уце́рпець, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак. (пераважна з адмоўем «не»).
Тое, што і уцярпець. — Напэўна, дырэкцыя прадстаўляе вас да ўзнагароды? — не ўцерпеў пісар. У гэтым запытанні настаўніку пачулася насмешка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыўдава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак.
Мець крыўду на каго‑н.; крыўдзіцца. — Ты пытаешся пра дзяцей і напэўна крыўдуеш, чаму я не разбуджу іх... Васілевіч. Байцы трошкі крыўдавалі на .. залішнюю строгасць [Карпенкі]. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэнірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.
1. Займацца трэніроўкай, трэніраваць сябе. Трэніраваліся хлапцы. Напэўна, перад майскім святам. Лужанін. Навыкі работы на апаратуры сувязі можна страціць, калі не трэніравацца. «Звязда».
2. Зал. да трэніраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
застарэ́ць, ‑эе; зак.
Разм.
1. Укараніцца, стаць непапраўным. Хвароба застарэла.
2. Стаць неадпаведным сучасным патрабаванням, нормам; устарэць. Трэба аджывіць школу, бо спосабы .. заняткаў [Лабановіча] так застарэлі, што напэўна перасталі быць цікавымі для дзяцей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балабе́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Тое, што і булавешка (у 1 знач.). [Барабаншчык] вырабляў балабешкай і талеркамі такія цуды, што нават старэчыя.. ногі напэўна не змаглі б ўстаяць. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Няго́ж ’а як жа, так, напэўна’ (віц., Хрэст. дыял.), сюды ж аняго́ж ’так’, аня́‑ж ’а як жа’ (віц., Мат.). Гл. няго́, семантыку добра тлумачыць няго́‑не ’тс’ (Др.-Падб.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасну́ць, ‑сне; ‑снём, ‑сняце, ‑снуць; зак.
Заснуць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Было зусім ціха. Напэўна ўжо ўсе паснулі. Чорны. Бадай усё жывое паснула. Чарот. Стомленыя за дзень людзі хутка паснулі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Няго́га, нэго́га ’няўклюда’ (брэсц., Нар. сл.). Відаць, да гога ’прыгожы, харошы’, напэўна іранічнае ўтварэнне паводле мадэлі т. зв. дзіцячых слоў, параўн. польск. gogo ’моднік, аферыст’ (< франц. gogo ’наіўны чалавек’, Слаўскі, 1, 309).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
але́¹, злуч.
I. супраціўны.
1. Злучае процілеглыя члены сказа і сказы; адпавядае па знач. словам «а», «аднак», «наадварот».
Хлопец гаварыў па-беларуску, але з моцным польскім акцэнтам.
2. Злучае члены сказа і сказы з узаемным выключэннем.
Ты ведаеш, але казаць не хочаш!
3. Злучае сказы, у адным з якіх выказваецца неадпаведнасць таму, аб чым гаворыцца ў другім сказе.
Быў ён там ці не быў, напэўна ніхто не ведаў, але ж людзі называлі яго імя.
II. далучальны.
1. Далучае сказы і члены сказа, якія развіваюць, дапаўняюць або паясняюць выказаную ў папярэднім сказе ці словазлучэнні думку.
Кожны выбірае свой шлях да шчасця, але толькі яно не заўсёды даецца лёгка і проста.
2. Далучае члены сказа і сказы, звязаныя паміж сабой часавай паслядоўнасцю.
Яна зачыніла дзверы, але праз хвіліну хтосьці пачаў стукаць у іх.
3. Ужыв. ў пачатку самастойных сказаў пры рэзкім пераходзе да новай думкі і адпавядае злучніку «ды».
Нават і ён маўчаў...
Але што я кажу, — ён, напэўна, лепш за ўсіх разумеў нас.
4. у знач. наз., нескл., н. Пярэчанне, перашкода (разм.).
Ніякіх але!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
су́джана, безас. у знач. вык., каму, з інф.
Прызначана каму‑н.; прыйшлося каму‑н. Напэўна, мы, як паралелі, Нам быць не суджана ўдваіх. Прануза. Ты бачыш, мама, горад наш які, Навечна суджана яму героем звацца. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)