чатырохку́тнік, ‑а, м.

Разм. Тое, што і чатырохвугольнік. Углядаешся і бачым, як па простай лініі перад намі, сапраўды ступенямі лесвіцы адзін, над другім чарнеюць чатырохкутнікі шлюзавых варот. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чылі́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і цырыкаць. Бойкія вераб’і чылікалі на хаце і снаваліся па палісаднічку. Колас. Ласкава чылікаючы, з імклівым свістам.. [птушкі] праносіліся над галавой. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АДНО́СНАЯ ВЫШЫНЯ́,

адлегласць па вертыкалі ад пункта на паверхні зямлі да якога-н. адвольна прынятага за нуль узроўню. Паказвае, наколькі адзін пункт зямной паверхні перавышае другі (напр., выш. горнай вяршыні над яе падэшвай).

т. 1, с. 125

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

суперма́ркет

(англ. supermarket, ад лац. supér = над, звыш + англ. market = рынак)

буйны магазін самаабслугоўвання па гандлю таварамі паўсядзённага попыту, пераважна спажывецкага.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

змурава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Пабудаваць, узвесці шляхам кладкі (каменю, цэглы і пад.). Змураваць склеп. Змураваць каменную сцяну. □ Людзі ўсе хаўрусам, талакой змуравалі мост па-над ракой. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ідэнты́чны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Такі самы, аднолькавы, раўназначны. Ідэнтычныя ўмовы. Ідэнтычныя па значэннях словы. □ Народ і нацыя. Мы рэдка задумваемся над тым, што гэта катэгорыі далёка не ідэнтычныя. Бярозкін.

[Ад лац. identicus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

како́шнік, ‑а, м.

1. Старадаўні рускі жаночы галаўны ўбор у выглядзе ўпрыгожанага шчытка над ілбом.

2. У архітэктуры — упрыгожанне на фасадах будынкаў, якое нагадвае па форме такі галаўны ўбор.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біпла́н

(фр. biplan, ад лац. bis = двойчы + planum = плоскасць)

самалёт з дзвюма плоскасцямі крылаў, размешчанымі паралельна адна над другой па абодва бакі фюзеляжа (параўн. манаплан, трыплан).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

above

[əˈbʌv]

1.

adv.

1) наве́рх, угару́, уго́ру

stairs leading above — схо́ды, што вяду́ць наве́рх

2) уве́рсе, угары́

3) ране́й; вышэ́й

from what was said above — з таго́, што ска́зана ране́й

as stated above — як ска́зана ране́й

4) вышэ́йшы ра́нгам, ула́дай

to make an appeal to the court above — апэлява́ць да вышэ́йшага су́ду

2.

prep.

1) вышэ́й за, вышэ́й як

The elevator does not go above the third floor — Ліфт ня йдзе́ вышэ́й за трэ́ці паве́рх

above zero — вышэ́й нуля́, над нулём

2) над

a sword above his head — меч над яго́най галаво́ю

He kept his head above water — Ён трыма́ў галаву́ над вадо́ю

A captain is above a sergeant — Капіта́н вышэ́йшы ра́нгам за сяржа́нта

3) больш як, больш за што

Not above twenty dollars — Ня больш, як два́ццаць даля́раў

4) па-над, над чым

The president should not be above the law — Прэзыдэ́нт не паві́нен быць па-над зако́нам

3.

adj.

вышэ́йназва́ны; вышэ́йзгада́ны; вышэ́й успо́мнены

the above fact — вышэ́йзгада́ны факт

4.

n.

вышэ́й напі́санае, ране́й ска́занае

- above all

- from above

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Прыпла́ч ’галашэнне па нябожчыку’ (віл., Жыв. сл.). Рус. прыпла́чка ’абрадавы вясельны плач’. Утварэнне ад *прыплакваць < плакаць з суф. ‑jь; аб суфіксацыі гл. Карскі 2-3, 23. Параўн. таксама рус. дыял. припла́кивать ’выконваць абрадавыя песні-галашэнні (на вяселлях, пахаваннях), галасіць’, укр. припла́кувати ’плакаць над кім-, чым-небудзь, аплакваць’, припла́кування ’плач, галашэнне’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)