За́досць ’задавальненне (за абразу і г. д.)’ (Нас.). З польск. дыял., а таксама ў фразеалагізмах zadość ’столькі, колькі дрэва для задавальнення’. Параўн. укр. задо́сить ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сашмаргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -шмо́ргнуты; зак., што.

1. Шмаргнуўшы, сарваць што-н. або абарваць з паверхні.

С. колькі каласоў ячменю.

2. Шмаргануўшы, злучыць, сцягнуць што-н.

С. замок у куртцы.

С. матузамі капшук.

|| незак. сашмо́ргваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

папапро́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і чаго.

Разм. Тое, што і папапрасіць. — Колькі я папапрошвала цябе, колькі папагрожвала, а ты і вухам не вяла. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ма́лаве́ле, малове́ля ’крыху, трошкі’, ігн. ’няцяжка’ (Сцяшк., Сл. Брэс., Сцяшк. Сл., Сцяц., Сл. ПЗБ). З польск. małowiele, małowiela, якія з malo‑nie wiele ’трохі, колькі-небудзь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бо́жухна, м.

Разм. Ужываецца як форма звароту да бога.

•••

Божухна; а божухна! (у знач. выкл.) — выказвае здзіўленне, радасць, абурэнне і пад. Колькі свечак, колькі лямпаў, а божухна! Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назо́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У граматыцы: часціна мовы, якая абазначае прадмет або апрадмечанае паняцце, мае катэгорыю роду і змяняецца па склонах і ліках.

2. У матэматыцы: лік у простых дробах, які паказвае, на колькі частак падзелена адзінка.

|| прым. назо́ўнікавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

даво́лі, прысл.

1. (у спалучэнні з прым. або прысл.). У значнай ступені, у вялікай колькасці.

Прыйшлося дабірацца д. доўга.

2. безас., у знач. вык. Дастаткова, колькі трэба.

Дома ўсяго д.

3. безас. з інф. або з Р. Хопіць, досыць, пара спыніць.

Д. слоў, справа патрэбна!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

талкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак. (разм.).

1. з кім-чым, пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Гутарыць, весці гаворку.

Мужчыны талкавалі пра нарыхтоўку кармоў.

2. каму. Растлумачваць што-н.

Колькі не талкавалі яму — нічога не мог зразумець.

|| наз. талкава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

некалькі, колькі; пара (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

oft

adv ча́ста, часцяко́м

wie ~? — ко́лькі разо́ў?, як ча́ста?

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)