астрана́ўтыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Навука аб палёце лятальных апаратаў у сусветнай прасторы. Інстытут астранаўтыкі.

[Ад грэч. astron — зорка і nautes — мараплавец.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

касмапла́ванне, ‑я, н.

Тэорыя і практыка перамяшчэння ў касмічнай прасторы на спецыяльных лятальных апаратах. Гісторыя касмаплавання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перад..., прыстаўка.

1. Ужыв. пры ўтварэнні назоўнікаў і азначае: спераду чаго-н., напр.: перадгор’е, перадсэрдзе, перадгісторыя, перадумова.

2. Ужыв. пры ўтварэнні прыметнікаў і азначае: раней (у часе або прасторы) чаго-н., напр.: пераднавальнічны, перадпасяўны, перадынфарктны, пераднаціскны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змрок, -у, м.

1. Адсутнасць святла, цемра.

З. атуліў прасторы.

2. Няпоўная цемната, прыцемак, пры якім яшчэ можна распазнаваць прадметы.

Вячэрні з.

3. Прыцемак паміж захадам сонца і наступленнем ночы, а таксама перадсвітальны прыцемак.

Перадранішні з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лазурко́вы, ‑ая, ‑ае.

Светла-сіні, колеру яснага неба. Чыстае лазурковае неба разгорнутым парасонам аднімала шырокія прасторы. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обши́рность

1. велічыня́, -ні́ ж.; шырыня́, -ні́ ж.;

обши́рность простра́нства велічыня́ прасто́ры;

2. перен. велічыня́, -ні́, шырыня́, -ні́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

працягласць,

уласцівасць матэрыяльнага цела займаць пэўную частку прасторы.

т. 13, с. 34

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АВАРО́Т (вярчэнне) у геаметрыі, від руху, пры якім хоць адзін пункт прасторы застаецца нерухомы. Пры авароце на плоскасці ёсць толькі адзін нерухомы пункт — цэнтр авароту; пры авароце ў прасторы ёсць адна нерухомая прамая — вось авароту. Кожны рух у прасторы, які адрозніваецца ад зруху і люстранога адбіцця, можна атрымаць шляхам авароту вакол некаторай (імгненнай) восі і наступнага зруху ўздоўж гэтай восі (вінтавы рух).

т. 1, с. 60

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

стэрэафані́я, ‑і, ж.

Спосаб узнаўлення гуку, які дае магчымасць вызначыць напрамак гучання і размяшчэння крыніцы гуку ў прасторы.

[Ад грэч. stereos — прасторавы і phōnē — гук.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разлі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., разалье́цца і разліе́цца; разліўся, -ліла́ся, -ло́ся; разліся; зак.

1. Выліцца часткова або поўнасцю; расплюхацца.

Малако разлілося.

2. Размеркавацца па розных пасудзінах (пра вадкасць).

3. Заліць якую-н. прастору, паверхню чаго-н., расцячыся; выйсці з берагоў.

Рака разлілася.

4. перан. Разысціся, разнесціся ва ўсе бакі, па ўсёй прасторы чаго-н., у межах чаго-н.

Разлілася песня ў прасторы.

|| незак. разліва́цца, -а́ецца.

|| наз. разлі́ў, -ліву, м. (да 2—4 знач.) і разліццё, -я́, н. (да 1—3 знач.).

Разліццё жоўці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)