Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
звіне́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Утвараць тонкі металічны гук. Гулі паравозы, ляскаталі пад’ёмнікі на прыстані, звінелі трамваі.Асіпенка.У кузні грукаталі молаты. Звінела жалеза.Чарнышэвіч.Шуміць піла, звініць тапор, Разносіць рэха гул далёка.Астрэйка.//чым. Утвараць пры дапамозе чаго‑н. такі гук. Вярнуўся [Патапчыкаў] не тым Іванам, што звінеў медалямі адразу пасля дэмабілізацыі з арміі, а зусім не падобным да сябе: прыціхлым, бязмоўным.Васілевіч.А Зося.., пачала расказваць далей, не зважаючы на тое, што Маша хадзіла, звінела шклянкамі.Шамякін.// Звонка гучаць. У школах савецкіх растуць нашы дзеці, роднаю мовай звіняць галасы.Машара./ Пра насякомых, птушак. Над зялёнымі жытнімі каласамі таўкуць мак і звіняць камары.Пташнікаў.У небе бесперастанку звінеў жаваранак.Гурскі.//перан. Поўніцца чым‑н. звінючым. Наваколле зранку звінела дзіцячымі галасамі.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хадзя́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, які ходзіць пехатой. Хадзячыя прадаўцы.// Такі, які можа рухацца, перамяшчацца на сваіх нагах. — А ў першы дзень [вайны] выпісалі ўсіх хадзячых хворых.Грахоўскі.Потым.. [Серада] паклікаў хадзячага параненага, і яны пачалі чытаць запісы ўдвух.Лупсякоў.
2. Шырокавядомы, агульнапрыняты. Хадзячыя фразы.
3.Разм. Які з’яўляецца жывым увасабленнем якіх‑н. якасцей. — Ды ты, таварыш, відаць, на апошніх жылах трымаешся, — з цёплай спагадай заўважыў кубанец. — Такі малады і дужы на выгляд, а выматаўся да апошняга. Давай памагу табе, гора хадзячае.Машара.
•••
Хадзячае сумленне — чалавек вялікай дабраты, чэснасці і справядлівасці.
Хадзячая энцыклапедыягл. энцыклапедыя.
Хадзячы анекдот — пра чалавека, дзеянні, учынкі якога выходзяць за рамкі нормы, здаюцца дзівацкімі.
Хадзячы тэлеграф — той, хто распаўсюджвае якія‑н. чуткі, разносіць плёткі.
Хадзячыя мошчы — знясілены хваробай, схуднелы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)