залаты́
1. прил., в разн. знач. золото́й; (поэт., уст. — ещё) злато́й;
~ты́я ро́ссыпы — золоты́е ро́ссыпи;
з. пярсцёнак — золото́е (злато́е) кольцо́;
2. в знач. сущ. (монета) золото́й;
○ з. запа́с — золото́й запа́с;
◊ абяца́ць ~ты́я го́ры — обеща́ть (сули́ть) золоты́е го́ры;
~та́я во́сень — золота́я о́сень;
~та́я галава́ — золота́я голова́;
~та́я мо́ладзь — золота́я молодёжь;
~та́я сярэ́дзіна — золота́я середи́на;
~то́е вясе́лле — золота́я сва́дьба;
~то́е руно́ — золото́е руно́;
з. век — золото́й век;
~ты́я ру́кі — золоты́е ру́ки;
~ты́я сло́вы — золоты́е слова́;
~та́я жы́ла — золота́я жи́ла;
з. дождж — золото́й дождь;
~то́е дно — золото́е дно;
з. цяле́ц — золото́й теле́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абла́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Навесці лад у гаспадарцы; абжыцца, адбудавацца. Тыя, хто быў перасяліўся на хутары раней, цяпер ужо абладзіліся, панакрывалі неяк саломай будынкі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадвя́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Адвязаць усё, многае або ўсіх, многіх. Паадвязваць чамаданы з багажнікаў. □ Хлопцы паадвязвалі кароў, і тыя.. памчаліся да аборы. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панаво́зіць, ‑вожу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-чаго.
Навезці, прывезці ў вялікай колькасці. І закруцілася машына. Адкуль узяліся і тыя будаўнічыя матэрыялы. Панавозілі цэглы, цэменту, шкла. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́думка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
Разм. Тое, што прыдумана; выдумка. [Народ селішчанскі] на прыдумкі здатным лічыўся. Мусіць, з воўчай глухамані тыя прыдумкі браліся. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязро́гі, ‑ая, ‑ае.
Які не мае рога, рог. Бязрогая карова. □ Так і цямнеюць на сцяне тыя бязрогія алені, на якія Ніна не можа без грэблівасці глядзець... Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барвя́нец, ‑нцу, м.
Густа-чырвоны, пурпуровы колер. Тыя дрэвы, што засталіся, змянілі свой зялёны ўбор на барвянец і золата, дэманструючы гэтым непарушнасць законаў жыцця і смерці. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахі́ба, ‑ы, ж.
Абл. Недахоп, недаробка, хіба. Разважаў .. [Лабановіч] і аб тым, як абысці тыя пахібы і памылкі, якіх так трудна бывае пазбегнуць у школе маладому, малавопытнаму настаўніку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматто́мнік, ‑а, м.
Разм. Творы, навуковыя працы і пад. якога‑н. аўтара, выдадзеныя ў некалькіх ці многіх тамах. Калі нам будуць тыя помнікі?! Цяпер нам Помнікі — Шматтомнікі. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́здумнасць, ‑і, ж.
Схільнасць да роздуму; роздум. Асабліва ўзмацніліся ў зборніку «Тры цішыні» тыя роздумнасць і філасафічнасць, якія ў першай кнізе [А. Вярцінскага] досыць выразна адчуваліся толькі ў лічаных творах. Бугаёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)