rzeka

rzek|a

ж. рака;

w dół ~i — уніз па рацэ;

w górę ~i — уверх па рацэ;

miasto leży nad ~ą — горад ляжыць над ракою (ля ракі)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

апе́ка, ‑і, ДМ апецы, ж.

1. Мерапрыемствы па ахове правоў і інтарэсаў асоб, якія не могуць самі весці сваіх спраў. Устанавіць апеку над малалетнім. // Нагляд над дзяржавай (ахова яе правоў, клопаты пра яе развіццё і пад.), які ператвараецца капіталістычнымі краінамі ў эксплуатацыю і аграбленне падапечных дзяржаў. Міжнародная апека.

2. Нагляд, кантроль над чыёй‑н. дзейнасцю. Выйсці з-пад апёкі.

3. Асобы, установы, арганізацыі, якія ажыццяўляюць апеку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АДНО́СНАЯ ВЫШЫНЯ́,

адлегласць па вертыкалі ад пункта на паверхні зямлі да якога-н. адвольна прынятага за нуль узроўню. Паказвае, наколькі адзін пункт зямной паверхні перавышае другі (напр., выш. горнай вяршыні над яе падэшвай).

т. 1, с. 125

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рыхтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.

1. каго-што. Рабіць годным, гатовым (для выкарыстання, ужывання, для ажыццяўлення чаго-н., для работы).

Р. глебу пад пасевы.

Р. хворага да аперацыі.

Р. кадры.

2. што. Працаваць над выкананнем чаго-н., распрацаваць што-н.

Р. матэрыялы для даклада.

Р. дыпломную работу.

3. што. Збірацца, намервацца зрабіць што-н., задумваць што-н.

Р. удар па праціўніку.

4. што. Варыць ежу, гатаваць.

Р. вячэру.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагну́цца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; ‑гнёмся, ‑гняцеся; зак.

Сагнуўшыся, нахіліцца. Жанчына нагнулася над дзіцём. Чорны. — Малайчына, што нічога не забыла, — пагладзіў дзед унучку па галоўцы, нагнуўся і пацалаваў. Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чатырохку́тнік, ‑а, м.

Разм. Тое, што і чатырохвугольнік. Углядаешся і бачым, як па простай лініі перад намі, сапраўды ступенямі лесвіцы адзін, над другім чарнеюць чатырохкутнікі шлюзавых варот. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чылі́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і цырыкаць. Бойкія вераб’і чылікалі на хаце і снаваліся па палісаднічку. Колас. Ласкава чылікаючы, з імклівым свістам.. [птушкі] праносіліся над галавой. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суперма́ркет

(англ. supermarket, ад лац. supér = над, звыш + англ. market = рынак)

буйны магазін самаабслугоўвання па гандлю таварамі паўсядзённага попыту, пераважна спажывецкага.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

змурава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Пабудаваць, узвесці шляхам кладкі (каменю, цэглы і пад.). Змураваць склеп. Змураваць каменную сцяну. □ Людзі ўсе хаўрусам, талакой змуравалі мост па-над ракой. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ідэнты́чны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Такі самы, аднолькавы, раўназначны. Ідэнтычныя ўмовы. Ідэнтычныя па значэннях словы. □ Народ і нацыя. Мы рэдка задумваемся над тым, што гэта катэгорыі далёка не ідэнтычныя. Бярозкін.

[Ад лац. identicus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)