Валюнтары́зм ’ідэалістычная плынь у філасофіі’ (КТС). З рус. волюнтаризм (Крукоўскі, Уплыў, 81) да ням. Voluntarismus < лац. voluntas ’воля’ (Шанскі, 1, В, 157).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тече́ние ср.

1. (действие) цячэ́нне, -ння ср.; ход, род. хо́ду м.; хада́, -ды́ ж.; плынь, род. плы́ні ж.;

тече́ние собы́тий ход падзе́й;

тече́ние дел ход спраў;

2. (поток) цячэ́нне, -ння ср., плынь, род. плы́ні ж.; (струя) струме́нь, -ня м., цёк, род. цёку м.;

вниз по тече́нию реки́ уні́з па цячэ́нні ракі́ (па рачно́й плы́ні);

морски́е тече́ния марскі́я плы́ні;

возду́шное тече́ние паве́траная плынь, паве́траны струме́нь;

3. перен. (направление) плынь, род. плы́ні ж.;

полити́ческие тече́ния паліты́чныя плы́ні;

литерату́рное тече́ние літарату́рная плынь;

◊

плыть по тече́нию за вадо́й ісці́ (плысці́); жыць, як набяжы́ць;

в тече́ние предлог на праця́гу;

подво́дные тече́ния падво́дныя плы́ні;

с тече́нием вре́мени з ця́гам ча́су; з ча́сам;

про́тив тече́ния су́праць цячэ́ння (плы́ні).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

экзістэнцыялі́зм, ‑у, м.

Упадніцкая ідэалістычная філасофская плынь эпохі імперыялізму, якая імкнецца даказаць бессэнсоўнасць жыцця, бясплённасць грамадскай дзейнасці, няслушнасць маралі і пад.

[Лац. exsistentia — існаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

валюнтары́зм, -у, м.

1. Ідэалістычная плынь у філасофіі, якая аб’яўляе волю вышэйшым, творчым прынцыпам быцця.

2. У палітыцы і грамадскім жыцці: суб’ектывісцкія і адвольныя рашэнні, якія ігнаруюць аб’ектыўна існуючыя ўмовы і заканамернасці.

|| прым. валюнтарысты́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і валюнтары́сцкі, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бапты́зм, ‑у, м.

Рэлігійная плынь у сучасным хрысціянстве, якая прапаведуе хрышчэнне ў сталым узросце і адмаўляе некаторыя абрады і догматы хрысціянскай царквы.

[Ад грэч. banpizō — хрышчу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трэд-юніяні́зм, ‑у, м.

Апартуністычная плынь у рабочым руху, якая абмяжоўваю свае задачы барацьбой за ажыццяўленне эканамічных патрабаванняў рабочых, не закранаючы асноў капіталізму.

[Англ. trade-union.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кіру́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Узяты напрамак куды-н.

Эшалон узяў к. на ўсход.

2. перан., чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога-н. дзеяння, з’явы і пад.

К. ваеннай палітыкі.

Гаворка ішла ў розных кірунках.

3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; групоўка, школа.

Літаратурныя кірункі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прагматы́зм, -у, м.

1. Плынь у філасофіі, якая адмаўляе неабходнасць пазнання аб’ектыўных законаў рэчаіснасці і прызнае ісцінай толькі тое, што дае практычна карысныя вынікі.

2. У гістарычнай навуцы: кірунак, які абмяжоўваецца апісаннем падзей у іх знешняй сувязі і паслядоўнасці без раскрыцця заканамернасцей іх развіцця.

|| прым. прагматы́чны, -ая,-ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ізаляцыяні́зм, ‑у, м.

Палітыка дзяржаўнай замкнёнасці, адасобленасці. // Палітычная плынь у ЗША, якая ўзнікла ў 19 ст. і развівалася пад лозунгам неўмяшання ў еўрапейскія справы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліквіда́тарства, ‑а, н.

Рэакцыйная меншавіцкая плынь у РСДРП (1908–1912 гг.), якая імкнулася да ліквідацыі рэвалюцыйнай нелегальнай партыі пралетарыяту і адмаўляла неабходнасць рэвалюцыйнай барацьбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)