Людміле] шчокі. Колас.
2. перан. паэт. Ахапіць, акружыць. Авеяць славай. □ [Пісьменнік] авеяў.. вобраз [героя] своеасаблівай рамантыкай. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наду́ть сов.
1. надзьму́ць; (паруса и т. п. — ещё) напя́ць;
наду́ть гу́бы надзьму́ць гу́бы;
наду́ть щёки надзьму́ць шчо́кі;
2. (обмануть) прост. ашука́ць, абдуры́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запунсаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Зрабіцца пунсовым. Дзявочыя шчокі запунсавелі, нібы тыя ружы. Арочка.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучыцца сваім пунсовым колерам, паказацца (аб чым‑н. пунсовым). У траве запунсавелі суніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)