спасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак.

1. У картачнай гульні — аб’явіць пас.

2. Адступіць перад цяжкасцямі; адмовіцца ад намаганняў зрабіць што‑н. Так я быццам і хлопец смелы, нічога не баяўся, а тут спасаваў. Сачанка. Якім не спасаваў, не напужаўся, а стаў адкрыта крытыкаваць Рыгора Карачонка за п’янства, за паблажлівасць да гультаёў, за дрэнныя парадкі ў брыгадзе. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамень, промень; каса, пук, пасма, пас, страла (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ГІДРАЛАГІ́ЧНАЯ СТА́НЦЫЯ,

1) установа па вывучэнні гідралагічнага рэжыму водных аб’ектаў на пэўнай тэрыторыі. Абагульняе і апрацоўвае матэрыялы назіранняў на гідралагічных пастах. На Беларусі з 1928 дзейнічаюць рачныя гідралагічныя станцыі (Паўд.-Бел., у гарадах Вілейка, Магілёў, Мінск і інш.), азёрная (у курортным пас. Нарач Мядзельскага р-на), балотная (у пас. Палескі Лунінецкага р-на) і інш., а таксама ў цэнтрах па гідраметэаралогіі ў абл. гарадах.

2) Пункт з вызначанымі геагр. каардынатамі на вадаёме, дзе вядуцца гідралагічныя назіранні.

т. 5, с. 226

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

реме́нь м.

1. рэ́мень, -ня м.;

2. (пояс) рэ́мень, -ня м., папру́га, -гі ж.; дзя́га, -гі ж.;

3. техн. (приводной) пас, род. па́са м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Pass

I

m -es, Pässe

1) го́рны перава́л

2) спарт. пас, перада́ча

II

m -es, Pässe па́шпарт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Пасма́чыцца ’здацца смачным’ (Юрч.). Усх.-беларускае. Фармальна адносіцца да смак (гл.). Хаця паводле ўтварэння яно падобна да + пасмачыць: пас мачыць, пусмачыты, поема· чэтэ ’заправіць страву, заскварыць’ (Мат. Том:, Сл. Брэс.), аднак мае своеасаблівую семантыку, набліжаную да смачнець ’рабіцца смачным’. Відаць, трэба разглядаць як кантамінацыю лексем пасмичыць і рабіцца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

os.

1. = osoba, osób — чалавек; чал., ч.;

2. = osoba — грам. асоба; ас.;

3. = osiedle — пасёлак; пас.

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

БЕ́ЛЬТЫНГ

(ад англ. belting прывадны пас),

шчыльная і трывалая тэхнічная тканіна з кручанай баваўнянай пражы. Вырабляецца палатняным перапляценнем; больш трывалыя гатункі бельтынгу — з дабаўленнем хім. валокнаў. Ідзе на выраб канвеерных стужак і прагумаваных шматслойных прывадных пасаў.

т. 3, с. 93

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Зо́на. Рус., укр. зо́на, польск. zona. З франц. zone (< лац. zona < грэч. ζώνηпас’) ці з лац. праз рус. (ці польск.). У рус. з XVII ст., у бел., верагодна, у XX ст. Шанскі, 2, З, 107; Фасмер, 2, 104; Блок–Вартбург, 651. Ням. пасрэдніцтва менш верагодна: іншае вымаўленне пачатковага зычнага (Біржакава, Очерки, 362).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бас1 ’бас; чацвёртая струна ў скрыпцы, самая тоўстая’ (БРС, Маш., Бяльк.). Рус. бас, укр. бас і г. д. Запазычанне з франц. basse або італ. basso (літаральна ’нізкі’). Праабражэнскі, 1, 19; Фасмер, 1, 129. Іначай Шанскі, 1, Б, 51, які на аснове гістарычных крыніц (рус. мовы) лічыць, што бас, прынамсі ў рус. мове, запазычана праз польск. bas (< італ.). Гл. яшчэ Клюге, 54 (тут і тлумачэнне слова як назвы інструмента); MESz, 1, 257. Сюды і бас (Браім, Весці АН БССР, 1973 (І), 128) ’кавалак дроту’. Параўн. бас2.

Бас2пас, шнур у самапрадцы’ (Бяльк.). Слова не вельмі яснага паходжання. Можна меркаваць, што яно ўзнікла азванчэннем з пас (гл.). Але не выключаецца, што яно таго ж паходжання, што і бас ’чацвёртая струна ў скрыпцы, самая тоўстая’ (гл. бас1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)