You ought to have agreed. Вам трэба было згадзіцца.
3. :выражае меркаванне, дапушчэнне;
They ought to be there by now. Зараз яны, верагодна, ужо там.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
фа́ктар, ‑а і ‑у, м.
1.‑у. Момант, істотныя абставіны ў якім‑н. працэсе, з’яве. Кожная сцэна служыць асноўнай задачы: яна дапамагае раскрыць унутраны, маральны фактар бітвы праз псіхалогію воінаў.Дзюбайла.[Палкоўнік:] — Нечаканасць — вельмі важны фактар у баі.Новікаў.
2.‑а. Уст. Пасрэднік, камісіянер. Аканомам хлопца прызначаць было рана, і таму пан зрабіў яго чымсьці накшталт фактара і перакупшчыка, з пенсіяй трыццаць рублёў месячныя ды яшчэ з панскім жыллём, вопраткай і ежай.Караткевіч.
3.‑а. Уст. Кіраўнік тэхнічнай часткі друкарні, які ажыццяўляе сувязь друкарні з яе кліентамі. Калі выдавец увайшоў у друкарню, дык наборшчыкі пачалі пырскаць і фыркаць. Фактар растлумачыў іх весялосць, прызнаўшыся яму, што наборшчыкі паміралі са смеху, набіраючы яго кнігу.Клімковіч.
[Лац. factor — які робіць, стварае што‑н.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cnota
cnot|a
ж.
1. дабрачыннасць; дабрадзейнасць;
~y rycerskie — рыцарская доблесць;
2. маральная чысціня; цнота;
jest wzorem ~y — яна (ён) мае маральны аўтарытэт;
3. цнатлівасць; чысціня;
stracić ~ę — страціць цнатлівасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ко́дэксм
1.юрыд Gesétzbuch n -es, -bücher;
мара́льны ко́дэкс Síttenkodex m -es і -, -e і -kódizes;
The boy’s interest soon lapsed — Зацікаўле́ньне хлапца́ ху́тка зга́сла
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
shock
I[ʃɑ:k]1.
n.
1) уда́р -у m., штуршо́к -ка́m., гвалто́ўнае страсе́ньне
earthquake shocks — штуршкі́ землятру́су
2) цяжкі́(мара́льны) уда́р
3) (нэрво́вы) шок, узрушэ́ньне n.
2.
v.t.
1) гвалто́ўна ўда́рыць
2) ашаламля́ць; ура́жваць; абура́ць
3) бі́ць электрашо́кам
3.
v.i.
сутыка́цца, сту́кацца зь вялі́кай сі́лай
•
- shock therapy
II[ʃɑ:k]
n.
ку́чма f.
III[ʃɑ:k]
n.
капа́f., мэ́ндлік -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГУС
(Hus) Ян (1371, мяст. Гусінец, Чэхія — 6.7.1415),
чэшскі мысліцель, пісьменнік, заснавальнік і ідэолаг ранняй чэш. Рэфармацыі, нац. герой чэш. народа. Скончыў Пражскі ун-т (1393), з 1401 дэкан у ім, з 1409 рэктар. З 1402 прапаведнік у Віфлеемскай капліцы ў Празе. Рэфарматарскія погляды Гуса сфарміраваліся пад уплывам вучэння Дж.Уікліфа і выкладзены ім у казаннях і шматлікіх працах (гал. «Трактат аб царкве», 1413). Адмаўляючы царк. аўтарытэты, Гус прызнаваў выключнай крыніцай веры Свяшчэннае пісанне, царкву лічыў містычным целам, галава якога — Хрыстос, а члены — людзі, абраныя Богам. Выкрываў злоўжыванні і маральны заняпад каталіцкага духавенства, патрабаваў секулярызацыі царк. зямель. Ідэалам для Гуса была раннехрысціянская царква. Асн. прынцыпам гуманізму і зброяй грамадскага пераўтварэння лічыў пазнавальны розумам «закон Божы», якім павінен кіравацца кожны чалавек. Выступаў супраць ням. панавання ў Чэхіі. Быў прыхільнікам мірнай тактыкі, лічыў мажлівым рэфармаваць царкву і грамадства з дапамогай каралеўскай улады. Яго асн. патрабаванні сталі лозунгамі гусіцкіх войнаў. Пераклаў на чэш. мову Біблію, удасканаліў сістэму чэш. арфаграфіі («Багемская арфаграфія», 1410). У 1412 адлучаны ад царквы. Выкліканы на царк. сабор у Канстанцу (1414), аб’яўлены ерэтыком і паводле пастановы сабору спалены.
Літ.:
Novotný V., Kybal V. Jan Hus. T. 1—5. Praha, 1919—31;
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
духм
1. (маральны настрой) Geist m -(e)s; Stímmung f -, -en; Mut m -(e)s (смеласць);
баявы́ дух Kámpfgeist m, Kámpfmoral f -;
стан духу Gemütsverfassung f -;
сабра́цца з духам Mut fássen; sich (D) ein Herz néhmen*;
падня́ць дух die Stímmung hében*;
па́даць духам den Mut verlíeren*;
2. (дыханне) Átem m -s;
пераве́сці духÁtem schöpfen [hólen];
у мяне́ дух займа́е mir stockt der Átem;
бе́гчы на ўве́сь дух die Béine in die Hand nehmen*;
3. (прывід, здань) Geist m -es, -er, Gespénst n -(e)s, -er;
◊ гавары́ць як на духу́ sich (D) etw. von der Séele réden
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
БІ́ТВА ЗА А́НГЛІЮ 1940—41,
барацьба англійскіх узбр. сіл супраць ням.-фаш.ВПС над Брытанскімі а-вамі ў час 2-й сусв. вайны. Асн. мэта масіраваных удараў авіяцыі Германіі — прымусіць Вялікабрытанію да выхаду з вайны. Гал. ўдарную сілу Германіі складалі 2-і і 3-і паветр. флаты, якія базіраваліся на аэрадромах Францыі, Бельгіі і Галандыі; эпізадычныя налёты рабіла авіяцыя 5-га паветр. флоту з аэрадромаў Галандыі і Нарвегіі. Усяго ў бітве ўдзельнічала 2600 баявых самалётаў, у т. л. 1480 бамбардзіроўшчыкаў, 980 знішчальнікаў і 140 разведчыкаў. Сістэма ППА Вялікабрытаніі налічвала больш за 700 знішчальнікаў, каля 200 зенітных гармат і каля 1500 аэрастатаў загароджання; уздоўж яе ўсх. ўзбярэжжа размяшчаліся радыёлакацыйныя станцыі, што давала магчымасць англічанам своечасова выявіць авіяцыю праціўніка. У бітве вылучаюць 3 этапы. На 1-м (12.8—6.9.1940) гітлераўцы імкнуліся да панавання ў паветр. прасторы, гал. аб’ектамі ўдараў іх авіяцыі былі аэрадромы англ.ВПС, камандныя і радыёлакацыйныя пункты; 2-і этап (7.9—13.11.1940) — бамбардзіроўка Лондана і інш. буйных гарадоў, каб падарваць маральны дух насельніцтва; 3-і (15.11.1940—10.5.1941) — бамбардзіроўкі Бірмінгема, Ліверпула, Ковентры і інш., каб нанесці страты ваен.-прамысл. патэнцыялу Вялікабрытаніі. На 2-м і 3-м этапах праводзіліся пераважна начныя бамбардзіроўкі. У маі 1941 у сувязі з падрыхтоўкай да вайны супраць СССР інтэнсіўнасць налётаў знізілася. Усяго ням.-фаш. авіяцыя здзейсніла больш як 46 тыс. самалёта-вылетаў і скінула на Вялікабрытанію каля 60 тыс. бомбаў, страціўшы пры гэтым 1733 самалёты. ВПС Вялікабрытаніі страцілі 915 самалётаў і больш як 500 лётчыкаў. Страты сярод насельніцтва Вялікабрытаніі ад бамбардзіровак склалі больш як 86 тыс.чал. (у т. л. каля 40 тыс. забітымі), пашкоджана больш за 1 млн. будынкаў, шэраг гарадоў моцна разбураны. Масіраваныя ўдары ням. авіяцыі не дасягнулі пастаўленай мэты.