вы́кіраваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.
1. Надаць неабходны кірунак. Выкіраваць статак у бок лесу. Выкіраваць воз на дарогу. □ Няўдаліца Сцяпан і тут не выкіраваў як трэба — утулкаю кола зачапіў за .. шула. Мележ.
2. перан. Накіраваць на належны жыццёвы шлях.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкамандзірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго.
Накіраваць на працу ці на вучобу ў іншае месца, у другую ўстанову, арганізацыю. Пецю праўленне адкамандзіравала на курсы трактарыстаў і камбайнераў. Шамякін. // Паслаць куды‑н. са службовым даручэннем. Адкамандзіраваць інспектара для праверкі работы школ раёна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; -меркава́ны; зак., каго-што.
1. Раздзяліць, падзяліць паміж кім-, чым-н., вызначыўшы кожнаму пэўную частку.
Р. прэмію.
2. Вызначыць паслядоўнасць чаго-н., размясціць у якой-н. паслядоўнасці.
Р. вучняў па класах.
3. Мяркуючы, падлічыць, вырашыць.
Правільна р. сямейны бюджэт.
4. Пра маладых спецыялістаў: накіраваць на працу пасля заканчэння навучальнай установы.
|| незак. размярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
überwéisen
* vt
1) пераво́дзіць (грошы)
2) перадава́ць, накіро́ўваць
den Kránken éinem Fáchmann ~ — накірава́ць хво́рага да спецыялі́ста
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
заве́зці, -вязу́, -вязе́ш, -вязе́; -вязём, -везяце́, -вязу́ць; завёз, -ве́зла; -вязі́; -ве́зены; зак.
1. каго-што. Везучы, даставіць куды-н.; адвезці.
З. на работу.
2. каго-што. Везучы, накіраваць куды-н. вельмі далёка, не туды, куды належыць і пад.
З. ў глуш.
Завёз невядома куды.
3. што. Даставіць па прызначэнні.
З. тавары ў магазін
|| незак. заво́зіць, -о́жу, -о́зіш, -во́зіць.
|| наз. заво́з, -у, м. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прыкла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак., што да чаго.
1. Пакласці ўшчыльную.
П. трубку да вуха.
2. Падаць разам з чым-н., далучыць да чаго-н.
П. да заявы даведку.
3. Накіраваць дзеянне чаго-н. на што-н., прымяніць.
П. ўсе намаганні.
|| незак. прыклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыклада́нне, -я, н. і прыкла́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
звярну́цца, звярнуся, звернешся, звернецца; зак.
1. З’ездзіўшы, схадзіўшы куды‑н., вярнуцца назад. Вазакі звярнуліся за дзень па тры разы. □ — Віцька хутка звернецца, — расцягваючы словы, загаварыў вадалаз. — Ён на матацыкле, як на самім чорце. Чыгрынаў.
2. Накіраваць сваю дзейнасць на што‑н., узяцца за што‑н. Звярнуцца да вывучэння старажытных помнікаў. □ Узброены багатым папярэднім вопытам работы ў галіне сатыры, К. Крапіва звярнуўся да сатырычнай камедыі. «ЛіМ». // Накіраваць паўторна сваю ўвагу на каго‑, што‑н. Звернемся зноў да твораў Купалы і Багдановіча, у прыватнасці да вершаў «У піліпаўку» і «Ян і маці». Бярозкін. Прайшлі моўчкі. А потым Лясніцкі зноў звярнуўся да перарванай гутаркі. Шамякін.
3. Накіраваць свае словы, просьбу і пад. каму‑, чаму‑н., адрасавацца да каго‑н. з якімі‑н. словамі, просьбай і пад. — Хто мае яшчэ пытанні? — звярнулася Ліда да студэнтаў. Карпюк. [Букрэй] горача прывітаў партызан і асабліва дзеда Талаша з першым баявым хрышчэннем і звярнуўся да іх з заклікам не кідаць так удала пачатай справы змагання з гвалтаўнікамі-акупантамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заня́цца¹, займу́ся, зо́ймешся, зо́ймецца; займі́ся; зак.
1. чым. Пачаць што-н. рабіць, прыступіць да якога-н. занятку.
З. спортам.
2. кім-чым. Накіраваць сваю ўвагу на каго-, што-н., праявіць цікавасць да каго-, чаго-н.
З. хворым.
З. сабой (пачаць клапаціцца пра сваю знешнасць, здароўе).
3. з кім. Дапамагчы каму-н. у вучобе, занятках.
З. з адстаючымі вучнямі.
|| незак. займа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дасла́ць¹, дашлю́, дашле́ш, дашле́; дашлём, дашляце́, дашлю́ць; дашлі́; дасла́ны; зак., што.
1. Паслаць дадаткова, выслаць недасланае.
Д. грошы за пуцёўку.
2. Прасунуць да пэўнага месца (патрон, снарад і пад.).
Д. патрон у патроннік.
3. Адправіць, паслаць што-н. для ўручэння (карэспандэнцыю і пад.), а таксама накіраваць каго-н. куды-н. з пэўнай мэтай.
Д. сватоў.
Д. пакет з дакументамі.
|| незак. дасыла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. дасы́лка, -і, ДМ -лцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абру́шваць, абру́шыць
1. (зрынуць, скінуць што-н з сілай) * umstürzen vt; zerstören vt, demolíeren vt;
2. (накіраваць на каго-н, што-н auf A) ergíeßen* vt; áusschütten vt; ríchten vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)