сярэ́ дні , -яя, -яе.
1. Які знаходзіцца ў сярэдзіне, паміж якімі-н. крайнімі пунктамі, велічынямі і пад. ; прамежкавы.
Сярэдняе цячэнне ракі.
С. ўзрост.
2. Які ўяўляе сабой велічыню, атрыманую дзяленнем сумы некалькіх велічынь на іх колькасць.
Сярэдняя зарплата за год.
Сярэдняя вага.
Сярэдняя хуткасць цягніка.
Сярэдняе (наз. ) арыфметычнае.
3. Пасрэдны; ні добры, ні благі.
С. студэнт.
Сярэднія поспехі.
4. Не вышэй звычайнага ўзроўню, нормы .
Сярэднія патрабаванні.
Чалавек сярэдняга росту.
○
Сярэдняе вуха — поласць за барабаннай перапонкай, перад унутраным вухам.
◊
Вышэй (ніжэй) сярэдняга — вышэй (ніжэй) якой-н. нормы .
У сярэднім — зыходзячы з сярэдніх велічынь, паказчыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перавы́ хаваць , -аю, -аеш, -ае; -аны; зак. , каго (што ).
Выхаваннем прывіць каму-н. новыя звычкі, погляды, нормы паводзін і пад.
П. недысцыплінаванага вучня.
|| незак. перавыхо́ ўваць , -аю, -аеш, -ае.
|| звар. перавы́ хавацца , -аюся, -аешся, -аецца; незак. перавыхо́ ўвацца , -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. перавыхава́ нне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БІЯЛАГІ́ ЧНАЯ НО́ РМА ,
адпаведнасць умоў асяроддзя жыццёвым патрабаванням віду. Найб. функцыянальным і аб’ектыўным крытэрыем біялагічнай нормы з’яўляецца існаванне віду: калі від існуе, ёсць і адпаведнасць яго ўмовам асяроддзя. Біялагічная норма — аснова гасп. нормы пры вырошчванні і доглядзе с.-г. раслін і жывёл.
т. 3, с. 171
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
zróżnicować
зак. дыферэнцыраваць;
zróżnicować normy — дыферэнцыраваць нормы ;
zróżnicować płace — дыферэнцыраваць плату
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
варвары́ зм , ‑а, м.
Запазычанае ці створанае па ўзору якой‑н. іншай мовы слова або выраз, які парушае нормы дадзенай мовы.
[Грэч. barbarismos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
епітым’я́ , ‑і, ж.
Спец. Род пакарання ў выглядзе посту, доўгіх малітваў, якое накладалася царквой на таго, хто парушаў рэлігійныя нормы .
[Ад грэч. epitimia — кара.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перарасхо́ даваць , ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак. , што .
Выдаткаваць (выдаткоўваць) больш, чым трэба, звыш нормы , плана. Перарасходаваць фонды заработнай платы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анарма́ льны
(ад а- + нармальны )
які адступае ад агульнай нормы , ненармальны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ersté llen
vt
1) вырабля́ ць
2) устана́ ўлі- ваць (нормы ), распрацо́ ўваць (планы )
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
выпрацо́ ўка , ‑і, Д М ‑ўцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выпрацоўваць — выпрацаваць.
2. Тое, што выпрацавана. Дзённая выпрацоўка. Нормы выпрацоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)