менуэ́т
(фр. menuet, ад menu = маленькі)
старадаўні французскі бальны танец з павольнымі і плаўнымі рухамі, які складаецца ў асноўным з паклонаў і рэверансаў, а таксама музыка да гэтага танца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тамбуры́н
(фр. tambourin, іт. tamburino)
1) ударны народны музычны інструмент, пашыраны на поўдні Еўропы; разнавіднасць барабана;
2) даўні французскі народны танец;
3) музычны твор, які мае характар гэтага танца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БУДЭ́Н (Boudin) Эжэн
(13.7.1824, г. Анфлёр, Францыя — 8.8.1898),
французскі жывапісец. Яго паэтычныя пейзажы з тонкай фіксацыяй паветранага асяроддзя папярэднічалі жывапісным пошукам майстроў імпрэсіянізму («Крыналіны на пляжы ў Трувілі», 1869; «Пляж у Трувілі», 1871).
т. 3, с. 317
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БРАВЭ́ (Bravais) Агюст
(28.8.1811, г. Ананэ, Францыя — 30.3.1863),
французскі крышталёграф. Чл. Парыжскай АН (1854), праф. політэхнічнай школы ў Парыжы. Паклаў пачатак геам. тэорыі структуры крышталёў: знайшоў асн. віды прасторавых рашотак (1848; гл. Бравэ рашотка).
т. 3, с. 226
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пампаду́р
(фр. Pompadour = прозвішча маркізы, фаварыткі фр. караля Людовіка XV)
1) адміністратар-самадур;
2) стыль мэблі, адзення, які нагадвае той, што быў пры двары Людовіка XV;
3) французскі танец 19 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ДАГЕ́Р (Daguerre) Луі Жак Мандэ
(18.11.1787, Кармейз-ан-Парызі, Францыя — 10.7.1851),
французскі вынаходнік у галіне фатаграфіі. Па прафесіі мастак. У 1822 стварыў першую дыяраму. Распрацаваў спосаб атрымання незнікаючых адбіткаў, які быў названы дагератыпіяй — першы з вядомых спосабаў фатаграфіі.
т. 5, с. 572
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
све́цкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да свету (у 7 знач.). Свецкае жыццё. □ Валуеў перадаў звычайныя свецкія плёткі, каб шэф не заўважыў заклапочанасці. Караткевіч. // Які адпавядае запатрабаванням вышэйшага свету; добра выхаваны. Свецкія манеры. Свецкі тон. □ Яна робіць «кніксен» і ўсміхаецца.. Пасля такога «свецкага этыкету» панна Вікторыя хоча мне пачытаць французскі раман. Бядуля.
2. Не царкоўны, не духоўны; грамадзянскі. Свецкая літаратура. Свецкія помнікі. Свецкая музыка. □ Свецкі напрамак календара адрознівае яго ад звычайных царкоўных календароў таго перыяду, якія з’яўляліся свайго роду ўказальнікамі рэлігійных свят і дат «святых». Алексютовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАНДРЫЕ́С (Vendryes) Жазеф
(13.1.1875, Парыж — 30.1.1960),
французскі мовазнавец. Праф. Сарбоны (1907). Чл. Акадэміі надпісаў і л-ры (у Парыжы), 7 еўрап. акадэмій. Распрацоўваў праблемы агульнага і індаеўрап. мовазнаўства; прыхільнік т.зв. сацыялагічнай школы ў мовазнаўстве («Мова», 1921). Даследаваў класічныя і кельцкія мовы.
т. 3, с. 502
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гімн, ‑а, м.
1. Урачыстая песня, прынятая як сімвал дзяржаўнага або класавага адзінства. Дзяржаўны гімн Савецкага Саюза. «Інтэрнацыянал» — міжнародны пралетарскі гімн, партыйны гімн КПСС і іншых камуністычных партый. □ Вялікае пашырэнне гімны атрымалі ў перыяд французскай буржуазнай рэвалюцыі канца XVIII ст. Выключнай папулярнасцю тады карысталася «Марсельеза» Ружэ дэ Ліля, якую французскі Канвент прызнаў нацыянальным гімнам рэспублікі. А. Макарэвіч.
2. Увогуле хвалебная песня або музычны твор у гонар каго‑, чаго‑н. Гімн жыццю. Гімн чалавеку працы. □ Паэт спяваў гімн свабодзе народа і ўсім палымяным сэрцам сваім заклікаў на бой за яе. Майхровіч.
[Грэч. hýmnos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЕРТРА́Н (Bertrand) Жазеф Луі Франсуа
(11.3.1822, Парыж — 3.4.1900),
французскі матэматык. Чл. Парыжскай АН (з 1856), замежны ганаровы чл. Пецярбургскай АН (з 1896, чл.-кар. з 1859). З 1862 праф. Калеж дэ Франс. Навук. працы па матэм. аналізе, тэорыі груп. Аўтар падручнікаў па матэматыцы.
т. 3, с. 123
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)