1) мы́за, пы́са, мо́рдаf. (каня́, каро́вы), мо́рдачка f. (вавёркі, за́йца)
2) лыч -а́m., ры́ла n. (сьвіньні́)
3) па́шча, зя́па f. (саба́кі, ры́бы)
4) informal чалаве́чы нос (асаблі́ва вялі́кі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мурло ’хара’, ’тоўсты і шырокі твар чалавека’, ’чалавек з такім тварам’, ’грубы, неахайны’, мурла́ты, мурла́сты ’мардаты’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Растарг.; мсцісл., Нар. словатв.; КЭС, лаг.; глус., Янк. Мат.; паўд.-усх., КЭС). Укр.мурло, рус.тамб., сіб.мурло, мурно ’морда жывёлы, рот’, тул.мурле́ ’шчокі’. Даль (2, 941), Гараеў (219) узводзяць да цюрк.murun, burun ’нос’, а заканчэнне ‑ло пад уплывам лексемы ры́ло. Фасмер (3, 13) дапускае анаматапеічнасць. Можна, аднак, дапусціць, што усх.-слав.мурло́ ўтварылася ў выніку кантамінацыі некалькіх лексем як са значэннем ’брудны, неахайны’ (параўн. літ.máura), так і ’шырокая морда, рот, твар, губа, хара’ (параўн. літ.máuėe, terlė́, marmū̃zė, burnà).
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Львіны зеў ’зарніца звычайная, лянок, Linaria vulgaris Mill.’ (Бейл.). Да леў і зеў (гл.). Матывацыя: кветка падобна да морды льва. Параўн. чэш.paštička, paščeka, славац.pyšťok, pyštek ’морда, лыч, пашча’ або чэш.pséček (< pes ’сабака’); лац.caput canis, ням.Hundskopf для львінага зева, Antirrhinum majus L., рус.дан.львиные ротики ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свіня́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які мае адносіны да свінні, належыць свінні. Свінячы лыч.// Уласцівы свінні, свінням. [Злобіч:] — Трэба не нервы мець, а вяроўкі, каб трываць гэты свінячы піск.М. Ткачоў.// Прызначаны для свіней. Але япручкі пішчаць там [на другім паверсе] пачалі, непакоіцца, галадоўку аб’явілі і свінячых прысмакаў не захацелі есці.Колас.
2.перан.Лаянк. Паганы, свінскі, які не заслугоўвае павагі. Свінячая морда. □ [Цётка Даша:] — Я гэтага свінячага пана зараз так турну з двара, што ён дарогі ў свой маёнтак не знойдзе!Шашкоў.Загула грамада Ды загаманіла: — Ці ж дастойна суда свінячае рыла?Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕЛЬШТЭР’Е́Р,
парода паляўнічых норных сабак. Выведзена ў 19 ст. ў Вялікабрытаніі (Уэльс) для палявання на лісоў і трусоў. На Беларусі іх невялікая колькасць. Выкарыстоўваюць пры здабычы баброў, выдраў, норак, янотападобных сабак, а таксама пры паляванні на лася, дзіка.
Сабакі моцнай канстытуцыі, тэмпераментныя, рухавыя, вынослівыя, непатрабавальныя да догляду. Лёгка дрэсіруюцца. Выш. ў карку да 40 см, сярэдняя маса цела 9,5 кг. Масць рыжая з чорным чапраком, які не павінны спускацца ніжэй скакальных суставаў, або чорная з сівізной. Лоб плоскі, сківіцы моцныя, морда падоўжаная, на галаве шчацінне (асн. тып шэрсці пароды) утварае вусы і бараду. Характэрны алюр — галоп.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
*Астрано́с, остроно́с ’ёрш Acerina acerina Guld.’ (Крыв.). Складанае слова з остр‑ (гл. востры) і ‑нос (гл.). Аналагічнае слова, але для абазначэння іншай рыбы падае Даль. У форме остромыс (мазыр.) другая частка, відаць, мыс ’морда’ (Вярэніч, Бел.-рус. ізал., 27); острому́с мае у замест ы ў сувязі з вядомым на гэтай тэрыторыі пераходам ы > у.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пацые́т, пацыят ’франтон’ (Сл. Брэс.; свісл., Сцяшк. Сл.; лін., Шатал.; драг., іван., пін., лельч., нараўл., мазыр., ДАБМ, к. 230). Праз польскую мову (параўн, польск.facjata ’мансарда’, ’сярэдняя частка франтальнай сцяны будынка, высунутая за гзымс’, ’твар, морда’, ст.-польск. ’выгляд’) з італ.facciata ’фасад’. Аб мене ф > п у бел. гаворках гл. Карскі, 1, 343.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Schnáuze
f -, -n
1) мо́рда, пы́са, ры́ла
2) ры́льца (чайніка)
3) тэх. лато́к
◊ wir háben die ~ voll! — груб. з нас хо́піць!
halt die ~ ! — груб. заткні́ гло́тку!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)